Wednesday, January 31, 2007

Σουηδικό μοντέλο...

Τετάρτη 31 Ιανουαρίου – και χθες το βράδυ, στο Μουσείο Μπενάκη, ο μέχρι πέρυσι πρωθυπουργός της Σουηδίας, ο Γκόραν Πέρσον, παρουσίαζε το περίφημο «σουηδικό μοντέλο», σημειώνω παρουσία του Γιώργου Φλωρίδη που το είδε ως «crash course» προς αποφυγήν νέων παρεξηγήσεων και νέων διαγραφών.

Εκτός από το Φλωρίδη ήταν εκεί και ο Σημίτης, που έκανε ερωτήσεις και παρουσίασε τον Πέρσον. Είμαι βέβαιος ότι θα διαβάσετε όλοι πώς περίπου εκτυλίχθηκε αυτή η εξίσου ιδεολογική και πολιτική εκδήλωση του ΟΠΕΚ. Περιορίζομαι σε τρεις σημειώσεις με ενδιαφέρον:

Πρώτον, πώς τελείωσε ο Πέρσον. Θύμισε τη γνωστή ρήση πως δεν υπάρχει διεθνής πολιτική, η πολιτική είναι πάντα τοπική. Τα προβλήματα, όπως και οι λύσεις, είναι άμεσα συνδεδεμένες με τον τόπο εφαρμογής τους και με την πολιτική κουλτούρα που έχει αναπτύξει – σε αυτό θα επανέλθουμε διασκεδαστικότερα αμέσως μετά.

Δεύτερον, η έκκλησή του για να λύσουμε αμέσως τώρα το ασφαλιστικό. Η συλλογιστική είναι απλή και βαθιά πολιτική. Ενσωματώνει όλο το φυσικό κυνισμό της πολιτικής και το ρεαλισμό που απαιτείται από όσους θέλουν πραγματικά να λύσουν και όχι να κληροδοτήσουν προβλήματα. Λοιπόν: όσο περνούν τα χρόνια, όλο και χειροτερεύει η αναλογία μεταξύ εκείνων που μπαίνουν στην αγορά εργασίας και εκείνων που συνταξιοδοτούνται. Όλο και χειροτερεύει δηλαδή η αναλογία μεταξύ των οικονομικά ενεργών πολιτών και των συνταξιούχων, τους οποίους η οικονομική δραστηριότητα πρέπει να συντηρήσει – και μάλιστα σε ένα υπεσχημένο υψηλό επίπεδο. Είναι ένα γιγαντιαίο οικονομικό πρόβλημα, είναι εξίσου και πολιτικό. Όσο περνούν τα χρόνια οι συνταξιούχοι γίνονται ένα αυξανόμενο τμήμα του εκλογικού σώματος, δηλαδή μεγαλώνει το ειδικό βάρος τους ως ομάδας πίεσης με εκλογικούς όρους. Πώς θα κάνει κανείς μεταρρύθμιση, προτείνοντας μικρότερες συντάξεις όταν αυτοί που θα υποστούν τη μείωση ή βρίσκονται μπροστά στην άμεση προοπτική της συνταξιοδότησης θα είναι ίσως και πάνω από το μισό των εκλογέων; Πρόκειται για μια πολιτικά αδύνατη εξίσωση. Λύστε το τώρα, πριν μπείτε σε ένα τέτοιο φαύλο κύκλο, λύστε το τώρα για τους νέους, όσο μπορούν να το στηρίξουν – είπε ο Πέρσον που ξέρει πως δεν θα ξαναζητήσει τη λαϊκή ψήφο, αλλά αντιλαμβάνεται τα διλήμματά της.

Και τρίτον, και πιο διασκεδαστικό, ο πολιτικός ορισμός της Σουηδίας: η χώρα του, είπε ο Πέρσον, είναι η χώρα όπου μπορεί κανείς ακόμη να κερδίσει εκλογές δίνοντας στους πολίτες την υπόσχεση ότι θα αυξήσει τους φόρους. Και εξομολογήθηκε το απίστευτο: χρειάστηκε κάποτε να μειώσει τη φορολογία, γιατί την είχε ανεβάσει συγκυριακά, σε εποχή δημοσιονομικής κρίσης. Ε, λοιπόν, μείωσε τους φόρους στα κρυφά – γιατί αλλιώς οι Σουηδοί θα τον μαύριζαν, απαιτώντας «φόρους, κι άλλους φόρους».

Tuesday, January 30, 2007

Ολέθριες σχέσεις

Τρίτη 30 Ιανουαρίου – και είμαστε σε μια φάση παροξυσμού μικροπολιτικής.
Το μοτίβο είναι «πλησιάζουν εκλογές, ώρα να πριονίσετε τον αγαπητό συνάδελφο και αύριο συνυποψήφιο». Μια γενικευμένη αλληλοσφαγή εξελίσσεται στο χαρούμενο κλίμα των Απόκρεω. Λένε πως κάποτε ένας νεαρός συντηρητικός βουλευτής πήγε και έκατσε δίπλα στον Τσώρτσιλ, στη Βουλή των Κοινοτήτων, εκεί όπου οι βουλευτές των διαφορετικών κομμάτων κάθονται αντιμέτωποι. Και του είπε με ενθουσιασμό ότι ήταν έτοιμος να συγκρουστεί με τους «εχθρούς». Τον κοίταξε συγκαταβατικά και του είπε: παιδί μου, εκεί απέναντι είναι οι αντίπαλοι. Οι εχθροί είναι στα διπλανά έδρανα.

Η ιστορία επαναλαμβάνεται ως φάρσα και τη φάρσα βλέπουμε σε συνέχειες καθ’εκάστην στα δελτία ειδήσεων. Ο πόλεμος των Μανιατών στον Πειραιά. Η προσπάθεια πολιτικής εξόντωσης που καταγγέλλει ο Μαντούβαλος. Οι υπαινιγμοί για εμπλοκή του Μαντούβαλου ακόμη και στην απόπειρα φυσικής εξόντωσης του Μιχαλολιάκου. Ο Μελάς και ο Αγραπίδης. Οι οικογένειες στα Μανιάτικα, που φέρνουν πιο πολύ προς το ιταλικό «φαμίλια». Στα Χανιά, ο Νικηφοράκης που είναι του Μητσοτάκη και γι’αυτό οι πληροφορίες εις βάρος του σας ορκίζομαι ότι δεν διαρρέουν από τον πρώην εισαγγελέα Μαρκογιαννάκη, που ήταν παλιά του Μητσοτάκη αλλά μετά αποφάσισε να γίνει ηγήτωρ του καραμανλικού πνεύματος στη Μεγαλόνησο. Ο έρωτας της Ζέττας με το Νάκο που κάνει τα τσιπουράδικα και τα τοπικά τηλεοπτικά δίκτυα να αναστενάζουν στο Βόλο. Τίποτα δεν είναι αυτός ο έρωτας μπροστά στο αγνό αίσθημα ανάμεσα στο Γιώργο Δρυ και την Άντζελα Γκερέκου στην Κέρκυρα – που προσφέρεται και λόγω ρομαντικής ambiance. Κρατάει χρόνια αυτή η κολώνια – είναι η γελοιογραφική εκδοχή της γιγαντομαχίας παπανδρεϊκών και εκσυγχρονιστών. Το αποτέλεσμα του εμφύλιου σπαραγμού ήταν να χάσει η βενετιά βελόνι και, ακόμη χειρότερα, να χάσει ο εκλεκτός της ωραίας νομάρχης Μαχειμάρης. Και τώρα υπάρχει πρωτοσέλιδο έγγραφο, πρωτόκολλο συνεργασίας του ΠΑΣΟΚου Μαχειμάρη με τον υποψήφιο του ΛΑΟΣ – είναι η αποκριάτικη εκδοχή του συμφώνου Ρίμπεντροπ-Μολότοφ. Αλλά δεν ήταν ένας Μαχειμάρης με πίσω του μια Άντζελα – ήδη παραιτήθηκε και μια γαλονάτη νομαρχιακή ονόματι Τζούμα, που σημαίνει πως ο νομάρχης είχε κι άλλους μαζί στις «ανίερες συμμαχίες». Θα συμμαχούσε και με το διάβολο, ή και με τα καρατζαφερόπουλα, για να γράψει πράσινο ο χάρτης το βράδυ των εκλογών και να έχει κερδίσει το κόμμα του και οι «άλλες δημοκρατικές δυνάμεις», όπως ο λαϊκορθόδοξος κερκυραϊκός συναγερμός.

