Σχεδόν Ευρώπη

Δευτέρα 25 Ιουνίου – και αυτή η Ευρώπη έχει πεθάνει – απλώς αρνείται να το δεχτεί.

Δεν είναι η πρώτη φορά που είχαμε μαραθώνιους συνομιλιών, ολονυκτίες γραφειοκρατών και μπρα-ντε-φερ αρχηγών (μέσα στη συνηθισμένη γενική απάθεια και αδιαφορία των πολιτών) σε μια ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής. Είναι όμως η πρώτη φορά που όλο αυτό το δραματικό σκηνικό στήθηκε σχεδόν σουρρεαλιστικά για ένα τόσο πενιχρό αποτέλεσμα, για τόσο μίζερους λόγους. Κάτι περίεργοι δίδυμοι τύποι από την Πολωνία αποφάσισαν πως οι θεσμικές αλλαγές στον τρόπο ψηφοφορίας, που τους έχουν δεχτεί όλοι οι άλλοι Ευρωπαίοι, συνιστούν για τη χώρα τους μείζον εθνικό θέμα. Γιατί; Επειδή την 1η Σεπτεμβρίου του 1939 ο Χίτλερ εισέβαλε στην Πολωνία και ο υπερήφανος στρατός της κατάφερε να αντισταθεί επί πενθήμερο. Εάν δεν είχε συμβεί αυτό, λένε οι Κατσίνσκηδες, θα είχαμε περισσότερες ψήφους από τη Γερμανία. Με αυτό το επιχείρημα, οι θεσμικές αλλαγές θα εφαρμοστούν σε δέκα χρόνια, το 2017. Δέκα χρόνια σε ένα κόσμο που κινείται με την ταχύτητα των ηλεκτρονικών υπολογιστών και των χρηματιστηριακών κεφαλαίων είναι πολλά, πάρα πολλά για να τα χαρίζεις στον κ. Κατσίνσκι πρόεδρο και Κατσίνσκι πρωθυπουργό.

Μετά υπάρχουν και οι Εγγλέζοι. Η Χάρτα των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων θα είναι υποχρεωτική. Για όλους. Πλην των Άγγλων. Αυτοί ήταν πάντα λίγο περίεργοι. Είναι μεγάλη χώρα, μητρόπολη της δημοκρατίας και των ανθρώπινων δικαιωμάτων – αλλά όλα έχουν ένα όριο. Δεν θέλουν ομοσπονδιακή Ευρώπη, δεν μετέχουν στη Σένγκεν, ήταν ενθουσιασμένοι με το Ιράκ, τώρα θέλουν εξαίρεση από τα Θεμελιώδη Δικαιώματα για να μην χαλάσουν μερικές καρδιές στο Χρηματιστήριο του Σίτυ.

Και δεν είναι μόνο αυτό. Όλοι οι άλλοι θα συνεργάζονται υποχρεωτικά σε θέματα δημόσιας τάξης και δικαιοσύνης. Όχι οι Άγγλοι. Γιατί; Είπαμε – γιατί αυτοί είναι λίγο περίεργοι. Και για να βρεθεί συμφωνία χτίστηκε για άλλη μια φορά όχι μια Ευρώπη της συναίνεσης, αλλά μια Ευρώπη των περίεργων. Το ερώτημα πια δεν είναι πώς θέλει η Ευρώπη στους κόλπους της η Βρετανία, αλλά εάν η Ευρώπη είναι αποφασισμένη να προσαρμοστεί σε ένα αγγλικό μοντέλο.

Το αποτέλεσμα είναι καθαρό. Καλύτερο από το πλήρες ναυάγιο, απελπιστικά κατώτερο από τις ανάγκες, τις περιστάσεις και τις προσδοκίες. Έχει ένα πλεονέκτημα αυτή η νέα μεταρρυθμιστική (ο Θεός να την κάνει…) συνθήκη. Δεν χρειάζεται δημοψηφίσματα. Γιατί με τέτοια ευρω-ηγεσία, δεν χρειάζονται ούτε ιδιαίτερες μαντικές ικανότητες για να προβλέψει κανείς ποια θα ήταν η ετυμηγορία των Ευρωπαίων πολιτών εάν τους ρωτούσαν, όποια κι αν ήταν η ερώτηση.