Τετάρτη 13 Μαΐου – και χθες το απόγευμα έγινε στο Μέγαρο Μουσικής ένα μεγάλο διεθνές συμπόσιο για τη σοσιαλδημοκρατία. Το ευρωπαϊκό μοντέλο, η κεντρική πολιτική έκφραση της κεντροαριστεράς, βρίσκεται σε κρίση. Ποτέ άλλοτε στη γηραιά ήπειρο δεν ήταν τόσο ετεροβαρείς οι συσχετισμοί. Ακόμη και την εποχή του θριάμβου του νεοφιλελευθερισμού, με το Ρήγκαν στην Αμερική και τη Θάτσερ στη Βρετανία, αλλά και τη μακρά κυριαρχία του Κολ στη Γερμανία, υπήρχε απέναντί τους το μέτωπο των νότιων σοσιαλιστών: η Γαλλία του Μιτεράν, η Ισπανία του Γκονζάλες, πιο αριστερόστροφη, πιο ατίθαση και πιο ανεξάρτητη γεωπολιτικά η Ελλάδα του Αντρέα.
Σήμερα, που η λογική της αγοράς ζει τη μεγαλύτερη κρίση της μετά τον πόλεμο, μια κρίση στην καρδιά της, γιατί ακριβώς είναι κρίση λειτουργίας και αποτελεσματικότητας του συστήματος, τώρα που η ιδεολογική της πρωτοκαθεδρία αμφισβητείται, μολονότι δεν υπάρχουν ξεκάθαρες εναλλακτικές προτάσεις, η πολιτική της κυριαρχία στην Ευρώπη είναι χωρίς προηγούμενο και χωρίς να κινδυνεύει. Αυτή η αναντιστοιχία δεν είναι μόνον ένα πολιτικό παράδοξο. Είναι και μια απειλή για την Ευρώπη που βρίσκεται με ηγεσίες-οπισθοφυλακές του παρελθόντος στην κρίσιμη αυτή συγκυρία και δεν δείχνει ικανή να κάνει αυτό που συνέβαινε σχεδόν πάντοτε στο παρελθόν: να γίνει η μήτρα και το δοκιμαστήριο των πολιτικών ιδεών του μέλλοντος, σε παγκόσμια κλίμακα.
Το Συνέδριο στο Μέγαρο Μουσικής εστιάστηκε στη διατύπωση των ζητημάτων, που δεν είναι αχαρτογράφητη περιοχή. Ταυτόχρονα, όμως, οι παρουσίες ανέδειξαν ένα κεντρικό πρόβλημα της σημερινής ευρωπαϊκής κεντροαριστεράς. Το πρόβλημα της ηγεσίας. Η απουσία ενός ή περισσότερων ηγετών με κάποιο νήμα να τους ενώνει, έστω χαλαρά, με κάποιους κοινούς άξονες προβληματισμού, που να δημιουργούν την προσδοκία μιας διαφορετικής συνεκτικής πρότασης. Ποτέ δεν ήταν ενιαίο το «μέτωπο», ας το πούμε έτσι, Μιτεράν-Παπανδρέου-Γκονζάλες. Ακόμη ασθενέστεροι ήταν οι δεσμοί ανάμεσα στο Μπλαιρ, το Ζοσπέν, το Σρέντερ, το ντ’Αλέμα και το Σημίτη στη δεκαετία του 90. Υπήρχε όμως ένα γενικό πλαίσιο και μια κρίσιμη μάζα.