Και ακόμη δεν έχω πει τίποτα για τον ωραίο κόσμο της Β΄Αθηνών, εκεί όπου κάθε Κυριακή κόβονται πίττες παρουσία βουλευτών και πολιτευτών και όλοι παρακολουθούν τη σεμνή τελετή με την πλάτη στον τοίχο για το ενδεχόμενο κάποιο μαχαίρι να μην κόψει το κομμάτι του Χριστού – άλλωστε σε αυτή την περιφέρεια πολιτογραφήθηκε ο όρος «συντροφικά μαχαιρώματα».

Αυτά τα ωραία είναι πολιτική σήμερα. Αναρωτιέμαι γιατί δεν συγκινεί τους νέους. Ίσως γιατί είναι ξενέρωτοι και δεν έχουν οράματα, όπως εμείς στην εποχή μας. Ίσως πάλι γιατί πρέπει να γυρνοβολάνε στα γραφεία τέτοιων τύπων για να βρούνε μια δουλειά.

Monday, January 29, 2007

Ουδέν

Δευτέρα 29 Ιανουαρίου – και όλα βαίνουν καλώς. Ξεκινάει μια ήσυχη εβδομάδα, μια εβδομάδα όπως όλες οι άλλες, σε αυτή την ωραία χώρα, όπου δεν συμβαίνει τίποτα.

Ουδέν νεώτερον από κανένα μέτωπο. Όλοι κάνουν το αναμενόμενο, αυτό στο οποίο μας έχουν συνηθίσει και δεν χαλάνε τη ζαχαρένια τους, υπό την προϋπόθεση να μην τους χαλάσουμε κι εμείς τη δική τους.

Ο Πρωθυπουργός μας είναι εξαφανισμένος όσο πιο κοντά μπορεί στο κέντρο της Αθήνας. Ο αρχηγός της αντιπολίτευσης είναι εξαφανισμένος όσο πιο μακριά μπορεί από το κέντρο της Αθήνας. Και η πολιτική δραστηριότητα κινείται μεταξύ καταγγελιών για διεφθαρμένους αστυνομικούς φρουρούς και εκρήξεων για παλαιάς κοπής διεφθαρμένους πολιτικούς. Όλα βρίσκονται στον αυτόματο πιλότο και ο κ. Γιακουμάτος εξασφάλισε με μια του λέξη μια δεκάδα προσκλήσεων σε τηλεοπτικά πάνελ. Η παρουσία Γιακουμάτου στις πολιτικές συζητήσεις είναι εγγύηση ομαλότητας. Για να αιτούνται όλοι μαζικώς τη σχολιαστική του παρέμβαση είναι φανερό πως δεν συμβαίνει τίποτε το ιδιαίτερο. Υποθέτω ότι εξ αντανακλάσεως έχει καπαρώσει την απέναντι καρέκλα ο Κίμων Κουλούρης – μερικά πράγματα δεν αλλάζουν ποτέ.

Όλα βαίνουν καλώς και ο κ. Βουλγαράκης είναι κι αυτός πολύ απασχολημένος – όπως έλεγε και ο Μπρεχτ σε εκείνες τις περίφημες ιστορίες του κ. Γιώργου ή του κ. Κόυνερ, δεν θυμάμαι ακριβώς…

… είναι πολύ απασχολημένος, ετοιμάζει το επόμενο λάθος του.
Το πολιτικό ενδιαφέρον είναι στα ύψη – ενδεικτικό το γεγονός ότι ο κ. Αλογοσκούφης, υπουργός Οικονομίας, εμφανίστηκε στην εκπομπή με τον υπαινικτικό τίτλο «Κοίτα τι έκανες».

Στο ΠΑΣΟΚ, πάλι, περιμένουν την ομιλία Σημίτη την Τρίτη. Θα τη στείλουν σε ειδικούς εντομολόγους για να κόψουν στα οκτώ κάθε μονοσύλλαβο και να ερμηνεύσουν πίσω από την ύποπτη επιλογή της λέξης "και" τις πολιτικές προθέσεις και ενδεχομένως μια υπονομευτική του αρχηγού μηχανορραφία. Όσοι δεν ασχοληθούν με την ανατομία των συνδέσμων και των επιρρημάτων του εκσυγχρονισμού, θα πίνουν αραχτοί καφέ στο μπαλκόνι της Χαριλάου Τρικούπη και θα συζητούν για κάτι επίκαιρο - για το φύλο των αγγέλων ή για την επιστροφή Λαλιώτη.

Όλα ωραία, όλα ανθηρά. Την Τετάρτη έχουμε φυσικά το τακτικό συλλαλητήριό μας, θα τα σπάσουμε τώρα που άνοιξε το Τριώδιο γιατί την περασμένη εβδομάδα είχαμε ρεπό στα τσαμπουκαλίκια και τις μολότοφ και ήταν εντελώς ψόφια τα πράγματα στον ευαίσθητο χώρο της Παιδείας – κατά πως λένε…

Και φυσικά, ούτε αυτή την εβδομάδα θα έχουμε βροχές, και φυσικά ο Ολυμπιακός θα πάρει και φέτος το πρωτάθλημα. Υπάρχει ένα γενικό αίσθημα βαριεστημάρας ή εγώ έχω ξεκινήσει στραβά την εβδομάδα μου;

Η σοβαρότητα στο σφυρί των Crhistie's

Παρασκευή 26 Ιανουαρίου – και εντάξει, αλλά υπάρχει και ένα ζήτημα στοιχειώδους σοβαρότητας.

Πέρα από την πραγματική αξία τους και την τιμή στην οποία πουλήθηκαν τα ασημικά του τέως, και για την οποία φροντίσαμε με το θόρυβο που δημιουργήθηκε, κανείς δεν πιστεύει ότι (με την εξαίρεση ορισμένων αντικειμένων) αυτά είναι πραγματικά κειμήλια. Θα μπορούσαν, βέβαια, να είναι τα διακοσμητικά και η επίπλωση ενός παλιού παλατιού, συντηρημένου και ανοιχτού στο κοινό, όπως συμβαίνει παντού στην Ευρώπη, που δεν παραβιάζουν δα και τα ανθρώπινα δικαιώματα των πρώην και νυν βασιλέων, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία.

