Ξέρεις ποιός είμαι εγώ, ρε;

Παρασκευή 4 Μαϊου – και είναι προφανές ότι η χώρα βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο. Το θέμα δεν είναι εάν έχει αρχίσει, το θέμα πια είναι πόσο θα διαρκέσει.

Ξέρουμε, επίσης, τι θα δούμε σε αυτή την προεκλογική περίοδο. Θα δούμε μια αναμέτρηση προσώπων, μια ατομική αναμέτρηση, μια μετωπική σύγκρουση αρχηγών. Έχω την εντύπωση ότι το επιλέγουν και οι δύο, ο καθένας για τους δικούς του λόγους. Ο κ. Καραμανλής δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ακούει όλους τους έμπιστους συμβούλους του, εκείνους που σφυγμομετρούν την κοινή γνώμη και εκείνους που του εισηγούνται για την πολιτική και την επικοινωνία, να του λένε πως μέσα σε μια βαθιά κρίση αξιοπιστίας στην οποία επί δύο μήνες βύθισε την κυβέρνηση η υπόθεση των ομολόγων, ο ίδιος και η προσωπική του απήχηση στο εκλογικό σώμα είναι το βασικό ατού για το κόμμα του στην προσπάθεια επανεκλογής. Η υπόθεση των ομολόγων υπήρξε για τον κ. Καραμανλή μια εμπειρία. Συνεπέρανε πως καλύτερα να εκτεθεί ο ίδιος στη σύγκρουση έστω με τον κίνδυνο μιας φθοράς, παρά να διακινδυνεύσει μια φθορά χωρίς την προσωπική του συμμετοχή, χρεωμένη στην απουσία και ανεξέλεγκτη ως προς την παρακολούθηση των στοιχείων της κρίσης, όπως συνέβη το προηγούμενο δίμηνο.

Ο κ. Παπανδρέου κάνει από διαφορετικό δρόμο την ίδια επιλογή. Για πρώτη φορά από την φάση παροξυσμού της υπόθεσης των υποκλοπών, το θέμα των ομολόγων, η παράταση της κρίσης και η αμηχανία των χειρισμών έδωσαν στον κ. Παπανδρέου μια πραγματική πιθανότητα να διεκδικήσει την εκλογική νίκη. Η στρατηγική της σύγκρουσης των προσώπων του δίνει ένα πλεονέκτημα σε κάθε περίπτωση. Εκτιμά πως από αυτή την αναμέτρηση, ακόμη και εάν δεν επικρατήσει στις εκλογές, θα έχει αναδειχθεί η προσωπική του παρουσία, το ατομικό του προφίλ, η αντιστικτική ανάδυσή του στο επίπεδο της δυνατότητας ανάληψης της πρωθυπουργίας. Θα γίνει, δηλαδή, μετά από μακρά περίοδο αμφισβήτησης στο εσωτερικό του κόμματός του ο αυτονόητος πόλος συσπείρωσης, η αυτόματη εναλλακτική λύση για την Πρωθυπουργία. Ο κίνδυνος που αναλαμβάνει είναι προφανώς η προσωπική χρέωση μιας αρνητικής επίδοσης.

Όλα αυτά είναι ωραία και ευεξήγητα από στρατηγική άποψη, ανεβαίνουν και τα πολιτικά γράδα και αποκτά η ζωή ενδιαφέρον για κάτι πολιτικά ή δημοσιογραφικά junkies, που γι αυτά η μυρωδιά των εκλογών είναι ελιξήριο νεότητας. Έχει όμως μια θεσμική παρενέργεια. Το πολιτικό μας σύστημα είναι ήδη στο έπακρο πρωθυπουργοκεντρικό. Η μετωπική αρχηγών στην πορεία προς τις εκλογές οδηγεί τη χώρα σε ένα υβρίδιο προεδρικής δημοκρατίας – με χαρακτηριστικά όπως αυτά της γαλλικής πολιτικής σκηνής, χωρίς το αντίστοιχο θεσμικό υπόβαθρο. Είναι μια θεμιτή επιλογή. Εδώ όμως δεν συμβαίνει ως επιλογή, αλλά με τη μορφή της διολίσθησης και της θεσμικής απόκλισης.