Αποκλίνουσες αγωνίες

Πέμπτη 23 Απριλίου – και, άλλος μια μέρα νωρίτερα, άλλος μια μέρα αργότερα, όλοι επιστρέφουν. Εκατομμύρια έφυγαν από την ασφυξία της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Οι άνθρωποι βρέθηκαν μεταξύ τους. Οι άνθρωποι των μεγαλουπόλεων συναντήθηκαν με τους ανθρώπους της υπαίθρου, των άλλων αστικών κέντρων, των μικρών χωριών. Οι άνθρωποι μίλησαν και αντάλλαξαν τις αγωνίες τους.

Δεν είναι πια τόσο διαφορετικές. Η αγωνία για το αύριο αφορά όλους. Θα υπάρχει αύριο εισόδημα από τη γη, χωρίς κοινή αγροτική πολιτική σε λίγα χρόνια; Θα υπάρχει αύριο μισθωτή εργασία, η σιγουριά και το εισόδημα που να επιτρέπει τέτοιες εξορμήσεις, όπως αυτή του Πάσχα που πέρασε ή της Πρωτομαγιάς που έρχεται; Πού πρέπει να στρέψουν οι οικογένειες τα παιδιά τους – αν δεν κάνουν το δύσκολο και το σωστό, που είναι να τα αφήσουν ήσυχα να αποφασίσουν εκείνα; Να επενδύσουν στις σπουδές, που κάποτε ήταν ένα εχέγγυο επαγγελματικής σταδιοδρομίας, αλλά όχι πια σήμερα; Ή να τους αγοράσουν ένα βιος, ένα χωράφι, ένα αμπέλι, ένα διαμέρισμα, ένα μαγαζί, για να έχουν κάποιο αποκούμπι στις δύσκολες μέρες που όλοι βλέπουν μπροστά τους;

Τέτοιες εμπειρίες, τέτοιες ανησυχίες, τέτοιες σκέψεις αντάλλαξαν μαζί με τις ευχές οι αληθινοί άνθρωποι, αυτοί που δεν βρίσκουν διέξοδο για να χωρέσουν στην πραγματικότητα της ειδησεογραφίας. Ευχήθηκαν και επέστρεψαν – οι μισοί στις πόλεις, οι άλλοι στις συνήθειές τους, όλοι στην καθημερινότητα της δουλειάς.

Η επιστροφή, όμως, ήταν μια ψυχρολουσία. Όχι επειδή η δουλειά είναι βαρύτερη την επαύριο της χαλάρωσης. Αλλά επειδή η πραγματικότητα στην οποία επέστρεψαν είναι εντελώς αναντίστοιχη με τις αγωνίες και τις προσδοκίες τους. Παυλίδης, κι άλλος Παυλίδης. Βατοπέδι, κι άλλο Βατοπέδι. Ζήμενς, κι άλλη Ζήμενς. Δεν είναι ζήτημα απόφασης, δεν υπάρχει κάποιο μυστηριώδες πολιτικό κέντρο που δεν επιτρέπει στην πολιτική ζωή της χώρας να ξεφύγει από τα σκάνδαλα. Γιατί οι υποθέσεις είναι εδώ, είναι απολύτως πραγματικές και γι΄αυτό ρίχνουν βαριά κι ασήκωτη τη σκιά τους πάνω στην πολιτική ζωή. Δεν είναι στο χέρι κανενός να τις ξεγράψει, να τις εξαφανίσει επειδή θα τον εξυπηρετούσε, ή με το επιχείρημα ότι θα ήταν καλό για τους πολίτες, να γίνει η κρίση άλλοθι για μια πρόωρη και ασύγγνωστη λήθη.

Αλλά η κατάσταση είναι αυτή. Η πολιτική ζωή και η πραγματική ζωή έχουν αποκλίνουσες αγωνίες. Εστιάζουν σε διαφορετικές προτεραιότητες. Κι αυτή η απόκλιση δεν μπορεί να διατηρηθεί επ’ άπειρον. Δεν μπορεί να διατηρηθεί ούτε καν για λίγο ακόμη. Η επιστροφή στην αναγκαία συμπόρευση της πολιτικής με τις αγωνίες των πολιτών περνάει προφανώς και αναγκαστικά μέσα από την κάλπη. Άλλος δρόμος δεν υπάρχει.