Στην δική μας ιστορία, τώρα. Γεγονότα: μία μέρα πριν από τη δημοπρασία ο υπουργός Πολιτισμού στέλνει εξώδικο. Την επομένη οι Κρίστις του στέλνουν επιστολή πως μας έχουν γραμμένους στα παπούτσια τους – κι αυτοί ειδικεύονται στα παλιά. Ο υπουργός δηλώνει πως δεν βρήκε λίστες με αντικείμενα. Την επομένη αποκαλύπτεται πως ο δικηγόρος του ελληνικού δημοσίου στη δίκη με τον τέως στο Στρασβούργο είχε αναφερθεί ρητά στις λίστες. Και, τέλος, η απόλυτη διακωμώδηση της υπόθεσης: χθες μοιράζουν ή αποδεικνύεται ότι διαθέτουν λίστες οι εξής: η διευθύντρια της Πινακοθήκης, το υπουργείο Οικονομικών, οι δικηγόροι που εργάστηκαν για το Δημόσιο, ο ίδιος ο τέως που τις έχει κάνει φέιγ βολάν για να μας δουλεύει ψιλό-γαζί, και δικαίως. Και τέλος, λίστες μοιράζει, αν είμαστε με τα καλά μας, ακόμη και η μεταφορική εταιρεία που κουβάλησε και εκτελώνισε την οικοσκευή – έτσι ήταν η επίσημη περιγραφή. Μία μέρα νωρίτερα, ο Έλληνας υπουργός Πολιτισμού που χειριζόταν την υπόθεση δήλωνε δημόσια και υπεύθυνα πως λίστα δεν υπάρχει. Απέκτησαν, λοιπόν, έτσι όλοι –των Κρίστις και του τέως συμπεριλαμβανομένων- μια εικόνα για την απειλή που συνιστά για την υπόθεσή τους ο Έλληνας αντίδικος.

Δεν ξέρω εάν μπορεί νομικά να διεκδικηθεί μέρος των αντικειμένων – και πρέπει να πω πως έχω σοβαρές αμφιβολίες εδώ που έχουν φτάσει τα πράγματα. Αλλά είναι βέβαιο ότι στις περίφημες λίστες που αντικατέστησαν τα μπαζούκας χθες το βράδυ στα τηλεοπτικά δελτία περιλαμβάνονται και τα αντικείμενα που έχουν απομείνει στο Τατόι. Τα γνωρίζει ο υπουργός Πολιτισμού; Τι έχει κάνει για όσα παραμένουν στην κυριότητα του Δημοσίου; Σε ποια κατάσταση βρίσκονται; Είναι ασφαλή; Έχει κάνει κάποια ενέργεια για να συντηρηθούν και να εκτεθούν; ΄Εχει κάνει κάποια ενέργεια ώστε να διασφαλίσει ότι δεν θα βρεθούν ως κλοπιμαία σε κάποια άλλη αίθουσα κάτω από το σφυράκι των Κρίστις; Έχει δείξει, ως εκπρόσωπος του ελληνικού κράτους, ότι ασχολείται με την υπόθεση και πέρα από μια ατυχή συγκυρία της επικαιρότητας; Φοβάμαι ότι μια κυριακάτικη βόλτα στο Τατόι, είναι πολύ ωραία έστω και χωρίς φροντίδα τα περίφημα βασιλικά κτήματα – μια βόλτα, λοιπόν μεθαύριο οικογενειακώς για πεζοπορία μέχρι το παλιό ανάκτορο, θα σας δώσει απαντήσεις σε όλα αυτά τα περίεργα ερωτήματα. Μπορεί μάλιστα, τώρα που έγινε ντόρος, να συναντήσετε και κάποιον υπουργό ή υφυπουργό Πολιτισμού. Οι Κυριακές προσφέρονται για αναψυχή.

Thursday, January 25, 2007

Στην επικράτεια του φόβου

Πέμπτη 25 Ιανουαρίου – και δεν υπάρχει αριστερή τρομοκρατία, δεν υπάρχει προοδευτική τρομοκρατία, υπάρχει μόνο ολοκληρωτική τρομοκρατία. Τίποτα δεν απογυμνώνει ιδεολογικά την φασίζουσα ουσία του τρομοκρατικού φαινομένου, σε συνθήκες δημοκρατίας, όσο η βασική στόχευση αυτής της προκήρυξης που έστειλαν στο Ποντίκι από τον Επαναστατικό Αγώνα: η διάχυση του φόβου στο πολιτικό σύστημα, η διάχυση του φόβου στην κοινωνία.

Δεν είναι πέντε γελοίοι τύποι των Εξαρχείων. Δεν είναι αστεία υπόθεση. Μπορεί, όταν αποκαλυφθούν, να αποδειχθεί ότι είναι κι αυτοί κορυφές του ιδεολογικού Κιθαιρώνα του αναρχισμού, όπως ο Χριστόδουλος Ξηρός, ή βαθείς αναλυτές των κοινωνικών φαινομένων, όπως ο Τζωρτζάτος ή ο Τσελέντης. Αλλά μέχρι να αποκαλυφθούν, δεν είναι ούτε αδιάφοροι ούτε περιφρονητέοι. Ξέρουν τι θέλουν. Θέλουν οι υπουργοί να αποφασίζουν υπό το κράτος του φόβου για τη ζωή τους. Θέλουν οι δικαστές να αισθάνονται πως επικρέμαται γι’αυτούς μια φασματική δαμόκλειος σπάθη και να εικάζουν τις προτιμήσεις εκείνων που την κρατούν.
Θέλουν να χτυπούν συμβολικά: την αμερικανική πρεσβεία, επειδή ο Μπους έκανε πόλεμο στο Ιράκ, και το ελληνικό κοινοβούλιο, όπως απειλούν στην προκήρυξη, επειδή υπάρχει δημοκρατία στη χώρα και διανοείται να τους καταδιώκει ως εχθρούς της. Θέλουν δηλαδή να έχουν στο στόχαστρο του RPG τους ανά πάσα στιγμή και τις τρεις εξουσίες, που το πολίτευμα τις απαιτεί χωριστές και εκείνοι τις συνοψίζουν σε ένα φονικό όπλο. Αυτή είναι η πιο βασική, η πιο θεμελιώδης, η πλήρης και οριστική άρνηση της δημοκρατίας.


Θέλουν να πεισθεί η κοινή γνώμη πως για τις πιθανές ατέλειες ή τις πιθανές ολιγωρίες της δημοκρατίας, της αμερικανικής ή της ελληνικής, υπάρχουν κάτι αόρατοι ζορρό με ρουκέτες, που μπορούν πάλι να επιβάλουν για μια 20ετία το δικό τους νόμο του φόβου, της απειλής, της ελέω πυροβόλου μοναρχίας της αναρχίας.

Φοβάμαι ότι αυτή η προκήρυξη δεν είναι μια προκήρυξη σαν όλες τις άλλες. Μια τέτοια απειλή δεν μπορεί να σκιάζει την ώριμη ελληνική δημοκρατία. Η παράδοσή τους στη Δικαιοσύνη δεν είναι μόνο ζήτημα αρχής – είναι πια και αίτημα και πολιτική ανάγκη.

