Πέμπτη 13 Μαρτίου – και συνήθως τα συνέδρια των κομμάτων πρέπει να απαντήσουν στο κλασικό ερώτημα του Λένιν: «τι να κάνουμε». Δεν είναι έτσι τα πράγματα με το συνέδριο του ΠΑΣΟΚ που αρχίζει σήμερα. Το ΠΑΣΟΚ πρέπει να απαντήσει σε ένα διαφορετικό ερώτημα: «ποιοι είμαστε». Κι αφού αρνήθηκε να το αντιμετωπίσει σε συνθήκες ήπιου προβληματισμού, θα υποχρεωθεί να το κάνει τώρα, σε συνθήκες παροξυσμού και βαθιάς κρίσης.
Για το κόμμα που χτίστηκε επειδή ακριβώς έδωσε για πρώτη φορά κυβερνητική δυναμική στην αριστερή ή κεντροαριστερή παράταξη, η κρίση ταυτότητας πηγαίνει στη βάση της ύπαρξής του. Από τα χρόνια του 70, το ΠΑΣΟΚ συγκροτήθηκε μέσα από δύο στοιχεία: πρώτον, την αναφορά σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες και τη σαφώς διαφορετική οπτική και ρητορική του σε μείζονα θέματα, από την οικονομία έως την εξωτερική πολιτική. Το στοιχείο αυτό έχει προφανώς αποδυναμωθεί μέσα στις διεθνείς εξελίξεις που άλλαξαν τον κόσμο αυτές τις τρεις δεκαετίες.
Το δεύτερο στοιχείο συγκρότησης του ΠΑΣΟΚ υπήρξε η κυβερνητική του δυνατότητα. Από την πρώτη στιγμή συσπείρωνε γύρω από αυτή την προοπτική εξουσίας πρόσωπα και ομάδες με ακραία διαφορετικούς πολιτικούς προσανατολισμούς – από τροτσκιστές μέχρι στελέχη της προδικτατορικής Ένωσης Κέντρου, για να το πω με πρόσωπα από το Μιχάλη Χαραλαμπίδη έως το Στέλιο Παπαθεμελή, περνώντας από όποιον και όσους μπορείτε να σκεφτείτε και είμαι βέβαιος πως δεν θα είναι λίγοι.
Τι ήταν αυτό που διασφάλισε τη δυνατότητα του κόμματος να διεξάγει μεγάλο μέρος του πολιτικού και κοινωνικού διαλόγου στη χώρα για είκοσι και πλέον χρόνια μέσα στους κόλπους του; Τι ήταν αυτό που έκανε προηγούμενα συνέδριά του –όπως, ας πούμε, το 1996- να έχουν ίση, αν όχι μεγαλύτερη, σημασία για τη χώρα και τον πολιτικό της προσανατολισμό με τις εθνικές εκλογές; Ήταν ακριβώς η συνάντηση των διαφορετικών πολιτικών ρευμάτων σε ένα κοινό χώρο με οπτική εξουσίας.
Από εδώ ξεκινάει σήμερα και η κρίση του ΠΑΣΟΚ. Το 1996 έκανε τη μετάβαση σε μια άλλη εποχή, πείθοντας πως η άσκηση της εξουσίας θα ήταν προσαρμοσμένη στις νέες συνθήκες και τις νέες ανάγκες – εκείνης της εποχής, που όλοι διαπίστωναν ότι δεν ήταν σαν την προηγούμενη. Είναι ακριβώς αυτό που δεν συνέβη το 2004. Το ΠΑΣΟΚ πέρασε τέσσερα χρόνια πιστεύοντας πως δεν χρειάζεται να κάνει τίποτε άλλο παρά να περιμένει. Πίστεψε στο ώριμο φρούτο και τη δεξιά παρένθεση. Ο δισταγμός μπροστά στο κόστος μιας πραγματικής πολιτικής ανανέωσης, που σήμαινε όπως πάντοτε και μια πραγματική πολιτική ρήξη, ίσως με μειοψηφία και πλειοψηφία, αλλά πάντως με καθαρό το διαφορετικό στίγμα, οδήγησε στο μαρασμό και την εσωστρέφεια.
