Τα θαύματα δεν κρατάνε πάντοτε τρεις μέρες

Τρίτη 24 Απριλίου – και ο Μιτεράν, που είναι και επίκαιρος τέτοιες μέρες που τον νοσταλγούν οι Γάλλοι Σοσιαλιστές και περισσότεροι ακόμη, έλεγε «δώστε χρόνο στο χρόνο». Δεν είχε υπόψη του την περίπτωση Τσιτουρίδη.

Ο Μιτεράν εννοούσε την ανάγκη να ωριμάσουν οι πολιτικές συνθήκες για να εκδηλωθεί μια κίνηση, εννοούσε ότι τα κόμματα και οι ηγεσίες τους μπορούν να κάνουν μόνον ό,τι γίνεται, ό,τι είναι εφικτό, ό,τι επιτρέπει η συγκυρία. Πως μπορούν να πηγαίνουν μπροστά, ας πούμε να επιβάλλουν μεταρρυθμίσεις ή επιλογές σε μια απρόθυμη κοινωνία – όπως έκανε ο ίδιος με το δημοψήφισμα του 1992 για το Μάαστριχτ, ας πούμε. Δεν μπορούν όμως να επιβάλουν επιλογές που η κοινωνία δεν είναι απλώς απρόθυμη, αλλά είναι ανώριμη να δεχτεί – θα έλεγα όπως συνέβη, κατά μία τουλάχιστον εκδοχή, με την απόπειρα λύσης του ασφαλιστικού το 2001.

Η ρήση έχει οδηγήσει σε παρεξήγηση. Από τη σκληρή πολιτική του πρόθεση πήρε επικοινωνιακή ερμηνεία. Και εξηγήθηκε ως εξής: τα θαύματα κρατάνε τρεις ημέρες. Ο τηλεοπτικός χρόνος είναι αδυσώπητος. Η αδηφάγα εικόνα χρειάζεται, απαιτεί και επιβάλει ανανέωση. Το προσδόκιμο επιβίωσης ενός θέματος στην επικαιρότητα μειώνεται όσο πολλαπλασιάζονται τα μέσα, η ποσότητα πληροφόρησης που παρέχουν και έτσι επέρχεται γρήγορα ο κορεσμός. Το κοινό έχει τη λογική της αρένας. Στο μεγάλο τηλεοπτικό Κολοσσαίο πρέπει ο μονομάχος ή το θέμα να επιζήσει ή να πεθάνει όσο κινεί το ενδιαφέρον. Μετά ο επόμενος... Αρα, πόσο θα αντέξει πρωτοσέλιδο και πρώτο θέμα οποιαδήποτε υπόθεση, ακόμη και σαν αυτή των ομολόγων; «Τρεις μέρες» ήταν η αισιόδοξη εκτίμηση. Που διαψεύδεται με βαρύ πολιτικό κόστος.

Ας δούμε γιατί έκαναν αυτό το λάθος άνθρωποι κατά τα άλλα επαρκείς και γνώστες των μέσων, που στο κάτω κάτω είχαν παράσχει στον πρωθυπουργό τους μια δημόσια και μια τηλεοπτική εικόνα ζηλευτή για οποιονδήποτε προκάτοχό του, τουλάχιστον ως προς τη συμβολή των υφισταμένων του στη διαμόρφωσή της. Για δύο λόγους έσφαλλαν:
* πρώτον, γιατί δεν είχαν ακριβή γνώση του πράγματος. Δεν ήξεραν τις τεχνικές λεπτομέρειες, δεν είχαν συνειδητοποιήσει ότι η έκταση και το βάθος της υπόθεσης παρείχε τόσο πλούτο πληροφόρησης, τόσες πτυχές και –αλίμονο- τόσα επίμαχα ή ύποπτα ή πολιτικώς επισφαλή έγγραφα, ώστε να τη συντηρεί στο διηνεκές με ανατροφοδοτούμενο και πολλαπλασιαζόμενο κόστος για την κυβέρνηση
* δεύτερον, έκαναν λάθος γιατί σκέφτηκαν με τη λογική της «σοφτ» πολιτικής σε ένα σκληρό κοινωνικό θέμα. Το Ασφαλιστικό δεν είναι όπως τα άλλα. Το Ασφαλιστικό, τα Ταμεία, συνοψίζουν τις προσδοκίες αλλά κυρίως στη σημερινή συγκυρία τους φόβους μιας κοινωνίας που εκπαιδεύτηκε να τρέμει το μέλλον.
Ο φόβος του μέλλοντος έγινε πολιτικό όχημα. Σήμερα εκδικείται. Μένοντας στα παράθυρα, μοχθηρός, επίμονος και σαρδόνιος φόβος.