Ωραίος καιρός για συλλαλητήριο

Τετάρτη 24 Ιανουαρίου – και τι ωραία που περνάει ο καιρός. Σήμερα έχουμε πάλι λιακάδα. Έχουμε και πανεκπαιδευτικό συλλαλητήριο. Τετάρτη είναι… Η Ελλάδα τηρεί τις παραδόσεις.

Την Κυριακή πάμε γήπεδο και τρώμε οικογενειακώς αρνάκι με πατάτες. Την Παρασκευή είμαστε θεοσεβούμενοι και το τραπέζι του Έλληνος έχει φακές. Τις Τετάρτες διώχνουμε τις τοξίνες με συγκέντρωση στα Προπύλαια και πορεία προς τη Βουλή, λίγο ξύλο στη Φιλελλήνων, λίγους τσαμπουκάδες στη Βασιλίσσης Σοφίας, μετά μολότοφ στην Πατησίων και το απόγευμα μαζευόμαστε στην τηλεόραση να δούμε το παιδί που επιστήμων τελειώνει και του πάει τρέλα το κασκόλ – αλλά πάλι δε φόρεσε το μπουφάν του για την πορεία και θα κρυώσει…

Κατά τα άλλα καλά. Το περασμένο φθινόπωρο ασχοληθήκαμε κυρίως με τη μικρή που πάει στο δημοτικό. Μας είχε περδικλώσει στη δουλειά μέσα στα πόδια μας δύο μήνες και ανησυχούσαμε πολύ για το μέλλον της – θα την πάρουν στο Χάρβαρντ (εννοώ στο παράρτημα της Κάνιγγος…) εάν έχει κενά στην ύλη της τρίτης δημοτικού; Αλλά τελικώς το πρόβλημα διευθετήθηκε και οι δάσκαλοι θα πάρουν αυτά τα σέντσια που τους έταξε η υπουργός τους, σε τρεις δόσεις, αντί για έξι και έκτοτε, όλοι ησυχάσαμε. Ουδείς ξανά ασχολήθηκε με τα δημοτικά σχολεία, που κοπτόμασταν, ωρυόμασταν και ολοφυρόμασταν, τρεις μήνες συναπτούς. Τώρα, κανείς δεν έχει αμφιβολία, ότι οι χαμένες διδακτικές ώρες, καλύπτονται πλήρως, από πλευράς ύλης. Σαν ανακοίνωση του υπουργείου, δεν μοιάζει αυτό? Και από πλευράς ουσιαστικής μάθησης, που θα έλεγε και σε ανακοίνωσή της η διδασκαλική ομοσπονδία, όλα βαίνουν καλώς τώρα στα σχολεία. Ησυχάσαμε, είμαστε βέβαιοι για τη λαμπρή πορεία των σημερινών μαθητών, στο στίβο της γνώσης. Θα τα μάθουν απ’ έξω και κυρίως, θα τα μάθουν ανακατωτά. Άξιζε τον κόπο με τις κινητοποιήσεις του φθινοπώρου. Τα παιδιά κέρδισαν το μέλλον τους! Δεν αργεί η ώρα, που θα τα καμαρώσουμε κι’ αυτά. Και την πιτσιρίκα, όπως το μεγάλο μας, να παίζει ξύλο, σε πανεκπαιδευτικό συλλαλητήριο, να πλακώνεται με τους αστυνομικούς. Θα έχει γίνει κι’ αυτή φοιτήτρια. Ραντεβού λοιπόν, την άλλη Τετάρτη. Και την παράλλη, κι’ έχει ο Θεός. Η Ελλάς δεν χάνει την πίστη της, ασχέτως αν χάνει τα αυγά και τα πασχάλια και αν από καιρό, έχει χάσει εντελώς, μα εντελώς, το μέτρο και τη συναίσθηση…

Tuesday, January 23, 2007

Συνδικαλεπιστημονικά ανάλεκτα

Τρίτη 23 Ιανουαρίου – και μέσα σε όλα υπάρχει μια καταπληκτική πτυχή της συζήτησης για την κρίση στην Παιδεία και το νόμο-πλαίσιο στα Πανεπιστήμια. Δεν είναι κάτι ιδιαίτερο, αλλά νομίζω δείχνει εξ όνυχος την παθογένεια που τα μαστίζει – και κυρίως πώς ένας μικρός φαύλος κύκλος μπορεί να γίνεται μια μεγάλη μαύρη τρύπα και να καταπίνει οτιδήποτε άξιο λόγου πάει να ξεμυτίσει.

Λοιπόν: η εκπροσώπηση των πανεπιστημιακών καθηγητών. Μιλάω με συναδέλφους δημοσιογράφους. Όταν οργανώνουν συζητήσεις είναι εύλογο (και όχι απλώς εύκολο) το ρεφλέξ. Ποιος μιλάει εξ ονόματος της πανεπιστημιακής κοινότητας; Η ΠΟΣΔΕΠ, το συνδικαλιστικό της όργανο. Έτσι δεν είναι; Ασφαλώς και ΔΕΝ είναι έτσι – αλλά πώς το ξέρει, πώς να το μάθει. Δεν έχω συναντήσει έναν, μα έστω έναν, πανεπιστημιακό εμβέλειας, που να είναι πρόσωπο στο χώρο του, δεν έχω συναντήσει έναν καθηγητή ΑΕΙ με ευρύτερη επιστημονική αίγλη, και ο οποίος να θεωρεί ότι τον εκφράζει η ΠΟΣΔΕΠ. Η επωδός είναι κοινή – ανεξάρτητα από τις πολιτικές τους συνάφειες, ανεξάρτητα από τις θέσεις τους για το νόμο-πλαίσιο, ανεξάρτητα από το εάν υποστηρίζουν ή όχι την αναθεώρηση του 16. Η ΠΟΣΔΕΠ, λένε όλοι, μα όλοι πραγματικά χωρίς να έχω συναντήσει εξαίρεση, ακόμη κι όταν οι θέσεις που εκφράζει η Ομοσπονδία είναι συγκλίνουν με τις δικές τους…

…η ΠΟΣΔΕΠ είναι ένα καθαρά συνδικαλιστικό και όχι επιστημονικό σωματείο. Την εκλέξαμε για να συντονίζει μισθολογικά θέματα ή συνταξιοδοτικά, όχι για να έχει άποψη για την Παιδεία. Σύμφωνοι. Αλλά τότε υπάρχει φορέας μαζικής έκφρασης των πανεπιστημιακών; Και γιατί η κοινή γνώμη, και γιατί οι δημοσιογράφοι να ξέρουν σε τέτοια έκταση τα συνδικαλιστικά του διδακτικού προσωπικού των πανεπιστημίων ώστε να επιλέγουν συνομιλητές πέρα από τα εξωτερικά τυπικά κριτήρια;

Η έκκληση των πρυτάνεων του Καποδιστριακού, του Αριστοτέλειου, του Πολυτεχνείου και του Πανεπιστημίου της Πάτρας είναι μια πρώτη κίνηση. Χρειάζονται περισσότερες φωνές, περισσότερες συντονισμένες φωνές και χρειάζονται τώρα. Αλλιώς και στην κατάληξη των αποφάσεων για τα Πανεπιστήμια, ο κεντρικός φορέας έκφρασης συλλογικών απόψεων θα είναι οι συνδικαλιστές των πανεπιστημιακών γραφείων και για την κοινωνία, η ΑΔΕΔΥ, η φωνή της κρατικής δημοσιοϋπαλληλίας.

