Ποιά συναίνεση

Τρίτη 6 Φεβρουαρίου – και μια από τις χρήσιμες παράπλευρες συνέπειες της συζήτησης στη Βουλή για την πρόταση μομφής είναι πως έδωσε τέλος στο μεγάλο παραμύθι της «συναίνεσης», ξεχωρίζοντας πού υπάρχει πραγματικά η ανάγκη συγκλίσεων και πού η συναίνεση είναι μια κουβέρτα που καλύπτει, εξαφανίζει και καταπιέζει τις πραγματικές αντιθέσεις της κοινωνίας.

Θυμίζω πως οι μεγάλες επιλογές της χώρας δεν έγιναν με συναίνεση. Η χρυσή περίοδος του Τρικούπη, το εθνικό άλμα του Βενιζέλου, η βιομηχανική ανασυγκρότηση της πρώτης οκταετίας Καραμανλή, η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του Γεωργίου Παπανδρέου, μέχρι και η ένταξη στην ΕΟΚ – ήταν όλες επιλογές που στηρίχτηκαν με πολιτικό τρόπο, μέσα σε συνθήκες οξύτατης σύγκρουσης. Πέρασαν από την πολιτική αντιπαράθεση, και όχι από τη συναίνεση. Η ΟΝΕ ήταν η πρώτη φορά που υπήρχε μια ευρεία συναίνεση, αλλά κι αυτή στην κοινωνία – καθώς η κυβέρνηση που την υπηρετούσε είχε σε όλη τη διάρκεια της ζωής της μια απηνή αντιπολίτευση, φυσική και εσωκομματική.

Η Παιδεία δεν απαιτεί συναίνεση. Απαιτεί πολιτική επιλογή, συνέπεια και επιμονή, αποδοχή του κόστους της, ανοιχτή συζήτηση, αλλά όχι ατέρμονη. Απαιτεί δηλαδή αποφάσεις και ηγεσία. Η τροπή των πολιτικών πραγμάτων έδειξε τουλάχιστον πως δεν θα ζούμε μέσα σε ένα ιδεολογικό χυλό, όπου η Βουλή θα υποστηρίζει με συντριπτική πλειοψηφία την αναθεώρηση του άρθρου 16, διαστρεβλώνοντας κατά προκλητικό τρόπο τους συσχετισμούς που υπάρχουν στην κοινωνία – κι ας πιστεύουμε εμείς ότι το άρθρο όντως είναι ακατάλληλο, παρωχημένο και εν τέλει αντιδραστικό.

Συναινέσεις χρειάζονται, και γι’αυτό δεν πρέπει η ιδέα να φθείρεται με την κατάχρηση. Συναινέσεις χρειάζονται και υπάρχουν. Περνάει ίσως σχετικά απαρατήρητη, λόγω του γενικού πολιτικού ορυμαγδού, αλλά αυτές τις μέρες βρίσκεται σε εξέλιξη μια επίσκεψη της υπουργού Εξωτερικών, της Ντόρας Μπακογιάννη, στη Θράκη. Αυτό είναι το νόημα της συναίνεσης, εδώ είναι όχι χρήσιμη, αλλά απαραίτητο συστατικό της θεσμικής λογικής των κομμάτων. Η κα Μπακογιάννη προωθεί μια σειρά μέτρων που θα ήταν αδιανόητα πριν από μερικά χρόνια. Ας μην ξεχνάμε πως δεν έχει περάσει παρά μια 15ετία μόλις από τότε που σηκώθηκαν οι περίφημες μπάρες. Η αντιμετώπιση των μειονοτικών ζητημάτων, με τολμηρές θέσεις και συγκεκριμένες κινήσεις, όπως οι πρόσφατες για εκλογή των επιτροπών των βακουφίων και διορισμό ιμάμηδων με συμμετοχή του ΑΣΕΠ, είναι κατεξοχήν θέμα που επιβάλλει συνεννόηση και συνεργασία ανάμεσα στις πολιτικές δυνάμεις της χώρας. Είναι φανερό πως υπάρχει και πως το σέβονται όλοι.

Όπως είναι πραγματικά παρήγορο ότι αυτό μπορεί και συμβαίνει μέσα σε μια συγκυρία παροξυσμού της υπόλοιπης κομματικής σύγκρουσης.