Παρασκευή 2 Μαρτίου – και υπάρχει μια αξιοσημείωτη παρατήρηση στο σημερινό πρωτοσέλιδο τίτλο της «Καθημερινής», που είναι «Κοινωνικό πρόσωπο αναζητούν Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ». Η παρουσίαση του προγράμματος του ΠΑΣΟΚ κινείται ακριβώς σε αυτή την κατεύθυνση και οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν πως υπάρχουν ακόμη κοινωνικά ανακλαστικά. Δεν είναι φυσικά τυχαίο ότι σε μετρήσεις που στα πλείστα άλλα μεγέθη τους είναι δυσάρεστες για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, διατηρεί και διευρύνει το προβάδισμά του στα ζητήματα κοινωνικής πολιτικής.
Θα πείτε: είναι η παράδοση της αριστεράς και οι καταβολές της και τα κοινωνικά της προπύργια. Νομίζω ότι είναι κάτι περισσότερο από αυτό και δεν συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα. Οι δεκαετίες του 80 (με τα Ρηγκανόμικς και το θατσερισμό) και του 90 –μετά την κατάρρευση του «ανυπάρκτου»- σηματοδότησαν μια μαζική ιδεολογική μετακίνηση σε παγκόσμια κλίμακα προς τα δεξιά – το σχήμα είναι κάπως απλουστευτικό, αλλά βοηθάει να συνεννοούμεθα. Η Αριστερά βρέθηκε πολιτικά μετέωρη, αναγκάστηκε να αποδεχθεί τις βασικές αρχές της φιλελεύθερης οικονομίας και βυθίστηκε σε μια παρατεταμένη κρίση ταυτότητας – σε βαθμό που μια σειρά ιδεολογικών κειμένων σε όλο τον κόσμο να θέτουν το ερώτημα εάν έχει πια νόημα ο παραδοσιακός διαχωρισμός αριστεράς/δεξιάς.
Το αποτέλεσμα αποτυπώνεται στη συγκυρία της παγκοσμιοποίησης, με τις προκλήσεις, τις ευκαιρίες, τις παρενέργειες και τα δεινά της. Τώρα, έχει αρχίσει να διαμορφώνεται μια αντίστροφη τάση. Όπως η αριστερά μπολιάστηκε αναγκαστικά με τις ιδέες του οικονομικού φιλελευθερισμού και τις ενέταξε στη λογική της, όπου θέλησε να επιστρέψει στην εξουσία – με πιο χαρακτηριστικό βέβαια παράδειγμα τους Νέους Εργατικούς του Μπλαιρ-, έτσι τώρα η Δεξιά, τα συντηρητικά κόμματα αισθάνονται την υποχρέωση, δηλαδή την εκλογική πίεση (γιατί τα κόμματα ως οργανισμοί δεν έχουν άλλη ευαισθησία) για ενσωμάτωση των κοινωνικών ανησυχιών που για πολλές δεκαετίες ήταν προνόμιο της αριστεράς.
Η κίνηση αυτή οδηγεί σε μια νέα προσέγγιση προς την περίφημη διαχωριστική γραμμή, με αντίστροφη τάση αυτή τη φορά. Αν θέλει κανείς εδώ ένα παράδειγμα, δεν έχει παρά να αναζητήσει την πρόσφατη ομιλία του Σουηδού πρώην πρωθυπουργού Γκόραν Πέρσον στην Αθήνα. Ο κ. Πέρσον και οι Σοσιαλδημοκράτες έχασαν τις εκλογές, αλλά είναι φανερό πως οι συντηρητικοί διάδοχοί τους κάθε άλλο παρά αμφισβητούν τις κοινωνικές προτεραιότητες του σκανδιναβικού μοντέλου και διεκδίκησαν και πήραν τη νίκη με όχημα τη διαχειριστική τους ικανότητα.
Κάπως έτσι, σε προγραμματικό επίπεδο, νομίζω ότι θα κινηθούν τα πράγματα και στην Ελλάδα. Το πρόγραμμα που παρουσίασε το ΠΑΣΟΚ ασφαλώς θα αυξήσει την πίεση προς την κυβέρνηση σε μια τέτοια κατεύθυνση. Και έχει ιδιαίτερη σημασία ότι αυτό θα συμβεί πριν από μια εκλογική αναμέτρηση που θα αναδείξει εκείνον ο οποίος θα κληθεί να διαχειριστεί τις πιο ευαίσθητες και καυτές κοινωνικές εκκρεμότητες: το ασφαλιστικό, τις εργασιακές σχέσεις και συνολικά το νέο μοντέλο της ανάπτυξης.
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
No comments:
Post a Comment