Athens Voice εν τη ερήμω

Δευτέρα 22 Ιανουαρίου – και το mainstream έχει γίνει περιθώριο. Το περιθώριο έχει την πλάκα του. Η μετακίνησή του όμως στο κέντρο μιας κοινωνίας είναι δείγμα για βαρύ αδιέξοδο.

Το Σαββατοκύριακο ξεφύλλιζα την Athens Voice. Για όσους έχουν μόλις κατέβει από τον Άρη, είναι η πρώτη, ας το πω για να συνεννοούμεθα, lifestyle εφημερίδα που μοιράζεται χωρίς αντίτιμο. Δε λέω δωρεάν – γιατί δεν πιστεύω πως όταν κάποιος σου ζητάει το χρόνο σου για την ανάγνωση (ή για να ακούσεις ένα ραδιοφωνικό δελτίο, ας πούμε) αυτό είναι δωρεάν – επειδή δεν χρειάζεται να δώσεις χρήματα. Πρέπει κανείς να έχει πολύ μικρή εκτίμηση στο χρόνο του και το περιεχόμενό του για να το πιστεύει…

Ας είναι. Επιστρέφω στην Athens Voice. Διάβαζα το κύριο άρθρο. Συγγνώμη, αλλά ήταν πολύ ουσιαστικότερο από τα άρθρα «βαριάς πολιτικής» που έχω διαβάσει το τελευταίο διάστημα. Χειρότερα: ήταν μια ατζέντα, πολιτική ατζέντα, πολύ ουσιαστικότερη από όλη την ανακύκλωση μιζέριας που συνιστούν τα κομματικά προγράμματα, εκείνα που εξαγγέλλονται και εκείνα που προναγγέλλονται. Μιλούσε για τη χώρα που είναι και τη χώρα που θα μπορούσε να είναι αυτό το βαλκανικό οικόπεδο όπου φύεται φαιδρά πορτοκαλέα. Μιλούσε για τις πόλεις – πώς είναι, πώς θα μπορούσαν να είναι και γιατί είναι έτσι κι όχι σαν εκείνες που ζηλεύουμε – ενώ θα ήταν εφικτό να μας ζηλεύουν. Μιλούσε για τους ξένους που αγοράζουν και τα διλήμματα που βάζουν. Μιλούσε χωρίς φιοριτούρες, απλά, στακάτα και σχετικώς κατανοητά για ό,τι απασχολεί έναν υπαρκτό αριθμό ανθρώπων που (το λέω με κάποια ενοχή) συνθηκολογούμε καθημερινά με την πραγματικότητα, αποδεχόμαστε ότι «έτσι είναι τα πράγματα» και, όπως φοβάμαι θα ακούσετε στη συνέχεια, αναγνωρίζουμε πως το βασικό που έχουμε να συζητήσουμε σήμερα είναι τι γνώμη έχει ο Καρατζαφέρης για τον Αλαβάνο.

Θα γίνει πολλή κουβέντα, και πολιτικώς υστερόβουλη κουβέντα, για κάτι που δεν ενδιαφέρει κανέναν. Ούτε καν –φυσικά- τον Αλαβάνο.

Ένα απέραντο άσυλο...

Παρασκευή 19 Ιανουαρίου – και το άσυλο των ανιάτων προβλημάτων μας βρίσκεται στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας. Ωραία ιδέα. Και επίκαιρη. Δεν πάνε ούτε 20 χρόνια που έχει αυτονομηθεί η περιοχή των Εξαχρείων…

Θα το λύσουμε με το συνήθη τρόπο. Θεσμικώς. Γιατί θεσμικώς; Γιατί έτσι δεν θα έχουμε ντράβαλα. Θα γίνει κουβέντα στη Βουλή, θα γίνουν συζητήσεις στο ραδιόφωνο και ίσως του χρόνου, ασφαλώς μετά τις εκλογές, θα υπάρχει ένα νέο νομικό καθεστώς για το πανεπιστημιακό άσυλο. Ε, και; Το νομικό καθεστώς είναι που μας εμποδίζει τόσον καιρό;

Ας το δούμε λοιπόν. Μετά από τόσα βράδια στις τηλεοράσεις, όπου τσιμπολογάμε κατάκοποι βλέποντας όμορφα πανεπιστήμια, όμορφα να καίγονται, το έχουμε μάθει όλοι πια. Το άσυλο δεν ισχύει όταν τελούνται αυτόφωρα κακουργήματα. Υπάρχει καμμία αμφιβολία ότι τελούνταν, ας πούμε, προχθες το βράδυ όταν μια εικοσαριά από αυτούς που αποκαλούμε, πολύ καθωσπρέπει, αναρχοαυτόνομους, πέταγε μολότοφ με το τσουβάλι από το Πολυτεχνείο. Υπάρχει καμμία αμφιβολία ότι τελούνταν αδικήματα όταν λίγο αργότερα έκαναν την ΑΣΟΕΕ ορμητήριο για να πυρπολήσουν τα χειμερινά ανάκτορα της επιτροπής ανταγωνισμού και να καταλάβουν τη Βαστίλλη της τοπικής τράπεζας Πειραιώς; Το νομικόν πλαίσιον μας εμπόδιζε να συλληφθούν;

Ας κάνουμε μια υπόθεση. Ότι υπήρχε κάποιος να αναλάβει την πολιτική ευθύνη ακόμη και για μια πιθανή παραβίαση του ασύλου. Ότι κάποιος προχτές το βράδυ είχε δώσει εντολή να πάνε στο αυτόφωρο τσουβαλιασμένοι και οι είκοσι επαναστάτες της στάσης Αγγελοπούλου, ακόμη κι αν χρειαζόταν να μπουν αστυνομικοί στην ΑΣΟΕΕ. Τι θα γινόταν σήμερα; Θα υπήρχε, λέτε, γενική καταδίκη για την παραβίαση του ασύλου και οργή στο νομικό κόσμο, ή θα έβγαινε ένας γενικός στεναγμός ανακούφισης, κυρίως από πανεπιστημιακούς και φοιτητές της ΑΣΟΕΕ;

Ακόμη κι αν είχε κάπου παραβιαστεί το άσυλο, μήπως αυτή η παραβίαση είναι μικρότερης έκτασης και λιγότερης ουσίας από τις θεσμοποιημένες παραβιάσεις της ατομικότητας που μας απειλούν με επιχείρημα ακριβώς την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί επειδή –αλίμονο- κανείς δεν τολμά όχι να αλλάξει το νόμο για το άσυλο, αλλά να εφαρμόσει το νόμο που ισχύει κανονικότατα – και τον έχουν όλοι πυρπολημένο – επίσης κανονικότατα…

Εντάξει, κάμερες. Χρειάζονται όμως;

Πέμπτη 18 Ιανουαρίου – και η εικόνα είναι πραγματικά συγκλονιστική. Μπορείτε να τη δείτε σε όλα τα ξένα ειδησεογραφικά δίκτυα. Μια πόλη στις φλόγες. Μια νύχτα τρόμου. Οδοφράγματα στην κεντρική λεωφόρο. Πανεπιστήμια που θυμίζουν κάτι ανάμεσα σε Φράουλες και Αίμα και Αρμαγεδδώνα. Αστυνομικοί φλαμπέ. Γαβριάδες που πετούν μολότοφ. Εξέγερση. Ο λαός στα χαρακώματα. Επανάσταση. Αυτή είναι η εικόνα. Η πόλη είναι η Αθήνα. Και η εικόνα είναι πραγματικά συγκλονιστική. Συγκλονιστική για τη δυσαναλογία της με την πραγματικότητα.

