Wednesday, March 11, 2009

Δημόσιοι υπάλληλοι και γιατί θα κερδίσουν από την κρίση

Τετάρτη 11 Μαρτίου – και ασφαλώς ο Γιάννης Παπαθανασίου δεν θα στενοχωρήθηκε ακούγοντας την Κομισιόν να τον προειδοποιεί, κουνώντας του το δάχτυλο, να μην κάνει κανένα αστείο και δώσει αυξήσεις στους δημοσίους υπαλλήλους. Τι είναι αυτό; Πίεση ή αβαντάρισμα; Γιατί; Αν δεν του το έλεγαν οι Βρυξέλλες, αν τον άφηναν να αφηνιάσει, είχε στο ταμείο του χρήμα για να τους δώσει;

Αλλά αυτή η επικείμενη διαπραγμάτευση για την εισοδηματική πολιτική δεν αφορά μόνον τα αντικειμενικά δεδομένα, την εμφανή και γενική αδυναμία να ξεφύγει κανείς από το ασφυκτικό πλαίσιο που έχει δημιουργήσει η κρίση – η οποία, φοβάμαι, δεν τελείωσε με μια καλή μέρα στα χρηματιστήρια. Αφορά και τη στοιχειώδη υπευθυνότητα κάθε κοινωνικής και επαγγελματικής ομάδας απέναντι στις άλλες.

Η κρίση δεν είναι ουδέτερη. Η κρίση είναι, εν τέλει, εκτός από συρρίκνωση, και μια αναδιανομή του παγκόσμιου πλούτου. Το ίδιο συμβαίνει και στο εσωτερικό κάθε χώρας, αλλά με τρόπο σχετικά ομοιόμορφο από πολλές απόψεις. Η κρίση έχει κερδισμένους και χαμένους – για την ακρίβεια, περισσότερο και λιγότερο χαμένους. Από την κατάρρευση του ονείρου της αέναης ευημερίας και της ατελείωτης αύξησης της κατανάλωσης δεν πλήττονται όλοι το ίδιο. Τα «γκόλντεν μπόυς», οι μεγάλοι επενδυτές, οι ισχυροί του συσσωρευμένου πλούτου, οι μεγιστάνες της παραγωγής, της διακίνησης και του παγκόσμιου εμπορίου δεν είναι, βέβαια, για λύπηση, αλλά χωρίς αμφιβολία έχουν όλοι πληγεί. Κανείς, αυτή τη φορά, δεν βρίσκεται στο απυρόβλητο της ύφεσης κι αυτή είναι μια μεγάλη διαφορά από ό,τι έχει συμβεί στο παρελθόν.

Αλλά και πιο χαμηλά στην κλίμακα της οικονομικής δύναμης, εκεί που βρίσκεται η μεγάλη μάζα των ανθρώπων, οι συνέπειες της κρίσης δεν είναι ίδιες για όλους. Η μισθωτή εργασία, που ήδη βρισκόταν υπό την πίεση της τεχνολογικής αναδιάρθρωσης, δέχεται τους ισχυρότερους κραδασμούς. Ανάμεσα στους μισθωτούς, όμως, εμφανίζονται και οι μεγαλύτερες ανισότητες στις συνέπειες της κρίσης. Οι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα είναι οι πιο ευάλωτοι – μαζί με τους μικρεμπόρους και τους επαγγελματοβιοτέχνες. Αντίθετα, όσο παράδοξο κι αν φαίνεται, οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι μισθωτοί του δημοσίου, θα είναι από τους κερδισμένους στο τέλος της κρίσης.

Μετά από πολλά χρόνια, τα χρόνια του πάρτυ, όπου οι δημόσιοι υπάλληλοι αισθάνονταν διαρκώς την σχετική υποβάθμισή τους, τώρα βρίσκονται σε πλεονεκτική θέση. Το μεγάλο κέρδος γι’αυτούς είναι, φυσικά, ότι δεν έχουν το βρόχο της ανασφάλειας που κατατρύχει όλους τους υπόλοιπους – από τα στελέχη κορυφής μέχρι τους ανειδίκευτους εργάτες. Κι, επιπλέον, με την πτώση των τιμών, τον αποπληθωρισμό, τη μείωση των τιμών των ακινήτων (στα οποία προφανώς δεν έχουν το μεγαλύτερο επενδυτικό μερίδιο) η σχετική τους οικονομική δύναμη στην ελληνική κοινωνία μεγαλώνει.

