Για το ήθος των διανοούμενων (επ'αφορμή Γιανναρά)

Τρίτη 17 Απριλίου – και διαβάζω, μέσα στον καταιγισμό των δημοσκοπήσεων για τα ομόλογα, για μια παράπλευρη υπουργική απώλεια. Καλά, ο Σάββας Τσιτουρίδης εξηγείται γιατί θέλουν πολλοί να δουν την κεφαλή του επί πίνακι – έστω κι αν τα ποσοστά ασφαλώς δεν αποδίδουν με δίκαιο τρόπο την κατανομή των πραγματικών ευθυνών. Αλλά η Μαριέττα; Γιατί να είναι δεύτερη στον κατάλογο;

Θα πείτε, πληρώνει την ετήσια αναστάτωση στην Παιδεία και το κόστος των μεταρρυθμίσεων ή το κόστος του δισταγμού. Αλλά δεν είναι έτσι. Η κα Γιαννάκου χρεώνεται κυρίως την υπόθεση του βιβλίου της 6ης Δημοτικού. Γιατί η υπόθεση αυτή έχει πια απαλλαγεί από το λεπτό υμένα επιστημονικών προσχημάτων και έχει αποκαλυφθεί απροσχημάτιστη όπως πραγματικά είναι: μια υπόθεση απολύτως πολιτική, μια βαθιά ιδεολογική σύγκρουση.

Το θυμήθηκα με τη δημοσκόπηση, το θυμήθηκα και με αφορμή ένα ακόμη άρθρο του παλαιού ηγέτη της σχολής των νεορθοδόξων, που το πνευματικό τους ίζημα συνοψίζεται μετά από μια 20ετία σε ένα στιχάκι του Σαββόπουλου: είτε με τις αρχαιότητες, είτε με ορθοδοξία και τα γνωστά. Αλλά η πολιτική τους παρουσία παραμένει ορατή και εκφράζει την ταυτότητα ενός βαθιά επαρχιώτικου, σκληρά σκοταδιστικού αλλά και λαϊκιστικού και συχνά πλειοψηφικού ρεύματος που διατρέχει το πολιτικό φάσμα από τη μια του άκρη ως την άλλη – το ξαναλέω: από τη μια του άκρη έως την άλλη.

Το εάν ο κ. Γιανναράς θέλει με την ξεφτισμένη αίγλη της νεορθοδοξίας να εκφυλιστεί από διανοούμενο –με υποστηρικτές και αντιπάλους, αλλά πάντως διανοούμενο- σε Σουσλώφ του Λιακόπουλου, είναι δικό του θέμα. Αλλά το επιχείρημά του πηγαίνει παραπέρα. Το συνοψίζω: το βιβλίο της 6ης Δημοτικού πρέπει αμέσως να αποσυρθεί. Όχι μόνο, και όχι κυρίως, επειδή υπάρχει μια σειρά αντιρρήσεων, αλλά επειδή απειλεί με διάλυση την εκλογική βάση που έφερε στην εξουσία τον κ. Καραμανλή. Σε αυτόν απευθύνεται συστηματικά ο κ. Γιανναράς. Του υπενθυμίζει το αξιακό πλέγμα των ανθρώπων που συνέθεσαν το πολιτικό κύμα που τον ανέδειξε το Μάρτιο του 2004. Και του λέει, έτσι νέτα-σκέτα, στυφά και κυνικά πως «αξίζει τον κόπο για ένα βιβλίο να χάσει άλλη μια 4ετία;»

Αν ο κ. Γιανναράς ήταν πολιτικός σύμβουλος –σαν τον κ. Λούλη, ας πούμε, ίσως να μην είχε άδικο. Αλλά ο κ. Γιανναράς εμφανίζεται πνευματικός άνθρωπος και σεμνύνεται ακαδημαϊκό ήθος. Η ελληνική Ακαδημία τι έχει να πει για ένα τέτοιας τάξης επιχείρημα; Τι έχει να πει η ελληνική ιντελλιγκέντσια όταν ένα διαπρεπές μέλος της λέει με τέτοιο απερίφραστο τρόπο ότι οι αξίες και μάλιστα οι παιδευτικές αξίες πρέπει να υποβάλλονται σε εκλογική δοκιμασία, να είναι πολιτικά βολικές αλλιώς να ρίχνονται στην πυρά; Δηλαδή εάν αύριο οι δημοσκόποι της κυβέρνησης διαπίστωναν πως για να κερδίσει τις εκλογές θα πρέπει να διαγραφεί από τα βιβλία Φυσικής το πείραμα του Γαλιλαίου, που πήρε 400 χρόνια στην Καθολική Εκκλησία για να αποδεχθεί την ορθότητά του, τι πρέπει να γίνει; Να το διαγράψουμε;

Ασφαλώς. Αυτό λέει ο κ. Γιανναράς. Αυτό λένε κι άλλοι φανατικοί αλλού. Το λένε για παράδειγμα οι νεοχριστιανοί ευαγγελιστές του κ. Μπους, που ανέβλεψε από τον αλκοολισμό κι έκανε το θρησκευτικό φανατισμό αλκοολίκι. Ο κ. Γιανναράς είναι ένθερμος αντίπαλός τους – αλλά ανήκει στο ίδιο ρεύμα σκέψης, σκέπτεται και εκφράζεται με τους ίδιους όρους. Εκείνοι έχουν ήδη επιχειρήσει να εκτοπίσουν το Δαρβίνο. Εμείς, μικρή χώρα, ξεκινάμε με τη Ρεπούση. Και μετά ποιος, αν συνεχιστεί η αμέριμνη σιγή;