Η απώλεια του μέτρου είναι το βασικό πρόβλημα και στην υπόθεση της τρομοκρατίας. Η κεντρική συζήτηση αυτές τις μέρες αφορά τη γενικευμένη χρήση ηλεκτρονικών μέτρων παρακολούθησης – τις περίφημες κάμερες, που θα γράφουν συνεχώς και άμα γίνει κατιτί θα βλέπουμε το βίντεο και θα εντοπίζουμε τον αδύναμο κρίκο σε αυτό το μεγάλο σαρβάιβορ.

Απόλυτες αρχές δεν υπάρχουν. Απόλυτες αξίες ναι – είναι η ανθρώπινη ζωή πρώτη και τα ανθρώπινα δικαιώματα αμέσως μετά. Μπορεί να χρειαστεί να κάνουμε κάποια στιγμή ακόμη και αυτό το συμβιβασμό. Ήδη στο Λονδίνο υπάρχουν μερικές δεκάδες χιλιάδες κάμερες, η μεγάλη μητρόπολη της Ευρώπης όπου γεννήθηκε ο κοινοβουλευτισμός είναι, όπως και η Νέα Υόρκη, ένα απέραντο ριάλιτυ. Μπορεί να φτάσουμε κι εμείς εκεί. Είμαστε όμως;

Οι κάμερες της Νέας Υόρκης στήθηκαν μετά την 11η Σεπτεμβρίου. Οι κάμερες του Λονδίνου μετά τις καλοκαιρινές επιθέσεις στο Μετρό. Η απειλή είναι υπερμεγέθης. Ένα πλανητικό σενάριο σύγκρουσης, η γιγαντιαία συνωμοσία της Αλ Κάιντα, το μεγάλο πρόβλημα της αφομοίωσης του ισλαμικού στοιχείου στις πολυπολιτισμικές κοινωνίες. Υπό τέτοιες συνθήκες, ας δούμε και τον περιορισμό των δικαιωμάτων – ας προσαρμοστούμε στη σκληρή πραγματικότητα.

Αλλά ποια είναι εδώ σε εμάς η πραγματικότητα; Μας απειλεί ο Μπιν Λάντεν; Μας έχει βάλει στου κούκου το σημάδι ο Αλ Ζαουάχρι; Μας μισούσε ο μακαρίτης ο Αλ Ζαρκάουι; Ή έχουμε κάτι περίεργους τύπου γύρω από την πλατεία Εξαρχείων από όπου προέρχονται, όπως η έως τώρα πείρα δείχνει, όλα τα παρόμοια ζητήματα, από τη 17 Νοέμβρη (όπου άλλο οικογένεια Μπιν Λάντεν κι άλλο οικογένεια Ξηρού) μέχρι τα καθ’εκάστην ατιμωρητί επεισόδια; Πώς γίνεται και ο μηχανισμός μιας ολόκληρης πολιτείας διατηρεί στο αστυνομικό και, ενίοτε και το κοινωνικό, απυρόβλητο ένα μάτσο υποτίθεται «αναρχοαυτόνομους»; Έχουμε αποτύχει τόσο βαθιά που πρέπει να υποθηκεύσουμε τα δικαιώματα μιας ολόκληρης κοινωνίας, επειδή η αστυνομία μας δεν μπορεί να συλλάβει πέντε νοματέους γύρω από μια πλατεία; Επειδή έχουν άσυλο στη Στουρνάρη;

Μήπως είμαστε όλοι για το άσυλο ανιάτων; Αν χρειαζόμαστε συνεχή παρακολούθηση για να μαζέψουμε αυτούς που ξέρουμε, χρόνια τώρα, το πρόβλημά μας είναι τόσο βαθύ που δεν θα μας το λύσουν οι κάμερες.

Monday, January 15, 2007

Το παρελθόν είναι εδώ...

Δευτέρα 15 Ιανουαρίου – και πριν από 11 χρόνια τέτοιες μέρες, ο Πρωθυπουργός της χώρας είχε ζητήσει από το στρατό να φυλάξει για μια νύχτα τρία ερημονήσια, πέντε επί πέντε το καθένα. Ο ελληνικός στρατός, ο δαπανηρότερος σε αναλογία προς το ΑΕΠ σε όλο τον κόσμο εκτός των Ηνωμένων Πολιτειών εκείνη την εποχή, οι ένοπλες δυνάμεις που κάνουν μια αγορά του αιώνα κάθε δεκαετία και φεσώνουν καθ’εκάστην με εκατομμύρια ευρώ τους φορολογουμένους, απέτυχαν σε αυτό το ελάχιστο έργο, αυτές τις ελάχιστες ώρες. Δέκα το βράδυ το ζήτησε, στις δύο το κατσικονήσι είχε καταληφθεί.

Έχουν περάσει 11 χρόνια. Το 2002 έκλεισε για την Ελλάδα ένας κύκλος αίματος και πολιτικής παραφροσύνης που την είχε ταλαιπωρήσει επί ένα τέταρτο του αιώνα (με την ένοχη ανοχή, πρέπει να πω, για μεγάλο διάστημα ενός μεγάλου μέρους της κοινωνίας). Και από τότε, η ελληνική πολιτεία τι ζήτησε από την Αστυνομία της; Της ζήτησε να φυλάξει τουλάχιστον ένα κτίριο. Τους έδωσε επιδόματα, τους έδωσε τον κ. Πολύδωρα να υπερασπίζεται μέχρις εσχάτων το δικαίωμά τους στις αυξήσεις απέναντι στον Αλογοσκούφη που δεν εκτιμά επαρκώς το έργο τους, τους έδωσε μια απροσδόκητη και παρεξηγήσιμη αναγνώριση με τα περί πραιτόρων και τα ρέστα. Και το αποτέλεσμα ποιο είναι; Δεν είναι μόνο ότι εμφανίστηκε ένας τύπος στο πρώτο στενό απέναντι από την πρεσβεία και έκανε βολή με την άνεσή του. Είναι το μάλλον απογοητευτικό φαινόμενο να επαφίεται και πάλι πλήρως η εγχώρια, για να μην πω η ιθαγενής, αστυνομία στις έρευνες και τα στοιχεία των Αμερικανών.

Τώρα θα το εκμεταλλευθούν όλοι – οι «λόκαλ» Αμερικανοπράκτορες, ο Μπους στο Κογκρέσσο, οι τουριστικοί ανταγωνιστές, οι αιώνιοι αντίπαλοι, ο κάθε καλοθελητής. Δεν υπάρχει μεγαλοψυχία στις σχέσεις των κρατών. Κι από την άποψη της τρομοκρατίας, η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα ακριβώς εκεί που ήταν την επομένη της δολοφονίας του Σώντερς. Για όσους έχουν υποφέρει ατομικά και για μια χώρα που έχει υποφέρει συλλογικά, είναι μια εξαιρετικά απογοητευτική υποτροπή.

