Εκλογομαγειρέματα

Τετάρτη 16 Μαϊου – και γίνεται πολλή κουβέντα για τον εκλογικό νόμο. Ματαίως. Δεν πρόκειται να αλλάξει, ή τουλάχιστον δεν πρόκειται να αλλάξει πριν από τις εκλογές και για αυτές τις επόμενες εκλογές. Ας δούμε γιατί.

Πρώτα από όλα γιατί αποκλείεται να συμφωνήσουν Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ στην αλλαγή του νόμου. Φυσικά γιατί οι εκλογικοί νόμοι δεν αλλάζουν με συναίνεση την ενδεκάτη ώρα, ενώ έχει αρχίσει ουσιαστικά η προεκλογική περίοδος. Όλη η φιλοσοφία της συνταγματικής αλλαγής που ρύθμισε το θέμα της εφαρμογής του εκλογικού νόμου αυτή ήταν: να τελειώσει το θλιβερό παιχνίδι κάθε κυβέρνησης με τον εκλογικό νόμο, και μερικές φορές και με το εκλογικό σύστημα, ανάλογα με το πώς τη βόλευε στην κάλπη – από τη στενοευρεία του 56 μέχρι την αναλογική του 89-90. Ο νόμος Σκανδαλίδη ήταν γνωστός από την πρώτη μέρα που ανέλαβε τη διακυβέρνηση η Ν.Δ. Πέρασαν τρία χρόνια σχεδόν αδιάπτωτης και αδιαμφισβήτητης πολιτικής κυριαρχίας της. Είπε ποτέ κάτι επ’αυτού; Έθεσε τότε, όταν ο κ. Καραμανλής ήταν πολιτικά πανίσχυρος, ζήτημα αλλαγής; Ζήτησε τότε τη συναίνεση του ΠΑΣΟΚ – τότε που θα μπορούσε ίσως να την έχει παράσχει; Δεν το έκανε στην πρόσφορη πολιτική συγκυρία και έτσι σήμερα κανείς δεν θα πιστέψει στις αγαθές της προθέσεις…

Το ΠΑΣΟΚ γνωρίζει φυσικά πόσο κακό έκαναν εκείνες οι αξέχαστες μέρες που μεσολάβησαν από την απόφαση Σημίτη να αποχωρήσει μέχρι τις εκλογές του Μαρτίου του 2004. Έγιναν τότε πολλά για τα οποία πολλοί έχουν μετανιώσει, αλλά το σημαντικότερο ίσως ήταν η απόφαση να μείνει ανοιχτή η Βουλή. Συνέβησαν δύο πράγματα: το ένα ήταν η τροπολογία Πάχτα, το άλλο η ψήφιση του εκλογικού νόμου. Είχε εξαγγελθεί, μελετηθεί και καταρτιστεί – θα μπορούσαμε να τον είχαμε γλιτώσει. Ο προηγούμενος δεν ήταν ένας άριστος νόμος, ιδιαίτερα ως προς την κατανομή των εδρών, με τις περίφημες «καραμπόλες» και τα υπόλοιπα των κομμάτων. Αλλά ήταν ένας λειτουργικός νόμος, που έδινε ισχυρή κυβέρνηση με τα πραγματικά δεδομένα της χώρας. Σε εκλογικούς όρους δεν έχουν μεταβληθεί ιδιαίτερα από το 1990 και μετά. Το ΠΑΣΟΚ γνωρίζει, λοιπόν, ότι θα ήταν καλύτερα να μην είχε ψηφιστεί αυτός ο νόμος και θα ήταν καλύτερα να είχε αλλάξει ήδη. Αλλά είναι ο τέλειος πολιτικός παραλογισμός να ζητάει κανείς από ένα κόμμα της αντιπολίτευσης να συναινέσει στην αλλαγή του εκλογικού νόμου στο παρά πέντε της κάλπης. Υπάρχουν μερικά πράγματα που εάν δεν γίνουν στην ώρα τους, μετά απλώς δεν γίνονται…

Και υπάρχει και το ζήτημα της ουσίας. Είναι λογικό να απαιτούμε αυτοδυναμία και δυνατότητα αδιατάρακτης κυβερνητικής θητείας, με άνετη μάλιστα κυβερνητική πλειοψηφία, για ένα κόμμα που δεν συγκεντρώνει παραπάνω από 41% και μια ελάχιστη διαφορά της μιας μονάδας; Εδώ δεν υπάρχει απάντηση που να μην έχει πολιτικό χρώμα. Τι προέχει για έναν εκλογικό νόμο ως αίτημα; Να αποτυπώνει τη δημοκρατική βούληση του λαού ή μπορεί να κάνει μια παραχώρηση ως προς αυτό ώστε να διασφαλίζει κυβερνητική συνέχεια; Στην ουσία, το ερώτημα που θέτει η συζήτηση κιόλας ενός νέου εκλογικού νόμου είναι: έχει φτάσει στα όριά του το πολιτικό μας σύστημα; Ήρθε η ώρα για μια συνολική του αναδιάταξη και για συμμαχικές κυβερνήσεις; Δεν θα απαντήσουμε σε αυτά τα ερωτήματα ξεσκονίζοντας, όπως έλεγαν παλιά, τα εκλογικά βιβλιάρια…