Η οικογένεια και η "φαμίλια"

Τετάρτη 3 Ιουνίου – και όταν οι Εβραίοι απάντησαν σε ένα από τα μεγάλα ιστορικά διλήμματα, το «Ιησούν ή Βαραβάν», συνόδευσαν την επιλογή της σταύρωσης του αθώου με το σύνθημα «το αίμα αυτού επί τας κεφαλάς ημών και των τέκνων ημών».

Από τότε έχουν περάσει αρκετά χρόνια ώστε να διεκδικούμε μια νέα φάση πολιτισμού, όπου τα εγκλήματα δεν επιπίπτουν στην κεφαλή άλλου πλην του αυτουργού, όπου η συγγενική σχέση δεν στοιχειοθετεί οικογενειακή ευθύνη. Και όπου η δικαστική ομηρεία δεν μπορεί να είναι τρόπος διεκδίκησης της απονομής δικαιοσύνης, πολύ περισσότερο δεν μπορεί να είναι τρόπος συγκάλυψης ευθυνών άλλων υπηρεσιών, που φέρουν το βάρος της αποτυχίας των δικών τους μηχανισμών, από το υπουργείο Εξωτερικών μέχρι το υπουργείο Δικαιοσύνης και μέχρι, τέλος, την ίδια τη δικαστική εξουσία, που κάνει τώρα σε βάρος της οικογένειας Καραβέλα ό,τι δεν έκανε εγκαίρως κατά του ίδιου του Καραβέλα ή του Χριστοφοράκου, ώστε να αποτρέψει την απόδρασή τους στο Μόναχο.

Παρόλα αυτά, παρότι πρόκειται προφανώς για μια ακραία εκδοχή νομιμότητας (γιατί, θυμίζω, η νομιμότητα των ενεργειών του ανακριτή δεν αμφισβητείται) ας μην είμαστε έτοιμοι να τους αθωώσουμε όλους προκαταβολικά. Η σύζυγος δεν αποστερείται οιασδήποτε ευθύνης έναντι του εαυτού της και των παιδιών της όταν γνωρίζει ότι συμπράττει σε παράνομες ενέργειες, σε οικειοποίηση εξαιρετικά μεγάλων ποσών που προέρχονται από κατάχρηση ή άλλη, εξώφθαλμα εγκληματική, δραστηριότητα. Τα παιδιά είναι φανερό πως δεν έχουν πρωτογενή ευθύνη. Για το νόμο, όμως, κάποια στιγμή έρχεται, σταδιακά, η ώρα της ανάληψης των ευθυνών. Και η ώρα αυτή είναι η ενηλικίωση. Φυσικά θα πρέπει να κριθούν με επιείκεια, ενδεχομένως να απαλλαγούν εντελώς. Αλλά ο βασικός υπεύθυνος για την ταλαιπωρία που υφίστανται δεν είναι ο κ. Ζαγοριανός – αρκεί να σκεφθεί κανείς τι ακριβώς θα είχαμε να καταλογίσουμε στον ανακριτή εάν σήμερα όλη η οικογένεια Καραβέλα μαθαίναμε ότι βρισκόταν στην πτήση προς Μοντεβιδέο.

Γιατί αυτή η κίνηση διατηρεί τον προκλητικό χαρακτήρα της; Τι είναι αυτό που την κάνει να φαίνεται τόσο παράταιρη, ακούστηκε η λέξη «εκδικητική», σχεδόν πολιτική; Είναι η πασιφανής διαφορά ανάμεσα στο χειρισμό διαφορετικών προσώπων σε παρόμοιες ή ακόμη και στην ίδια υπόθεση, ανάλογα με το βαθμό επιρροής που μπορούν να ασκήσουν.

Μου υπενθυμίστηκαν οι αναλογίες με την υπόθεση Ζαχόπουλου. Σε εκείνη τη μεγάλη ιστορία, που δεν θυμάται κανείς, πρωταγωνιστούσαν ένας πολιτικός, που αξιοποιούσε τη δημόσια θέση για να εκμεταλλεύεται με τον πιο στυγνό προσωπικό τρόπο μια νέα, εργασιακά ανασφαλή, έστω αδίστακτα φιλόδοξη γυναίκα. Ένας δικηγόρος που περιφερόταν στα κανάλια μαζί της και, το λιγότερο, την ανεχόταν να ζητάει χρήματα εκβιάζοντας τον παλιό εραστή της. Ένας δημοσιογράφος, που κυκλοφορούσε με σακούλες γεμάτες εκατομμύρια ευρώ, αγνώστου προελεύσεως, πιθανόν μάλιστα προερχόμενα από ισχυρό εφοπλιστή. Και από όλον αυτό τον ωραίο κόσμο, το άθλιο κεντρικό πρόσωπο, τον εκδότη, τον εφοπλιστή, το δικηγόρο, προφυλακίστηκαν μόνον ο δικηγόρος και η ερωμένη. Εκείνος επέστρεψε έκτοτε (και δεν πέρασε δα και ένας αιώνας) στην επιτυχημένη εργασία του. Και εκείνη πληρώνει το μάρμαρο. Το συμπέρασμα της κοινής γνώμης είναι πως το θέμα δεν αφορά την ενοχή ή την αθωότητα, δεν αφορά τη συμμετοχή ή μη στην εγκληματική δραστηριότητα. Η νομική μεταχείριση και η δικαστική τύχη ενός ανθρώπου που εμπλέκεται σε μια υπόθεση έχει κυρίως σχέση με την ισχύ του. Το θέμα είναι να μην είσαι ο εύκολος στόχος.

Γι’ αυτό προκάλεσε τέτοιο σοκ η προφυλάκιση των μελών της οικογένειας Καραβέλα. Γιατί, και πάλι, τις χειροπέδες δεν φοράει ο μεγάλος νονός, αλλά ο αδύναμος κρίκος.