Αφύσικοι δικαστές

Παρασκευή 24 Απριλίου – και δεν μένει πια καμμία αμφιβολία. Αν από την πιθανότητα ενός σκανδάλου καμμία χώρα και καμμία κυβέρνηση δεν μπορεί να απαλλαγεί, ούτε καν εκείνη που είχε διαγράψει βουλευτή επειδή είπε πως παντού υπάρχουν σάπια μήλα, μπορεί όμως να προλάβει ορισμένες από τις βαρύτερες επιπτώσεις των σκανδάλων στην πολιτική ζωή.

Θα έπρεπε ήδη να το έχει κάνει. Το γεγονός ότι μετά από δύο διαδοχικές συνταγματικές αναθεωρήσεις οι ρυθμίσεις για την ευθύνη των υπουργών παραμένουν τόσο αλυσιτελείς όσο σήμερα αποδεικνύονται βαραίνει πάνω από το πολιτικό σύστημα. Κανείς δεν θα πιστέψει στις αγνές προθέσεις. Και τις δύο φορές, όπως και με το νόμο περί ευθύνης υπουργών, προτεραιότητα είχε η προστασία του πολιτικού, με το επιχείρημα ότι αλλιώς θα παρέλυε η διακυβέρνηση, ότι κανείς δεν θα υπέγραφε τίποτα για το φόβο των συνεπειών, ότι οι πολιτικοί θα ήταν έρμαιοι στις διαθέσεις πολιτών που θα κινούνταν από ελατήρια πολιτικής αντιζηλίας. Αλλά σήμερα, 35 χρόνια μετά τη μεταπολίτευση, η χώρα είναι αρκετά ώριμη ώστε προτεραιότητα να αφορά πια τη διαφάνεια και την ισονομία. Οι παρενέργειες από την υπερπροστασία των πολιτικών, το προνόμιο του να κρίνονται όχι από το φυσικό τους δικαστή αλλά από το σώμα στο οποίο ανήκουν, με τις προφανείς υπόνοιες κορπορατισμού, υπονομεύει στα μάτια των πολιτών την ακεραιότητα του συστήματος.

Και όχι μόνον αυτό. Επιβαρύνει το ίδιο το πολιτικό σύστημα με μια ευθύνη που είναι φανερό πως δεν μπορεί να σηκώσει. Αν απαλλάξει, είναι συνένοχο. Αν παραπέμψει, είναι για ίδιο συμφέρον. Απόφαση χωρίς πολιτικό χρώμα δεν μπορεί από τη φύση της να υπάρξει. Και υποτίθεται πως οι ρυθμίσεις υπάρχουν για να μην ασκούνται διώξεις με πολιτικό χρωματισμό.

Αλλά, βέβαια, εφόσον –όπως απαιτείται να γίνει αμέσως- αλλάξει η ρύθμιση και παραπέμπονται και οι υπουργοί για όλα τα θέματα στο φυσικό τους δικαστή, το βάρος της ευθύνης μετακινείται στη Δικαιοσύνη. Η οποία τότε πολύ περισσότερο πρέπει να είναι απαλλαγμένη από κάθε υποψία πολιτικής εξάρτησης ή ομφάλιου λώρου. Που σημαίνει ότι δεν αρκεί το σκέλος της ποινικής ευθύνης των υπουργών. Πρέπει ταυτόχρονα να αλλάξει ριζικά και ο τρόπος επιλογής της ηγεσίας της Δικαιοσύνης. Δεν είναι απλό. Γιατί η αλλαγή πρέπει να διασφαλίζει ότι δεν θα περάσουμε από την δυνατότητα μιας κυβέρνησης να αναδεικνύει τους εκλεκτούς της στην κατάσταση της αναζήτησης διακομματικών εκλεκτών. Για να μπορεί να κρίνει πολιτικούς, η ηγεσία της Δικαιοσύνης, τα φυσικά πρόσωπα που τη συγκροτούν δηλαδή, δεν μπορεί παρά να είναι εντελώς απεξαρτημένη από την επιρροή τους.