Έκτακτα...

Πέμπτη 19 Μαρτίου – και, σύμφωνοι, θα μπορούσε να είναι χειρότερα. Θα μπορούσε, ας πούμε, να επιβάλλεται ο φόρος σε όσους έχουν εισοδήματα κάτω από 1000 ευρώ και να δίνεται η επιδότηση σε όσους ξεπερνούν τις 60.000 ευρώ σε εισόδημα. Σύμφωνοι. Η θεωρία είναι σωστή – πώς θα γινόταν αλλιώς; Να πληρώσουν κάτι παραπάνω οι κάπως πλουσιότεροι, να πάρουν κάτι, έστω κάτι, οι εντελώς πενιχρά αμοιβόμενοι. Αλλά τα προβλήματα των μέτρων που ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομίας είναι περισσότερα από εκείνα που λύνουν.

Πρώτον, πρόκειται σαφώς για μέτρα πανικού μπροστά στην κρίση. Δεν είμαστε οι μόνοι. «Είμαι τρομοκρατημένος», δήλωσε χτες στην Αθήνα ο Πωλ Κρούγκμαν, ο διασημότερος σήμερα οικονομολόγος στον κόσμο, και κανείς δεν του ζήτησε το λόγο. Ο φόβος, ο πανικός, δεν είναι αναγκαστικά κακό πράγμα. Η φύση ενστάλαξε το φόβο στους ανθρώπους για να τους προστατεύει από τους κινδύνους. Θα ήταν πολύ χρήσιμο, ας πούμε, να είχε εκδηλωθεί πέρυσι τον Ιούλιο όταν κάναμε μπάνιο αμέριμνοι με τις διαβεβαιώσεις ότι η οικονομία μας είναι «θωρακισμένη» απέναντι στην κρίση. Πράγματι, φορούσε θώρακα – βαρύ θώρακα και προσπαθούσε να κολυμπήσει. Το αποτέλεσμα είναι προφανές: βουλιάζει.

Δεύτερον, τα μέτρα χάνουν την ευκαιρία. Είχαμε πει πως η κρίση μπορεί να είναι μια ευκαιρία εξυγίανσης που έχει τόσο ανάγκη η χώρα, η διοίκηση και η οικονομία. Η κρίση μπορούσε να γίνει ο εξωγενής παράγοντας που τόσο λείπει μετά τη ΟΝΕ για να προχωρήσουν οι προφανώς αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Αλλά τα έκτακτα μέτρα αναζητούν την απλή λύση. Χρειαζόμαστε χρήματα. Σωστά. Ας τα πάρουμε από όποιους μπορούμε. Οι συνήθεις πρώτοι στη σειρά. Είναι η λογική του Πολύφημου. Πληρώνει το αρνί που θα τύχει να βρεθεί πρόχειρο στην αρπάγη της Εφορίας.

Και, τέλος, τα έκτακτα μέτρα ανανεώνουν τις ανισότητες, αναπαράγουν τις αδικίες, πριμοδοτούν την φορολογική παραβατικότητα. Γνωρίζουν και οι πέτρες ότι οι φορολογικές δηλώσεις δεν αποτυπώνουν την πραγματικότητα. Ξέρουν κι οι πέτρες ότι οι φορολογικές δηλώσεις είναι μια γιγαντιαία στρέβλωση. Το βασικό πρόβλημα ίσως της χώρας σήμερα είναι ότι δεν μπορεί να βάλει τους πλούσιους να πληρώσουν και να κατευθύνει τους πόρους προς τους φτωχότερους ακριβώς επειδή δεν ξέρουμε ποιοι είναι οι πλούσιοι και ποιοι οι φτωχοί. Η ακριβής αποτύπωση της εισοδηματικής πραγματικότητας αξίζει πολύ περισσότερα από τα 275 εκατομμύρια ευρώ που θα μαζέψει με τη λογική της φορο-αρπαχτής το δημόσιο ταμείο. Η αποδοχή, για άλλη μια φορά, της λογικής ότι «πληρώνουν εκείνοι που τους έχουμε πρόχειρους», αποτελεί ένα ισχυρό κίνητρο φοροδιαφυγής.

Με τα χτεσινά μέτρα το μήνυμα είναι απλό. Εδώ τίποτα δεν αλλάζει. Την κρίση θα πληρώσουν όχι οι πλούσιοι, αλλά οι υψηλόμισθοι. Οι άλλοι παραμένουν στο απυρόβλητο και στην κρίση. Τόσο απλό…