Ο αστάθμητος παράγοντας

Παρασκευή 12 Ιανουαρίου – και υπάρχει πάντα ο αστάθμητος παράγοντας. Μας το θυμίζει το σημερινό πρωινό.

Προχτές το πρωί είμασταν όλοι (κι όταν λέω όλοι εννοώ και δημοσιογράφοι αλλά και βουλευτές μεταξύ άλλων)…

Ήμασταν όλοι σίγουροι ότι ο Καραμανλής θα πάει σε εκλογές για την Παιδεία πριν από το καλοκαίρι. Χτες το μεσημέρι πεισθήκαμε για το αντίθετο – για να κάνει συνέδριο μέσα Ιουλίου, προφανώς θα πάει στην Έκθεση Θεσσαλονίκης να ανακοινώσει εκλογές τον Οκτώβριο. Σίγουρο; Σίγουρο, δεν το βλέπεις;

Μετά ήρθε η νύχτα των μεγάλων τραπεζών. Είναι ελληνοαραβική μάχη; Ή ελληνοαραβικός γάμος; Θα εκτινάξουν την οικονομία στα ύψη τα αραβικά κεφάλαια; Ή θα διαλύσουν το σύστημα και όλα τα πολιτικά παρακλάδια του; Όλα θα εξαρτηθούν από την έκβαση της πρώτης αναμέτρησης, όπου τα στοιχήματα είναι πολύ περισσότερα από Σάλλας-Βγενόπουλος στα μαρμαρένια αλώνια. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει στο τέλος νικητές και ηττημένους – αλλά θα υπάρξουν ασφαλώς και από τα δύο.

Και τώρα το πρωί, άλλη μια ανατροπή – γίνονται πολλές για ένα 24ωρο. Όταν επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες του 984 ότι ήταν ρουκέτα που έπληξε το θυρεό της αμερικανικής πρεσβείας, θα έχουν αλλάξει τα δεδομένα σε πολλά επίπεδα για τη χώρα, χωρίς να είναι ακόμη σαφές εάν θα πρόκειται για μια εικόνα ρετρό, για μερικούς νοσταλγούς του εκρη κτικού παρελθόντος, ή για το πρώτο βήμα σε ένα θολό μέλλον.

Το μόνο που μπορεί να προβλέψει κανείς με ασφάλεια είναι ότι οι εξελίξεις θα παραμείνουν εντελώς απρόβλεπτες.

Wednesday, January 10, 2007

Διδακτορικό στο δημοσιοϋπαλληλίκι

Τετάρτη 10 Ιανουαρίου – και προσέξτε τη σημειολογία. Το συλλαλητήριο σήμερα ασφαλώς θα είναι μεγάλο. Θα είναι εκεί φοιτητές (καλοπροαίρετοι, αλλά και εκείνοι που θέλουν να περνούν για πάντα οι ίδιοι και οι όμοιοί τους με το συνδικαλιστικόν πέντε στις εξετάσεις). Θα είναι μέλη του εκπαιδευτικού προσωπικού – καλοπροαίρετοι και ικανοί αλλά και εκείνοι που δεν θέλουν να περάσουν ποτέ από κρίση, που θέλουν να εξακολουθήσουν οι συμβιβασμοί και το παρασκήνιο στις εκλογές των διδασκόντων, να συνεχιστεί η αθλιότητα του ενός συγγράμματος που μοιράζεται για να τσοντάρει στο μισθό εκείνων που ουδέποτε το βιβλίο τους θα αγοραζόταν από οποιονδήποτε. Θα είναι εκεί δάσκαλοι – φιλότιμοι, αλλά και εκείνοι που έχουν μεγάλη ευθύνη για το χάλι της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, πολύ σοβαρότερο θέμα από ό,τι έως τώρα έχουμε εκτιμήσει. Θα είναι εκεί καθηγητές γυμνασίων και λυκείων – γνήσιοι λειτουργοί με καλές προθέσεις, αλλά και εκείνοι που βδελύσσονται την ιδέα να δουλέψουν λίγο παραπάνω ή πήραν μετάθεση με μόρια που υπηρέτησαν με απόσπαση από το Σουφλί στη Μητροπόλεως. Θα είναι εκεί και το ΠΑΜΕ – γιατί δεν λείπει ο Μάρτης από τη Σαρακοστή.

Αλλά το πιο ενδιαφέρον, νομίζω, είναι ότι ο μεγάλος κοινωνικός φορέας που πρωταγωνιστεί στις αντιδράσεις για την αναθεώρηση του άρθρου 16 είναι η ΑΔΕΔΥ. Όχι η ΓΣΕΕ, η συνομοσπονδία των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα. Αλλά η ΑΔΕΔΥ. Το συνδικαλιστικό όργανο των Δημοσίων Υπαλλήλων. Με ποια λογική έχει λόγο και μάλιστα προεξάρχοντα και κεντρικό το σωματείο της δημόσιας υπαλληλίας για την Παιδεία. Δικαίως, ίσως, θα σκεφθείτε. Διότι το μείζον πρόβλημα της ανώτατης εκπαίδευσης στην Ελλάδα είναι πολλά χρόνια τώρα, από την εποχή που εκφυλίστηκε η καταρχήν σωστή αλλαγή του νόμου-πλαισίου…

… το μείζον πρόβλημα είναι ο δημοσιοϋπαλληλικός χαρακτήρας των ΑΕΙ. Ότι λειτουργούν όπως το γραφείο σημάτων του υπουργείου Εμπορίου. Ότι όποιος μπει δεν κρίνεται ποτέ, στην ουσία, δεν βγαίνει ποτέ, στην πραγματικότητα. Ότι οι πολλές θέσεις δίνονται με τον τρόπο του Δημοσίου – με ρουσφέτι, κονέ και συνεννόηση. Ότι η διαχείριση των χρημάτων γίνεται με δυσκινησία και αδιαφάνεια. Ότι η τυπολατρεία συνδυάζεται άψογα με τη λαμογιά. Και ότι στο τέλος η ατιμωρησία έρχεται να επιβεβαιώσει πως μακάριοι οι κατέχοντες και, μην βροντιέστε, τίποτα δεν πρόκειται να αλλάξει.

Όχι πως με την κατάργηση του 16 θα γίνει κάτι για κάτι από όλα αυτά. Αλλά η συμβολική υπεράσπισή του από την ΑΔΕΔΥ αναδεικνύει την παθολογία της Ανώτατης Παιδείας και, κυρίως, την παθολογία μιας μαζικά συνένοχης κοινωνίας, που μάχεται για τα κεκτημένα των άλλων για το ενδεχόμενο κάποια στιγμή να απειληθούν και τα δικά της.

