Ο αιώνιος ΟΤΕ

Τετάρτη 16 Απριλίου – και ο ΟΤΕ, μια παλιά και πικρή ιστορία για το πολιτικό σύστημα της χώρας, επιστρέφει στα ψηλά σκαλιά της ατζέντας.

Για τη Νέα Δημοκρατία, υπάρχει ένα απλό ζήτημα. Πάντοτε, σε μια τέτοια πώληση, ο πωλητής παίρνει ένα επιπλέον ποσό, ένα premium όπως αποκαλείται, επειδή πουλάει μαζικά ένα μεγάλο αριθμό μετοχών που ο αγοραστής δεν θα μπορούσε να συγκεντρώσει αγοράζοντας λίγο-λίγο από την ελεύθερη αγορά. Το ποσό αυτό είναι, ας το πούμε σχετικά απλά, η υπεραξία του ελέγχου της εταιρείας. Για παράδειγμα, ο κ. Βγενόπουλος πλήρωσε τις μετοχές της Vivartia, της Δέλτα δηλαδή, στον κ. Δασκαλόπουλο και τον κ. Θεοδωρόπουλο κάπου 35% ακριβότερα από ό,τι κόστιζαν τότε στο χρηματιστήριο. Γιατί στο χρηματιστήριο πουλιούνται μετοχές, ενώ εκεί αλλάζει χέρια μια εταιρεία – που είναι κάτι διαφορετικό, και ακριβότερο.

Το πρόβλημα με τον ΟΤΕ είναι ότι για να δημιουργηθεί αυτή η υπεραξία, πρέπει ο πωλητής και ο αγοραστής να γνωρίζουν ότι μαζί με τις μετοχές πηγαίνει και ο έλεγχος. Στην περίπτωση του ΟΤΕ συμβαίνει κάτι διαφορετικό. Τη γνώση, την πληροφορία, τη συναίνεση για τη μεταβίβαση ενός μέρους, έστω, του ελέγχου της εταιρείας την είχε το ελληνικό Δημόσιο. Αλλά τις μετοχές τις κατείχε η Marfin. Το Δημόσιο της έκλεισε την πόρτα νομοθετικά – και θυμάμαι ότι ο κ. Βγενόπουλος είχε οργιστεί, αλλά δεν θυμάμαι να θέλησε να τα βάλει ανοιχτά με την κυβέρνηση, ούτε καν που προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (όπου σημειωτέον θα κέρδιζε). Γιατί ένας επιχειρηματίας δεν προσφεύγει στην ευρωπαϊκή δικαιοσύνη, ενώ όλα δείχνουν πως θα κερδίσει; Όταν ο κ. Βγενόπουλος αποφάσισε να πουλήσει το πακέτο στη Deutsche Telekom, ήταν σαφές ότι το Δημόσιο θα συναινούσε. Ήθελε στρατηγικό επενδυτή και ήθελε τους Γερμανούς – και ορθώς, ορθότατα. Αλλά με τη συναίνεσή του στην κατανομή έστω, αν όχι εκχώρηση, του μάνατζμεντ του ΟΤΕ, το Δημόσιο δημιουργούσε ένα «διάφορο» ανάμεσα στην τιμή της μετοχής και στην τιμή του πακέτου, που εξαρτιόταν αποκλειστικά από τη στάση του. Όμως το διάφορο αυτό παρέμενε στα χέρια του κατόχου και πωλητή του πακέτου που είναι η Marfin. Αυτό είναι το πρόβλημα. Όπως γράφει σε ένα βιβλίο του ο παλιός πρόεδρος του ΟΤΕ Δημήτρης Παπούλιας, «χρυσάφι είναι το Δημόσιο». Αλλά το χρυσάφι δεν μπορεί να το απορροφά, για συγκυριακούς λόγους και με πολιτική απόφαση, κάποιος άλλος από το φυσικό ιδιοκτήτη του, δηλαδή το ίδιο το Δημόσιο.

Από την άλλη, το ΠΑΣΟΚ αποφάσισε ότι είναι «σύγχρονη τραγωδία» η πώληση του ΟΤΕ. Πρόκειται για το κόμμα που εισήγαγε τον Οργανισμό στο Χρηματιστήριο, πρόκειται για το κόμμα που αναζητούσε (και ορθώς, ορθότατα) στρατηγικό εταίρο – και αναρωτιέμαι ποιος πληροί τα κριτήρια περισσότερο από την Deutsche Telekom. Πρόκειται για το ΠΑΣΟΚ που έχει καταγγείλει, και ορθώς, τον ΟΤΕ για τους ρυθμούς χελώνας με τους οποίους σύρθηκε το Ίντερνετ μέχρι να το αποκτήσουν οι Έλληνες, πρόκειται δηλαδή για την επιστροφή σε μια πολιτική βαθέος κρατισμού. Είναι απολύτως συμβατή με την εξαγγελθείσα «αριστερή στροφή» του, αλλά αναρωτιέμαι πώς θα την στηρίξουν όλα εκείνα τα κορυφαία στελέχη του που πρωταγωνίστησαν σχετικά πρόσφατα στο να ξεκολλήσει η ελληνική κεντροαριστερά από το τέλμα του κρατισμού και του συνυφασμένου με αυτόν κρατικοδίαιτου συνδικαλισμού. Όταν ακόμη στο ΠΑΣΟΚ ο κρατισμός ήταν πανίσχυρος κομματικά και κυρίαρχος ιδεολογικά, ο Γιώργος Παπανδρέου, εκείνη την εποχή, ήταν μια φιλελεύθερη κοινωνική φωνή.

Ο ΟΤΕ για άλλη μια φορά, για άλλη μια δεκαετία, είναι η πολιτική λυδία λίθος στην Ελλάδα.