Ο Πιραν-Τέλης

Τρίτη 7 Απριλίου – και ο Ερρίκος ο Δ΄ του Πιραντέλλο είναι ένα από τα πιο διάσημα θεατρικά έργα όλων των εποχών, ένα σύμβολο του θεάτρου του παραλόγου. Ανέβηκε με μεγάλη επιτυχία ξανά, για μία και μόνη παράσταση, χτες το βράδυ στη Βουλή.

Η υπόθεση διηγείται την ιστορία ενός ανθρώπου που παραφρόνησε όταν τον έριξαν από το άλογό του. Την ώρα του ατυχήματος έπαιζε ένα ρόλο – του Ερρίκου του Δ΄ ή ενός βουλευτή Δωδεκανήσου, η ακριβής ιδιότητα δεν έχει σημασία. Η πλοκή εκτυλίσσεται μέσα σε ένα κάστρο – που θα μπορούσε επίσης να είναι ένα κόμμα, ούτε κι αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία. Αυτό που έχει σημασία είναι το θέμα: δύο κόσμοι που δεν συναντιούνται πουθενά. Ο κόσμος του «ωραίου τρελού» και ο κόσμος των άλλων, που δεν τον αφορά και δεν μπορεί να τον καταλάβει, ούτε τις αναγκαιότητες ούτε τις προτεραιότητές του. Στο δικό του κόσμο, ο χρόνος έχει σταματήσει – έτσι κι αλλιώς δεν πρόκειται να είναι ξανά βασιλιάς, ούτε πρόκειται να είναι ξανά βουλευτής. Για τους άλλους ο χρόνος κυλάει, τους επιβάλλει συμπεριφορές και νόρμες που για εκείνον, είτε τον λένε Ερρίκο είτε τον λένε Τέλη, δεν έχουν νόημα, αξία ή βάρος. Όσο περνάει ο χρόνος, τόσο το χάσμα διευρύνεται.

Και υπάρχει μια περίφημη τελευταία σκηνή στο έργο. Εκεί, ο Ερρίκος ο Ρόδιος συγκεντρώνει γύρω του τους επισκέπτες, τους εχέφρονες και λογικούς, και τους λέει πως αφού βρέθηκαν μέσα στο κάστρο του, θα μείνουν εκεί, για πάντα μαζί του. Αυτό ακριβώς είπε στους συναδέλφους του χτες το βράδυ στη Βουλή ο Αριστοτέλης Παυλίδης: «εδώ, για πάντα, μαζί μου». «Δεν παραιτούμαι, δεν ανεξαρτητοποιούμαι, δεν είμαι φορτίο που θα το πετάξετε στη θάλασσα». «Εδώ, για πάντα, μαζί μου», ξεχάστε τις παράλογες ελπίδες πως θα θυσιαστώ για να σας σώσω ή ότι, εάν σας έσωζα, δεν θα με θυσιάζατε. Εδώ, στη Ρόδο, για πάντα μαζί μου: με τον Τέλη, με το Μανούση, με τον Καραμάριο. Στην πολιτική το «για πάντα» σημαίνει «μέχρι τις εκλογές».

Μετά αρχίζει άλλη σεζόν και ανεβαίνει νέο έργο…