Το πρώτο που έχει να κάνει ένα συνέδριο κόμματος σε τέτοιες συνθήκες είναι να δώσει –πέρα από τη μάλλον αδιάφορη για τους υπόλοιπους ενότητα- ένα καθαρό στίγμα πολιτικής. Πώς δηλαδή θα είναι η χώρα σε τέσσερα χρόνια, εάν το κόμμα κερδίσει εκλογές – όσο και αν οι σφυγμομετρήσεις δείχνουν ότι αυτό είναι απίθανο να συμβεί σύντομα. Εάν δεν απαντήσει, τότε η πιθανότητα θα γίνει ακόμη μικρότερη.
Μπορεί να μετακινηθεί προς τα Αριστερά, εάν θεωρεί ότι υπάρχει πολιτικός χώρος. Μπορεί να τοποθετηθεί προς το κέντρο, αν θεωρεί ότι μπορεί να γίνει η κεντρική δύναμη ενός διπολικού και όχι δικομματικού συστήματος. Αλλά δεν μπορεί να μείνει εκεί που βρίσκεται, για τον απλό λόγο ότι βρίσκεται στο κενό και οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν απλώς το νόμο της βαρύτητας.
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
4 comments:
...και ο Γαλιλαίος επίσης. Βεβαίως στο κενό δεν υπάρχει βαρύτητα - κατά την κλασσική φυσική τουλάχιστον - αλλά το ΠΑΣΟΚ έχει καταφέρει το ακατόρθωτο. Να πέφτει εν μέσω του κενού της κυβερνητικής α-πραξίας. Ή παρά τη βεβαρυμένη κυβερνητική παρουσία.
Το σχόλιό σας πάντως (και ο τίτλος) από τα καλύτερα επί του θέματος. Συμπύκνωση (ωρών ρεπορτάζ και αναλύσεων-φαίνεται, ακούγεται), ευστοχία, ακρίβεια, καθαρή ματιά, τα μεγάλα ατού σας.
η ανάλυσή σας είναι μεστή και ουσιώδης και τοποθετεί το πρόβλημα στη σωστή του βάση. Σε ένα δικό μου ποστ επισημαίνω ότι πέρα από το πολιτικοιδεολογικό πρόβλημα το ΠΑΣΟΚ έχει έντονο ψυχολογικό πρόβλημα, πάσχει από κατάθλιψη..σας παραπέμπω στο blog μου
Ωραία... Ας δει λοιπόν το ΠΑΣΟΚ κατά που φυσάει ο άνεμος, και κατά εκεί να πλεύσει.
Κρίμα την προηγηθείσα ανάλυση.
Μια ματιά σε προηγούμενες αναρτήσεις θα σας πείσει ότι δεν λέμε ΟΦΑ, για πολλούς λόγους, μεταξύ των οποίων διότι δεν πιστεύω ότι ο άνεμος φυσάει εκεί που δείχνουν τα κοκκοράκια στη στέγη.
Το ζήτημα για το ΠΑΣΟΚ είναι να κινηθεί προς τα εκεί όπου υποδεικνύει η μετεξέλιξη των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων εξουσίας - χωρίς να αρνείται ούτε το σοσιαλδημοκρατικό, ούτε το "εξουσίας". Δεν πρέπει έστω να συζητηθεί και στην Ελλάδα γιατί κέρδισαν οι Εργατικοί του Μπλαιρ και η Γαλλία εξαφάνισε το Ζοσπέν που έκανε το 35ωρο; Δεν μας ενδιαφέρει γιατί όλοι θυμούνται την εποχή Κλίντον και κανείς δεν λυπάται που φεύγει ο Πρόντι;
Post a Comment