Όλα (πάλι) για την Αθήνα

Τρίτη 14 Απριλίου – Μεγάλη Τρίτη- και ο κ. Σουφλιάς ανακοίνωσε το νέο ρυθμιστικό σχέδιο για την Αθήνα. Δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι η Αθήνα χρειαζόταν ένα τέτοιο σχέδιο – και μάλιστα πρόνοιες όπως αυτές που περιλαμβάνει, για παράδειγμα το εκτεταμένο δίκτυο μετρό που να πηγαίνει και προς τις πυκνοκατοικημένες γειτονιές της Δυτικής Αθήνας και του Πειραιά, έρχονται με καθυστέρηση πολλών δεκαετιών, για να μην πει κανείς με καθυστέρηση ενός αιώνα – σε σύγκριση, ας πούμε, με το μετρό άλλων πρωτευουσών, όπως το Παρίσι, ή το Λονδίνο.

Διαβάζω στις εφημερίδες, όμως, ότι το νέο Ρυθμιστικό σχεδιάζει την Αθήνα των οκτώ (κατά την Ελευθεροτυπία) ή και των δεκατριών (κατά τον Ελεύθερο Τύπο) εκατομμυρίων κατοίκων. Πολύ ενδιαφέρον. Γιατί με τη σημερινή δημογραφική τάση η Ελλάδα των 13 εκατομμυρίων κατοίκων δεν θα υπάρξει ποτέ, ενώ τα οκτώ εκατομμύρια θα είναι σχεδόν το σύνολο του ελληνικού πληθυσμού. Επομένως, η εκπόνηση ενός τέτοιου σχεδίου προβλέπει ή τη συγκέντρωση όλων των Ελλήνων στο Λεκανοπέδιο ή ένα μαζικό κύμα μετανάστευσης προς τη χώρα μας.

Δεν λέω πως δεν είναι καλό να είμαστε προνοητικοί. Άλλωστε, με την αντίθετη ακριβώς λογική δημιουργήσαμε τη χώρα των δύο εκατομμυρίων αυθαιρέτων. Αλλά σχέδιο σημαίνει επένδυση. Και το σχέδιο αυτό, με τα 220 χιλιόμετρα νέων γραμμών του Μετρό, όσο χρήσιμες κι αν είναι, συνεπάγεται μια πολιτική απόφαση ότι ένας τεράστιος όγκος επενδύσεων θα κατευθυνθεί και πάλι προς την πρωτεύουσα – αυτό τον πίθο των Δαναϊδων, που όσα χρήματα κι αν του ρίξεις, πάλι θα έχει ανοίξει η όρεξή του και η ανάγκη του για ακόμη περισσότερα.

Ασφαλώς, το Ρυθμιστικό Σουφλιά, αν εφαρμοστεί, που είναι άλλη παλιά πληγή και μεγάλη συζήτηση, βάζει τέλος σε μερικούς ασύλληπτους παραλογισμούς, όπως οι παρεκκλίσεις από τους όρους δόμησης και δίνει ένα μοντέλο σοβαρότητας, συνέπειας και λογικής στον κυκεώνα των ρυθμίσεων, δίνει επίσης μια βάση λειτουργίας της κρατικής μηχανής για μια εποπτεία της χωροταξίας διαφορετική από τις σημερινές Πολεοδομίες – ταυτισμένες ως γνωστόν με την έννοια της διαφθοράς στην κοινή συνείδηση των πολιτών.

Αλλά πόσα τέτοια μεγάλα σχέδια μπορεί να αντέξει το δημόσιο ταμείο; Είναι μια μεγάλη επένδυση το καλύτερο που θα μπορούσαμε να κάνουμε για την Αθήνα; Ή η καλύτερη υπηρεσία προς την πόλη θα ήταν να προσπαθήσουμε να την μικρύνουμε, αντί να υπηρετήσουμε καλύτερα την εξάπλωσή της; Μήπως αυτά τα γιγαντιαία κονδύλια, που υπόρρητα περιλαμβάνονται στο σχέδιο Σουφλιά, θα ήταν καλύτερα να πάνε σε τέσσερις-πέντε άλλες πόλεις (ας πούμε στο Ηράκλειο, τη Λάρισα, το Αγρίνιο και τα Γιάννενα) ώστε να κρατήσουν τον κόσμο της περιοχής τους και να προσελκύσουν λειτουργίες, δραστηριότητες και ανθρώπους που σήμερα θέλουν να εγκαταλείψουν την Αθήνα, αλλά δεν μπορούν; Να μια πραγματικά ενδιαφέρουσα οπτική για τη δημόσια διαβούλευση που αρχίζει, εν μέσω Χριστοφοράκων, Παυλίδηδων και κουμπάρων.