Σήμερα λείπουν και τα δύο. Και λείπει, κυρίως, ένα πρόσωπο που, είτε σε ιδεολογικό επίπεδο, όπως συνέβη με τον Άντονι Γκίντενς και τον Τρίτο Δρόμο, είτε σε πολιτικό επίπεδο, όπως πολύ πρόσφατα στην Αμερική με τον Ομπάμα, θα λειτουργήσει ως καταλύτης μιας γενικής προσπάθειας ανακαίνισης της σοσιαλδημοκρατικής πρότασης. Σε μια ιστορική αντίφαση, η σοσιαλδημοκρατία σήμερα μοιάζει πιο επίκαιρη θεωρητικά και πιο γερασμένη στην πολιτική της εκπροσώπηση. Κόμματα και πρόσωπα που δυσκολεύονται να αποτινάξουν το ίζημα της εξουσίας, κατακερματισμένα και συχνότατα κλεισμένα σε μια παρατεταμένη διαμάχη ανάμεσα σε φθαρμένα πρόσωπα: στην Ιταλία η Αριστερά δεν μπορεί να αντισταθεί στη γελοιοποίηση της πολιτικής από ένα μπουφόνο με χρήμα και κανάλια, στη Γαλλία οι «ελέφαντες» του κόμματος προτιμούν την αλληλοεξόντωση από το να δουν έναν άλλον να επικρατεί, στη Γερμανία η Μέρκελ βγαίνει κερδισμένη από τη συγκυβέρνηση και στη Βρετανία ο Μπράουν, πρωταγωνιστής στην αντιμετώπιση της τραπεζικής κρίσης χρεώνεται τη δημιουργία της, και με τη συμβολή των σκανδάλων, εάν σήμερα η Ντέηλυ Τέλεγκραφ δεν αποκάλυπτε ότι ένας Φιλελεύθερος Δημοκράτης στη Βουλή χρέωνε στο κράτος το διαμέρισμα της κόρης του, οι Εργατικοί θα ήταν τρίτο κόμμα στην επόμενη σφυγμομέτρηση.
Η Ευρώπη αναζητεί το δικό της Ομπάμα.
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
3 comments:
Κε Καρζή τα σχόλιά σας είναι (δυστυχώς) σωστά. Την εποχή που οι Φιλελεύθεροι ξύνουν αμήχανα τα μέτωπά τους διερωτώμενοι γιατί οι αγορές δεν μπόρεσαν να "αυτορρυθμιστούν", οι Σοσιαλδημοκράτες βρίσκονται ακόμη σε λήθαργο.
Δική μου πεποίθηση είναι ότι οι ιδέες της Σοσιαλδημοκρατίας (συνοπτικά αποδοχή της ελεύθερης αγοράς αλλά στα πλαίσια ενός καλά οργανωμένου κράτους με ισχυρή δυνατότητα παρέμβασης) μπορούν να ανανεωθούν μόνο αν βρουν νέους εκφραστές, δηλαδή νέα κόμματα.
Δυστυχώς στη χώρα μας παρόλο που υπάρχουν σχετικά νέα κόμματα με γνήσια φιλελεύθερη γραμμή, όπως η Φιλελεύθερη Συμμαχία και η Δράση, δεν υπάρχει κάποιο "φρέσκο" κόμμα που να εκφράζει την Σοσιαλδημοκρατία.
Κώστα,
τα νέα κόμματα χρειάζονται πρώτα νέες ιδέες. Αλλιώς θα παλιώσουν πολύ γρήγορα.
Κε Καρζή νομίζω ότι στην Ελλάδα δεν πάσχουμε από έλλειψη ιδεών. Δεν έχουμε εξαντλήσει ούτε την ιδέα του Φιλελευθερισμού, ούτε της Σοσιαλδημοκρατίας, αφού αυτές δεν εφαρμόσθηκαν με σοβαρότητα ποτέ.
Επίσης είναι κατά τη γνώμη μου σφάλμα να συγκρίνουμε το πολιτικό σκηνικό στην Ελλάδα με αυτό πολλών ευρωπαϊκών χωρών, όπου πράγματι μπορεί να υπάρχει κάποιος κορεσμός. Στη χώρα μας οι βασικές προϋποθέσεις μίας δίκαιης δημοκρατικής κοινωνίας (διαφάνεια, ευνομία, αξιοκρατία, δημοκρατικός πολιτικός πολιτισμός) είναι εδώ και δεκαετίες το πιο θεμελιώδες ζητούμενο.
Τα υπάρχοντα κόμματα, αποδεδειγμένα πια, δεν μπορούν να επιτύχουν αυτό το στόχο αφού αποτελούν και τα ίδια μέρος του προβλήματος. Οι νέες ιδέες είναι σαφώς χρήσιμες, αλλά χρειάζονται και οι κατάλληλοι άνθρωποι, ή ομάδες ανθρώπων, για να τις εφαρμόσουν.
Post a Comment