Συναίνεση και Παιδεία

Τρίτη 9 Ιανουαρίου – και υπάρχει ένας διάχυτος φόβος για τη συναίνεση.
Θεωρητικώς, έχουμε τη σχεδόν απόλυτη εκδοχή της. Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ, ως κεντρικές γραμμές, συμφωνούν στην αναθεώρηση του άρθρου 16. Θεωρητικώς, δηλαδή, περίπου το 85% του εκλογικού σώματος, το οποίο εκφράζουν, θέλει την αλλαγή. Και τι συμβαίνει στην πράξη; Πρώτον, γίνεται μια προσπάθεια να διασκεδαστεί η εντύπωση της συναίνεσης, σαν να ήταν ένας ελληνικός δαίμονας – μη τυχόν και συμφωνήσουμε με τον αντίπαλο. Είναι ένα μετεμφυλιοπολεμικό σύνδρομο, από το οποίο θα χρειαστούμε λίγα ακόμη χρόνια για να απαλλαγούμε εντελώς. Δεύτερον, η συναίνεση είναι πλασματική. Κανείς δεν πιστεύει, φυσικά, ότι πράγματι εννιά στους δέκα Έλληνες θέλουν να αρθεί η συνταγματική απαγόρευση στα μη δημόσια ΑΕΙ. Αντιθέτως, είναι πολλοί –ενδεχομένως πλειοψηφία- εκείνοι που είναι αντίθετοι.

Το ζήτημα, λοιπόν, δεν είναι η σύμπτωση στην ψήφο. Είναι η πραγματική συναίνεση. Που σημαίνει ότι για όσους υποστηρίζουμε την αλλαγή του 16, είναι κρίσιμο να αποδεχθούμε τους θεμιτούς φόβους της άλλης πλευράς και να δοθεί ουσιαστική εγγύηση ότι ορισμένοι τουλάχιστον θα διασκεδαστούν. Η κρίσιμη ώρα για την σχέση της παιδείας με την κοινωνία, την εκπαιδευτική κοινότητα και το πολιτικό σύστημα δεν είναι ούτε το Φλεβάρη, ούτε το Μάρτη, που θα γίνουν οι ψηφοφορίες στη Βουλή. Η κρίσιμη ώρα είναι το Σεπτέμβρη. Εάν τότε, διαπιστωθεί πως δικαιώνονται όσοι βλέπουν ήδη τις ταμπέλες νέον με τα διάφορα University της κακιάς τύφλας να απευθύνονται ως διέξοδος σωτηρίας σε απελπισμένους γονείς για να τους αρπάξουν τις τελευταίες οικονομίες τους, τότε θα έχει καταρρακωθεί πλήρως η σχέση εμπιστοσύνης με το πολιτικό σύστημα. Αυτό έχει την πρωτοβουλία της αναθεώρησης, αυτό πρέπει να εγγυηθεί ότι δεν θα εκδηλωθεί η πρώτη ορατή και πιθανή παρενέργεια.

Είναι και ένα ζήτημα κοινωνικής ευαισθησίας. Αυτοί που κινδυνεύουν είναι προφανώς οι φτωχότεροι. Τα παιδιά των πλουσιότερων είτε θα έχουν περάσει σε δημόσιο Πανεπιστήμιο, όπως όλο και περισσότερο συμβαίνει, είτε θα πάνε στο εξωτερικό. Λύσεις έχουν. Αυτοί που δεν έχουν λύσεις είναι οι αδύναμοι οικονομικά, οι πρώτοι που θα γίνουν βορά των κερδοσκόπων. Αλλά και οι πρώτοι που έχουν να κερδίσουν –και γι’αυτό θα έπρεπε- να υποστηρίζουν μια πραγματική επένδυση στην Παιδεία. Όχι στη δημόσια, όχι στην ιδιωτική: στην Παιδεία απλώς.

Ευτυχισμένος ο παλιός ο χρόνος

Δευτέρα 8 Ιανουαρίου – και το τέλος των διακοπών σημαίνει την επιστροφή στα θρανία – κάθε κατεργάρης στον πάγκο του έλεγαν σε μια ετήσια κρίση κοινοτοπίας παλιότερα -, τώρα δεν ξεμείναμε από κατεργαρέους, αλλά έχουμε μεγάλη έλλειψη από πάγκους, καθότι προτιμούν εδώλια, έδρανα, κερκίδες, μερικές φορές και θώκους.

Θέλω να ευχηθώ στους ακροατές μας αίσιον και ευτυχές το 2005. Αφού σήμερα ανοίγουν τα σχολεία, μετρώ τις μέρες που έχουν γίνει μάθημα και –αν δεν έχω κάνει κάποιο τραγικό λάθος- πρέπει να βρισκόμαστε στα μέσα της προπέρσινης χρονιάς. Παρεκάλεσα τον Κύριο τις άγιες τούτες μέρες να κάνει το θαύμα του και να δώσει θεία φώτιση στους μαθητές – έχοντας εξαντλήσει όλες τις άλλες πιθανότητες να μάθουν πέντε γράμματα. Θα μπορούσε κανείς να παρακαλέσει, ας πούμε, τους συνδικαλιστές ή τους υπουργοκαρεκλοκένταυρους – αλλά νομίζω ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση έχουμε καλύτερη τύχη αναμένοντας θαύμα Κυρίου…

Θέλω, επίσης, να ευχηθώ στους ακροατές μας αίσιον και ευτυχές το 2016. Το 16 θα το ακούσετε τόσες φορές τις επόμενες ημέρες (και φοβούμαι και την επόμενη ώρα) που θα έχετε τη βεβαιότητα πως η μητέρα Ελλάς ανεκάλυψε (να η φώτιση που λέγαμε…) τη μητέρα όλων των δεινών της. Είναι μια μικρή παράγραφος στο Σύνταγμα. Γι’ αυτό υπάρχει ανεργία. Φταίει το άρθρο 16. Γι’αυτό βγαίνουν οι φοιτητές και δεν βρίσκουν δουλειά. Φταίει το άρθρο 16. Γι’ αυτό δεν υπάρχει ούτε ένα ελληνικό πανεπιστήμιο στην κατάταξη των 100, 200, πόσων θέλετε, καλύτερων πανεπιστημίων του κόσμου, κατάταξη από αυτές που κάνουν οι απολίτιστοι που έχουν αξιολόγηση και άλλα τερατουργήματα. Φταίει το άρθρο 16. Γι’αυτό από τα ΤΕΕ λακίζουν οι μαθητές, γι’αυτό από στα ΤΕΙ έμπαιναν με δυόμισυ μέσο όρο. Φταίει το άρθρο 16. Γι’αυτό διδάσκουμε 12 χρόνια αγγλικά στα σχολεία και δεν έμαθε κανένας, μα ούτε ένας αγγλικά στο σχολείο. Τώρα τους βάλαμε και γαλλικά, για να μην μαθαίνουν και άλλες ξένες γλώσσες. Αλλά δεν φταίνε αυτοί. Δεν φταίμε εμείς. Φταίει το άρθρο 16.

Γι’αυτό θα το καταργήσουμε. Οιμωγές ακούγονται από τη στρατιά των υπερασπιστών του. Τι θ απογίνουμε χωρίς 16; Ελα ντε. Αυτό μας έσωζε. Βέβαια κανείς άλλος στην Ευρώπη τουλάχιστον ή στο λεγόμενο δυτικό κόσμο δεν έχει τέτοιο άρθρο. Αλλά πάλι είναι η πρώτη φορά που τους δίνουμε τα φώτα του πολιτισμού;

Αίσιον και ευτυχές το 2007 – που στην αρχή του πρέπει να πω μοιάζει απελπιστικά με το 2006 και τα προηγούμενα.