Πού είναι το αναπτυξιακό όραμα;

Παρασκευή 18 Απριλίου – και άκουγα πριν από λίγη ώρα στον Αθήνα 984 να μιλά στον Άγγελο Μόσχοβα και την Ελένη Κομίνη τον υφυπουργό Οικονομίας, τον κ. Γιάννη Παπαθανασίου. Μιλούσαν για το ΕΣΠΑ, το 4ο ΚΠΣ, δηλαδή για να είναι λίγο πιο κατανοητό, ή μάλλον για το τελευταίο ευρωπαϊκό πακέτο, τα τελευταία μαζεμένα λεφτά από τις Βρυξέλλες – για να είναι απολύτως κατανοητό. Ανάμεσα στα προγράμματα που θα εγκριθούν, πληροφορήθηκα από τη συνέντευξη αυτή, είναι και ένα για καλλωπισμό και φύτευση πρασίνου σε δήμους (όντως ταλαιπωρημένους) της (όντως ταλαιπωρημένης) Αθήνας, ιδιαίτερα των πιο υποβαθμισμένων συνοικιών και περιοχών. Η πρόθεση είναι θεάρεστη και κανείς δεν θα τολμούσε να πει πως δεν υπάρχει πράγματι άμεση ανάγκη τέτοιων παρεμβάσεων και μάλιστα σε μαζική κλίμακα. Αλλά θα είναι μεγάλο, μεγάλο λάθος να πάνε προς τα εκεί ευρωπαϊκά χρήματα. Θα είναι σαν να πετάμε το τελευταίο μας πακέτο σε μια μαύρη τρύπα.

Πρώτα από όλα, πρόκειται για κόλπο. Το είπε και ο κ. Παπαθανασίου. Επειδή και εκείνοι που πληρώνουν και εκείνοι που ξοδεύουν μάθαμε τόσα χρόνια, τα μικρά έργα αποκλείονται από τους πόρους του ΕΣΠΑ, όπως και από του Γ ΚΠΣ. Αλλά υπάρχει η εφευρετικότητα του Έλληνος: μαζεύουμε μικρά εργάκια, βρύσες, βρυσούλες, παιδικές χαρές και πανσέδες στα παρτέρια και τους δίνουμε ένα εναίο όνομα, ας πούμε «οικολογική αναβάθμιση της δυτικής Αττικής». Και περνάει – το ξέρουν και οι κουτόφραγκοι, δεν είναι και τόσο κουτοί, αλλά κάνουν πού και πού τα στραβά μάτια. Δεν είναι δικό τους θέμα εάν εμείς δεν θέλουμε να αξιοποιήσουμε αλλιώς τα χρήματα…

Ξαναλέω: τα έργα αυτά πρέπει οπωσδήποτε να γίνουν. Αλλά με εθνικούς πόρους στη χειρότερη περίπτωση, με τοπικούς πόρους στην καλύτερη. Το ΕΣΠΑ, το έχει πει δεσμευτικά αυτό η κυβέρνηση, θα διατεθεί κυρίως στην περιφέρεια. Ευρωπαϊκοί πόροι για απειράριθμα μικρά έργα σε κάθε πικραμένη κοινότητα; Η χαρά του τοπικού εργολάβου ασφαλώς, η χαρά του τοπικού παράγοντα, η προσωρινή χαρά του κατοίκου – γιατί τα πραγματικά αναπτυξιακά έργα κάνουν χρόνο να φανούν στην κοινωνία. Αλλά μήπως σας θυμίζει κάτι; Μα ασφαλώς. Είναι ένα παλιό μοντέλο, που φοβάμαι ότι απειλεί να επανέλθει στην κυκλοφορία. Είναι το μοντέλο των ΜΟΠ και του πρώτου Κοινοτικού Πλαισίου. Μια βόλτα ανά την Ελλάδα με το ερώτημα «δείξτε μου κάποιο έργο που να έγινε στην περιοχή σας με τα πρώτα κοινοτικά χρήματα και να δουλεύει ακόμη» θα σας πείσει για την αποτελεσματικότητά του. Τότε, πάντως, κυκλοφόρησε μια ιστορία (εύστοχη αν δεν είναι αληθινή) πως η BMW έστειλε κλιμάκιο στην Ιεράπετρα για να δει τι τρέχει και είναι η πρώτη στην Ευρώπη περιοχή σε πωλήσεις σε σχέση με τους κατοίκους.

Είπα BMW και θυμήθηκα τους Γερμανούς. Έξω οι Γερμανοί. Στη ΔΕΗ τα καταφέραμε – επιτυχία του λαϊκού κινήματος. Δεν θα γίνει η συνεργασία με την RWE. Προφανώς με κανέναν άλλον – αφού πιο αξιόπιστος εταίρος από τη μεγάλη γερμανική εταιρεία δεν υπάρχει στη διεθνή αγορά ενέργειας. Δεν θέλουμε κανέναν – είμαστε έθνος ανάδελφον και μπορούμε να συντηρούμε μόνοι τις επιχειρήσεις μας. Πιθανώς θα πετύχουμε το ίδιο και με τη Deutsche Telekom στον ΟΤΕ. Όχι επειδή τα χρήματά της πηγαίνουν σε λάθος κομπόδεμα – που πράγματι ισχύει. Αλλά γιατί στις παραδοσιακές ΔΕΚΟ μας δεν θέλουμε καθόλου ξένους – άραγε μας ενοχλεί η πιθανή παρέμβασή τους σε στρατηγικές αποφάσεις ή στους κανονισμούς προσωπικού;

Ευρωπαϊκά λεφτά για τις υποδομές στο Κακοσάλεσι, εκδίωξη των ξενόφερτων επενδυτών, αισθάνομαι την ανάγκη να ευχηθώ σε όλους χαρούμενο και ευτυχισμένο το Πάσχα του 1988. Ή μήπως του 1991;