Γιατί ανεβαίνουν τώρα οι Οικολόγοι

Πέμπτη 14 Μαΐου – και οι αριθμοί δεν λένε πάντα την αλήθεια. Ιδιαίτερα στις δημοσκοπήσεις, οι αριθμοί δεν λένε πάντα την αλήθεια. Κάτι λένε όμως…

Μεταμεσονύκτια παρουσιάστηκε χτες μια μέτρηση που δεν αμφιβάλλω ότι θα προκαλέσει πολλές συζητήσεις και θα σφραγίσει αυτή τουλάχιστον τη φάση της προεκλογικής εκστρατείας ενόψει της κάλπης της 7ης Ιουνίου. Η έρευνα εμφανίζει το τέλος ενός φαινομένου και την αρχή ενός άλλου. Ο Συνασπισμός είναι (στη σφυγμομέτρηση, ξαναλέω – στην κάλπη βλέπουμε…) τέταρτο κόμμα. Από εκείνα τα μετεωρικά 15% και 17% έχει εντελώς ξεφουσκώσει, και επιστρέφει στα «γράδα» του. Βρέθηκε στην κορυφή του κύματος τη λάθος ώρα, όταν δεν υπήρχε στον ορίζοντα κάλπη για να εξαργυρώσει την άνοδο, να κεφαλαιοποιήσει εκλογικά τα κέρδη και να έβλεπε, όταν θα τα είχε «γράψει», πώς θα τα διαχειριζόταν. Η διαχείριση ενός εικονικού ποσοστού είναι ασφαλώς δυσκολότερη παρά μιας πραγματικής εκλογικής καταγραφής. Και ο Συνασπισμός δεν κατάφερε να μείνει εκεί ψηλά που τον είχε στείλει η συγκυρία πριν από ενάμιση χρόνο.

Αντιθέτως, οι Οικολόγοι είναι αυτοί που τώρα εκτοξεύονται. Γιατί; Δεν είναι δύσκολο να το διαγνώσει κανείς. Προφανώς και είναι ευάλωτοι στο επιχείρημα ότι οι πολίτες δεν γνωρίζουν ακριβώς τις θέσεις τους και θα είναι πιο πιεστικά τα πράγματα όταν θα χρειαστεί να καθήσουν και να απαντήσουν σε ερωτήματα με ένα «ναι» ή ένα «όχι». Δεν λέω πως δεν έχουν θέσεις – βεβαίως και έχουν. Αλλά η γνωστοποίηση των θέσεων κάποιους ευχαριστεί και κάποιους δυσαρεστεί, έχει δηλαδή κόστος. Αυτό είναι και το όλο θέμα με τους Οικολόγους. Ότι οι πολίτες τους προτιμούν για την γενική τοποθέτηση που εκφράζουν, την ανησυχία για ένα θέμα που αφορά και ευαισθητοποιεί όλους, το περιβάλλον, χωρίς ταυτόχρονα να εμπλέκονται στην συζήτηση όλων των άλλων πολιτικών ζητημάτων, στα οποία η εμπλοκή των κοινοβουλευτικών κομμάτων δεν αποτιμάται θετικά από την κοινή γνώμη.

Η πτώση του Συνασπισμού και η άνοδος των Οικολόγων από μια οπτική δεν είναι κάτι διαφορετικό, αλλά η άλλη όψη του νομίσματος. Οι άγνωστοι Οικολόγοι, και όχι ο τότε άγνωστος και θελκτικός Αλέξης, είναι ο βασικός υποδοχέας της δυσαρέσκειας. Αυτή είναι η πρώτη ανάγνωση. Δεν είναι όμως η σωστή ερμηνεία.

Η άνοδος των Οικολόγων είναι άλλης τάξης θέμα από τη διόγκωση του ποσοστού του Συνασπισμού στο παρελθόν. Έχει άλλωστε μεσολαβήσει μια φάση στην οποία η υποχώρηση του ΣΥΝ επιβεβαίωνε τη λογική της ανόδου: τη λογική των συγκοινωνούντων δοχείων με το ΠΑΣΟΚ. Τώρα, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Οι δυσαρεστημένοι εκλογείς δεν αναζητούν ένα άλλο κόμμα. Αναζητούν μια ψήφο διαμαρτυρίας προς όλο το πολιτικό φάσμα και είναι ενδεικτικό ότι και από τους μικρότερους σχηματισμούς προτιμούν εκείνον που ούτε ως φορέας, ούτε τα στελέχη του έχει εμπλοκή με το πρόσφατο πολιτικό παρελθόν. Η απογοήτευση από το πολιτικό σύστημα αναζητεί εκτόνωση μάλλον παρά λύση, ευρωεκλογές είναι άλλωστε και όχι εθνικές εκλογές. Και την εκτόνωση την αναζητεί έξω από ό,τι έχει ακουμπήσει στο σύστημα και την κοινοβουλευτική του εκπροσώπηση. Μια νέα τάση, δηλαδή, αντικαθιστά με το σύνολο των κοινοβουλευτικών κομμάτων ό,τι έως τώρα έβλεπε στο δικομματισμό. Είναι μια πιο βαθιά δυσαρέσκεια, μια πιο βαθιά κρίση εμπιστοσύνης.