Λέω στην ελληνική, γιατί δεν είναι παντού έτσι. Στις χώρες που κατέρρευσαν και βρέθηκαν στην ανάγκη του ΔΝΤ, όπως η Ουγγαρία ή η Λετονία, υπήρξαν ήδη μειώσεις μισθών στο Δημόσιο, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, για παράδειγμα με την κατάργηση του 13ου μισθούν. Εδώ δεν έχουμε φτάσει σε αυτό το σημείο. Αλλά η επίδειξη υπευθυνότητας στην προβολή μισθολογικών διεκδικήσεων μέσα σε τέτοια συγκυρία δεν είναι μόνον δείγμα στοιχειώδους συναίσθησης, όταν οι άλλοι εργαζόμενοι δοκιμάζονται με το δραματικό τρόπο που αυτό συμβαίνει στον ιδιωτικό τομέα. Η αυτοσυγκράτηση είναι εν τέλει προς το συμφέρον των δημοσίων υπαλλήλων. Στο τέλος της κρίσης δεν θα είναι πλούσιοι, αλλά θα είναι στην πλευρά των κερδισμένων. Υπό έναν όρο. Ότι δεν θα έχει μεσολαβήσει μια χρεωκοπία, ότι δεν θα έχουμε κι εμείς «πέσει στο γκρεμό», όπως είπε ο Ουώρεν Μπάφετ για την αμερικανική οικονομία.

2 comments:

Anonymous said...

Για αρχή θα ήθελα να σας πω ότι είστε ο αγαπημένος μου δημοσιογράφος και απολαμβάνω τις εκπομπές σας. Έχω ένα σχόλιο με αφορμή το σημερινό σας θέμα σε σχέση με τις εργασίες των φοιτητών: Θεωρώ παρήγορο το γεγονός ότι όταν ο επιβλέπων καθηγητής παρακολουθεί και ασχολείται με τον φοιτητή του και την εργασία που έχει αυτός αναλάβει, πάρα πολύ δύσκολα μπορεί ο φοιτητής να τον κοροϊδέψει και να του παρουσιάσει για δική του εργασία κάτι που έχει γράψει άλλος επί αμοιβής.

MOREIB said...

Στη σημερινή σας εκπομπή το ενδιαφέρον μου στράφηκε ιδιαίτερα στο θέμα των πληρωμένων πτυχιακών (και διδακτορικών, σε άλλο σάιτ, και σχολικών, σε άλλο) εργασιών.

Οι σκιώδεις συντάκτες (ghost writers) εργασιών δεν θάλλουν μόνο εδώ. Το ίντερνετ είναι γεμάτο απ' αυτές τις σελίδες. Όσο εύκολο όμως είναι να πουλάς ακαδημαϊκή απάτη, τόσο εύκολο είναι και να την συλλαμβάνεις. Την ευθύνη την έχουν τα ακαδημαϊκά ιδρύματα· και πουθενά στη γη δεν διανοούνται να τη φορτώσουν στο 'νόμο' ή στην 'αστυνομία'.

Εγώ είμαι υπεύθυνος για την ακαδημαϊκή δεοντολογία και την καταπολέμηση της λογοκλοπής σ' ένα ιδιωτικό σχολείο στην Αθήνα. Χρησιμοποιούμε τις υπηρεσίες του turnitin.com, που μπορείτε να το περιεργαστείτε για να δείτε μόνος σας τι δυνατότητες υπάρχουν.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η κοινωνία μας έχει αρχίσει να θεωρεί την ακαδημαϊκή εργασία καθηγητικό καψόνι, και άγια τα μέσα για να το παρακάμψει κανείς.

(Δεν έχει αλλάξει και πολύ η ποιότητα: στην εποχή μου, του '70, οι καθηγητές απλώς δεν τολμούσαν να ζητήσουν υποχρεωτικές εργασίες και αρκούνταν στις γραπτές εξετάσεις. Από την άλλη μεριά, τονίζω ότι έχω διαβάσει φοιτητικές εργασίες, εκπονημένες με κόπο - γιατί οι πηγές δεν είναι προσβάσιμες, όπως στο Λονδίνο ή στο Stanford - και με εξαιρετική φαντασία και ευστοχία).

Η ηθική που ανέπτυξε ο Καινουργάκης ήταν σαφής: "και δουλειά σε ανέργους πτυχιούχους δίνω, και βοήθεια σε ταλαιπωρημένους φοιτητές δίνω, και - τι τα θέλετε; - και οι πανεπιστημιακοί ενήμεροι είναι, και στο κάτω-κάτω η ηθική είναι σχετική· λοιπόν;"

Αυτός άραγε εκπροσωπεί το καινούργιο;

Πάντως εμείς αυτό το "καινούργιο" το πολεμάμε· με απτά αποτελέσματα σας βεβαιώνω.
Επί της αρχής: η προσφορά απάτης είναι ακαταμάχητη - η ζήτηση απάτης όχι. Δεν έχω αμφιβολία γι' αυτό.