Ιταλοί απελπισμένοι ψηφίζουν Μπερλουσκόνι

Τρίτη 15 Απριλίου – και είναι το τρις εξαμαρτείν για τους Ιταλούς. Ο γνησιότερος εκπρόσωπος του μπερλουσκονισμού, ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι αυτοπροσώπως, επιστρέφει θριαμβευτής για να κοιτάξει ειρωνικά και να λοιδορήσει τους αντιπάλους του. Όχι μόνον αυτούς. Η νίκη του Μπερλουσκόνι είναι ένα σύμβολο της αδυναμίας και της αμηχανίας στην οποία βρίσκεται η ευρωπαϊκή κεντροαριστερά εδώ και δέκα χρόνια.

Αν μπορεί να την κερδίσει ο Μπερλουσκόνι, ποιόν άραγε μπορεί εκείνη να κερδίσει; Ο κ. Σίλβιο δεν είναι πια ένα φαινόμενο. Δεν μπορεί κανείς να μιλήσει μόνο για την αυτοκρατορία των μήντια, για τη φανταχτερή εκκεντρικότητα, για τους πολλούς που παρασύρθηκαν από τη λάμψη, για την ποιότητα του σταρ με τα βαμμένα μαλλιά και την άνεση μπροστά στην κάμερα να λέει τις πιο απίθανες ανοησίες με τρόπο που να περνάνε στην κοινή γνώμη, την οποία τα δικά του κανάλια πρόλαβαν να μετατρέψουν σε πολτό χωρίς κρίση και χωρίς γνώμη.

Όλα αυτά τα είχε ο Μπερλουσκόνι και στο παρελθόν. Και έχασε. Έχασε γιατί οι Ιταλοί θέλησαν να αναζητήσουν μια διέξοδο, έστω και στην κατακερματισμένη αριστερά, έστω και στο χλομό Ρομάνο Πρόντι. Ήθελαν κάτι διαφορετικό. Και δεν το είχαν.

Δεν είναι ούτε ένα καινούργιο προϊόν, που προκαλεί την έξαψη και την περιέργεια της πρώτης φοράς. Έχει κυβερνήσει και έχει κυβερνήσει με αναποτελεσματικό τρόπο. Δεν διαθέτει κανένα πιστοποιητικό κυβερνητικής επάρκειας, καμμιά προδιαγραφή ότι θα τα καταφέρει καλύτερα τώρα από ό,τι στο παρελθόν. Η μόνη του προδιαγραφή είναι πως ακόμη και η κακή διακυβέρνηση Μπερλουσκόνι ήταν καλύτερη από τη μη διακυβέρνηση Πρόντι, των αέναων διαβουλεύσεων, των εσωτερικών ερίδων και της αερολογίας την ώρα που η Νάπολη βούλιαζε κάτω από τα σκουπίδια.

Το πρώτο μήνυμα από τις ιταλικές κάλπες είναι, λοιπόν, το γιατί έχασε η κεντροαριστερά. Όχι γιατί δεν ήταν ενωμένη. Αλλά γιατί δεν ήταν καλή κυβέρνηση. Δεν ήταν καν κυβέρνηση. Ο κ. Πρόντι παραδίδει μια οικονομία με προοπτική ανάπτυξης για φέτος 0,3%. Ο μέσος όρος της ευρωζώνης προβλέπεται αντίστοιχα στο 1,4% - πέντε φορές μεγαλύτερος. Η έβδομη σε μέγεθος οικονομία του κόσμου έχει κατώτερες των άλλων επιδόσεις για μια συνεχή οκταετία. Πόσο μπορούσε να αντέξει χωρίς να γίνει η οικονομική αποτελμάτωση πολιτική κρίση;

Η κεντροαριστερά του Πρόντι αποδείχτηκε βαθιά συντήρηση, εκ του αποτελέσματος, ως προς την έλλειψη μεταρρυθμιστικής πνοής. Παραδίδει ένα κράτος που από γραφειοκρατική άποψη είναι παρηγοριά για εμάς στην Ευρώπη: το μόνο χειρότερο. Παραδίδει ένα ασφαλιστικό σύστημα που από οικονομική άποψη είναι παρηγοριά για εμάς στην Ευρώπη: το μόνο που προβλέπεται να καταρρεύσει νωρίτερα. Σε μερικά χρόνια, λιγότερα από 15, η Ιταλία θα πληρώνει το 22% του ΑΕΠ της, του γιγαντιαίου ΑΕΠ της, για συντάξεις. Κάποιος πρέπει να κάνει κάτι – κι αν δεν είναι η ενωμένη κεντροαριστερά, ας είναι ακόμη και ο Μπερλουσκόνι. Για την Ιταλία δεν πήγαινε άλλο…

Όπως στα όριά του είναι και ο παραδοσιακός πολυκερματισμός της ιταλικής πολιτικής σκηνής. Μπορεί ο Μπερλουσκόνι να αρνήθηκε την αλλαγή του εκλογικού συστήματος για λόγους συμφέροντος, αλλά οι εκλογείς είναι φανερό πως εγκαθιστούν από τα κάτω ένα δικομματικό σύστημα στην κατεξοχήν χώρα που είχε αρνηθεί ένα τέτοιο πολιτικό μοντέλο μεταπολεμικά.

Τα δυο αυτά μαζί σημαίνουν με πολύ απλό τρόπο ότι οι εκλογές κρίθηκαν εκεί που θα κρίνονται σταθερά από εδώ και πέρα παντού και προπάντων στον ευρωπαϊκό νότο: όχι στον ιδεολογικό προσανατολισμό, ούτε στη δεξιά ή αριστερή στροφή, αλλά στην προοπτική αποτελεσματικής διαχείρισης της εξουσίας. Ο Βελτρόνι θα έχει μια δεύτερη ευκαιρία. Αλλά δεν εξαρτάται πια από αυτόν, εξαρτάται από το Μπερλουσκόνι.