Μετά το βέτο

Πέμπτη 3 Απριλίου – και μετά το βέτο, τι; Αυτό είναι το ερώτημα που έχει να απαντήσει η Αθήνα, ύστερα από ένα δείπνο στο οποίο κατέρρευσαν μερικοί μύθοι.

Ο πρώτος μύθος ήταν εκείνος της απομόνωσης. Η θεωρία των απειλών έλεγε πως ο κ. Καραμανλής θα ζούσε την αγωνία του τερματοφύλακα πριν από το πέναλτυ, πως ο διαιτητής ήταν στημένος, πως θα έπεφτε ο ουρανός πάνω στο κεφάλι μας, πως θα βλέπαμε να συγκροτείται ένα παγκόσμιο μέτωπο εναντίον μας και υπέρ της στήριξης των γειτόνων ως πτωχών και αδυνάτων. Είναι όμως ένας σκληρός κόσμος – κι αν συμβαίνει η Ελλάδα να είναι μια χώρα λιγότερο ισχυρή από τις Ηνωμένες Πολιτείες, συμβαίνει επίσης η Ελλάδα να είναι μια χώρα πολύ ισχυρότερη από την ΠΓΔΜία.

Ο δεύτερος μύθος είναι η αμερικανική παντοδυναμία. Στη μετά το Ιράκ εποχή –που είναι πολύ διαφορετική από την προ-Ιράκ- η αμερικανική ηγεμονία δεν έχει τα χαρακτηριστικά επικυριαρχίας που είχε προσλάβει για ένα διάστημα στη σχέση με τους Ευρωπαίους. Η επιθυμία τους δεν είναι διαταγή. Τα Σκόπια δεν ήταν το πρώτο μέλημα του κ. Μπους. Το βασικό του ενδιαφέρον ήταν η Ουκρανία (και δευτερευόντως η Γεωργία). Και του χάλασαν το χατήρι. Η Γερμανία δεν είχε καμμία δυσκολία να αναλάβει το βάρος να μπλοκάρει την προοπτική μιας διεύρυνσης πολύ σημαντικότερης στρατηγικά από το πακέτο Κροατία-Αλβανία-πρώην Μακεδονία. Η Γαλλία, που έχει κι ένα παρελθόν στις σχέσεις της με το ΝΑΤΟ, δεν είχε καμμία δυσκολία να ταχθεί αντίθετη με τις θέσεις των Αμερικανών σε όλα: και για την Ουκρανία, και για τη Γεωργία και για τα δικά μας. Η Ισπανία δεν είχε καμμία δυσκολία να ακολουθήσει. Και, έκπληξη: ο Γκόρντον Μπράουν δεν βρήκε λόγο να υιοθετήσει την επιθετική στάση των γραφειοκρατών του Φόρεϊν Όφφις. Άκουγε, έβλεπε και έτρωγε. Και άφηνε να συμβεί ό,τι ήταν προδιαγεγραμμένο να συμβεί. Σε αυτό τον κόσμο της ισχύος και των ισορροπιών, που κατεξοχήν εκφράζει από τη φύση του το ΝΑΤΟ, υπάρχουν οι πιο δυνατοί και οι πιο αδύναμοι. Αλλά ζούμε πια σε έναν πολυπολικό κόσμο. Και ο κ. Μπους είναι ένας αποτυχημένος στην εξωτερική του πολιτική αποχωρών πρόεδρος. Τα υπόλοιπα ήταν δράκοι και αποσύρθηκαν χτες βράδυ από την κυκλοφορία.

Αλλά το βέτο είναι μια αρχή και όχι ένα τέλος διαδρομής. Οι προκλήσεις του ξεκινούν ήδη από σήμερα. Τι θα γράφει το κοινό ανακοινωθέν; Πώς ακριβώς θα διατυπώνεται η άρνηση της Ελλάδας; Τα Σκόπια έχουν λάβει μια πρόσκληση με παράταση ή τους δόθηκε μια παράταση για να μπορέσουν να λάβουν, τότε και μόνον τότε, την πρόσκληση; Υπάρχει μια κρίσιμη παράμετρος και αυτή πρέπει να δούμε στα scripta της συνόδου: ότι, δηλαδή, τα Σκόπια δεν πληρούν τις προϋποθέσεις, αλλά δεν προσκαλούνται λόγω των ελληνικών αντιρρήσεων, όπως θέλησαν να το παρουσιάσουν οι Αμερικανοί. Αντίθετα, ΔΕΝ πληρούν τις προϋποθέσεις, ακριβώς γιατί έχει αντίρρηση η Ελλάδα. Δεν υπάρχει μια δέσμη προϋποθέσεων και μετά μια αντίρρηση. Η συναίνεση όλων, χωρίς εξαίρεση, των μελών ΕΙΝΑΙ προϋπόθεση και μάλιστα η πιο βασική για μια συμμαχία για να εντάξει στους κόλπους της νέα μέλη.

Αυτό είναι – και μετά διαπραγματεύσεις. Με καλή διάθεση και σταθερή επιθυμία για λύση, χωρίς μεγαλομανίες και επικίνδυνους μικρομεγαλισμούς, επειδή τα πράγματα δεν πήγαν όσο άσχημα φοβόμασταν. Το βέτο, όπως παλιότερα το εμπάργκο, είναι ευκαιρία και όχι φετίχ. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε ποιες αβελτηρίες μας έφεραν σήμερα στη θέση που είμαστε.