G20 - επιτέλους λίγα καλά νέα

Παρασκευή 3 Απριλίου – και η διάσκεψη των είκοσι ισχυρών του κόσμου στο Λονδίνο ήταν ένα τέλος εποχής. Κανείς δεν ξέρει αν με όσα αποφάσισαν πριν από λίγες ώρες μπορούν να δρομολογήσουν ένα νέο κύκλο. Όλοι όμως γνωρίζουν πως ουσιαστικά στο G20 επισφραγίστηκε το τέλος του κύκλου που είχε ανοίξει με το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, του κύκλου του 1989.

Αυτή η περίοδος είχε δύο χαρακτηριστικά. Σε πολιτικό επίπεδο, ήταν η εποχή του μονοπολισμού, η φάση της αμερικανικής μονοκρατορίας. Έχει συμβεί και στο παρελθόν – από τη Ρώμη μέχρι το Βυζάντιο και την Κίνα- και έχει πάντοτε την ίδια κατάληξη. Το τέλος σημαδεύουν ο επεκτατισμός, η άρνηση των συμμαχιών, μερικοί αδιέξοδοι εξωτερικοί, δηλαδή κατακτητικοί, πόλεμοι . Οι ρυθμοί του κόσμου επιταχύνονται συνεχώς, για την αμερικανική αυτοκρατορία χρειάστηκαν λιγότερα από είκοσι χρόνια.

Το δεύτερο χαρακτηριστικό της περιόδου, πολύ πιο ενδιαφέρον και χωρίς προηγούμενο στην ιστορία, ήταν η κυριαρχία του κεφαλαίου πάνω στο βασικό σχήμα συγκρότησης του κόσμου, που είναι τα κράτη. Ήταν το μεγάλο πάρτυ μιας ανέμελης, απερίσκεπτης και άπληστης γενιάς, που πίστεψε περισσότερο από οτιδήποτε άλλο στο γρήγορο και άκοπο πλούτο, στην ανεξέλεγκτη κερδοσκοπία, χωρίς όρια, χωρίς ηθική, χωρίς αναστολές. Όπου ακούμπησε, άφησε πίσω της κατεστραμμένες επιχειρήσεις, κατεστραμμένες χώρες, κατεστραμμένους ανθρώπους. Και μια παγκόσμια οικονομία σε ερείπια. Τα μεγάλα κλαμπ για το πάρτυ ήταν η Ουώλ Στρητ και το Σίτυ του Λονδίνου – εκεί έσβησαν χτες και τα φώτα…

Και τώρα τι; Μεγαλύτερη διαφάνεια – όχι άλλες επενδύσεις της μιας μέρας, όχι άλλα hedge funds, όχι άλλο intraday (που το είχε κάνει ψωμοτύρι και η Ψωροκώσταινα το θρυλικό 99), όχι άλλα bonus, όχι άλλα golden boys με ετήσιες αμοιβές και αποζημιώσεις που θα έφταναν για μια κωμόπολη. Μεγαλύτερη συναίσθηση – ο κόσμος δεν μπορεί να συνεχίσει να καταναλώνει με τους ρυθμούς της τρέλας της προηγούμενης 20ετίας, ο πλανήτης απλώς δεν μας αρκεί πια γι’αυτό και δεν έχουμε την τεχνολογία για να τον εγκαταλείψουμε. Και περισσότερη διακυβέρνηση, περισσότερη πολιτική, λιγότερη υποκατάστασή της από την οικονομία, εκεί όπου το κράτος είχε εξαφανιστεί, πιο αποτελεσματική διακυβέρνηση, πιο ουσιαστική πολιτική, όπου (όπως εδώ σε εμάς) το απολίθωμα ενός κρατικού δεινόσαυρου προσπαθεί να ακολουθήσει τον αγώνα δρόμου των άλλων.

Ο νέος κόσμος που αναδύεται από τις ωδίνες της οικονομικής κρίσης θα είναι λιγότερο πλούσιος, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα είναι και χειρότερος. Μια πιο λιτή ζωή μπορεί να είναι μια καλύτερη ζωή, ένας πιο αυστηρός κόσμος μπορεί να είναι ένας καλύτερος κόσμος, κι ένας πιο ειρηνικός κόσμος, με την προϋπόθεση πως ό,τι χαθεί σε χλιδή θα κερδηθεί σε δικαιοσύνη.