Δευτέρα 3 Μαρτίου – και οι σφυγμομετρήσεις (που, παρεμπιπτόντως, καιρό έχω να ακούσω ότι είναι στημένες και όργανα συμφερόντων)…
… οι σφυγμομετρήσεις, λοιπόν, δεν αφήνουν καμμία αμφιβολία για το τι συμβαίνει σήμερα στην ελληνική κοινωνία σε σχέση με το πολιτικό σύστημα. Υπάρχει μια γενική απογοήτευση, μια γενική απαξίωση, που μετατρέπεται σε οξεία αποστροφή, αποσαθρώνει την εκλογική βάση των δύο μεγάλων κομμάτων και θέτει σε αμφισβήτηση το μεταπολιτευτικό δικομματισμό. Για το γεγονός λίγες αντιρρήσεις ή επιφυλάξεις θα μπορούσαν να διατυπωθούν. Οι συνέπειές του και πού θα οδηγήσει είναι ένα άλλο κεφάλαιο.
Ο δικομματισμός, εδώ όπως παντού, έχει μια πολιτική προϋπόθεση: ένα μεγάλο κόμμα στον ευρύτερο συντηρητικό χώρο και ένα μεγάλο κόμμα στον ευρύτερο προοδευτικό χώρο, που το καθένα από αυτά να είναι η προφανής και αυτονόητη εναλλακτική πρόταση εξουσίας ανά πάσα στιγμή για τη χώρα. Να διαθέτουν, δηλαδή, σχέδιο για τη χώρα, στελεχιακό δυναμικό και εικόνα στην κοινωνία ότι δεν πρόκειται σε καμμία περίπτωση, έστω κι αν το ένα συγκυριακά αποτύχει στην άσκηση της εξουσίας, να υπάρξει κενό εξουσίας: το άλλο είναι έτοιμο, δηλαδή προετοιμασμένο πολιτικά και οργανωτικά, όχι να την καταλάβει αλλά να την αναλάβει.
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις θέτουν ένα διαφορετικό ερώτημα. Ο δικομματισμός με την έννοια αυτή σήμερα στην Ελλάδα απλώς δεν υπάρχει. Το ισχύον εκλογικό σύστημα, όπως και εκείνο με το οποίο θα διεξαχθούν οι μεταπροσεχείς εκλογές, εγγυώνται ότι με τα σημερινά ποσοστά δεν τίθεται ούτε κατ’ιδέαν θέμα μονοκομματικής κυβέρνησης, που κι αυτή είναι συστατικό του δικομματισμού. Επομένως τι υπάρχει;
Τα σενάρια είναι δύο. Μπορεί να βρεθούμε μπροστά σε τρία κόμματα εξουσίας, αντί για δύο. Θα είναι μια εντελώς διαφορετική συνθήκη, μια πλήρης και μακροπρόθεσμη αναδιάταξη του πολιτικού σκηνικού. Οι κυβερνήσεις θα προκύπτουν με διαφορετικό τρόπο και οι συνεργασίες επίσης. Ο σχηματισμός των κυβερνήσεων θα είναι δυσκολότερος και τα σχήματα ασταθέστερα, αφού ένα σχήμα τριών κομμάτων θα ρέπει πάντοτε προς την αποδυνάμωση του ενός και την επιστροφή στη δικομματική σταθερότητα.
Το άλλο σενάριο είναι αυτό που έχουμε σήμερα. Αν πιστέψουμε τις δημοσκοπήσεις, και η αίσθηση από την κοινωνία μας προτρέπει να τις πιστέψουμε, η κατάρρευση του δικομματισμού δεν αφήνει πίσω της τρία δυνητικά κόμματα εξουσίας. Αφήνει μια κατάσταση εκκρεμούς, χωρίς κανένα κόμμα εξουσίας. Η απογοήτευση είναι τέτοια που φτάνει, εν τέλει, όχι στο αίτημα αλλαγής ή εναλλαγής, αλλά στην άρνησή τους. Ίσως γι’ αυτό ακούγεται όλο και συχνότερα από διάφορες πλευρές το παλιό σύνθημα του Μάο «μεγάλη αναταραχή, υπέροχη κατάσταση».
Αλλά ο καιρός των επαναστάσεων έχει περάσει. Απέχουμε ήδη 40 χρόνια από το 1968. Και οι αιτίες της ανατροπής είναι εντελώς αντιφατικές με το αίτημά της. Η αποστροφή προς την εξουσία δεν έρχεται από τα στρώματα που την αμφισβητούν ως ιδέα και κατάσταση, αλλά από τους απογοητευμένους από την άσκησή της. Είναι αίτημα διαχείρισης, που συνδέεται λιγότερο με τη ριζοσπαστικοποίηση της κοινωνίας και περισσότερο με την απουσία πραγματικής πολιτικής έκφρασης των μεσαίων στρωμάτων.
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
4 comments:
Αγαπητέ κ. Καρζή,
Σας έχω ακούσει πολλές φορές να μιλάτε για τα μεσαία στρώματα που πια δεν αντιπροσωπεύονται πολιτικά κτλ.
Αν και πραγματικά έχει βάση το επιχείρημά σας ότι πρόκειται για αίτημα διαχείρισης και όχι για αμιγώς πολιτική ριζοσπαστικοποίηση της κοινωνίας, αναρωτιέμαι περί την ποιότητα και την ποσότητα των μεσαίων στρωμάτων.
Μήπως δεν είναι γνωστό ότι τα μεσαία και μεσοαστικά στρώματα συμπιέζονται εδώ και χρόνια προς τα κάτω; Πολλοί από τους αστούς των παλαιότερων χρόνων, που ψήφιζαν Σημίτη, δεν ανήκουν αυτή τη στιγμή στα λεγόμενα λαϊκά στρώματα ή πολύ κοντά σε αυτά; Είναι, κ. Καρζή, ικανοί οι αστοί (ο λεγόμενος μεσαίος χώρος) να δώσει την εξουσία στο κόμμα εξουσίας που θα καταφέρει να τους προσελκύσει; Ή μήπως ζούμε τη σταδιακή αλλαγή του διακυβεύματος εξουσίας, όπου πλέον ο μεσαίος χώρος δεν είναι αρκετός για την άνοδο στην εξουσία;
Εξάλλου, το γεγονός ότι οι απογοητευμένοι πολίτες δεν "φουσκώνουν" την αδιευκρίνιστη ψήφο, αλλά τάσσονται με ένα σχηματισμό, τον ΣΥΡΙΖΑ, ή ΄-εν πάση περιπτώσει- διάκεινται φιλικά προς την Κουμουνδούρου, ενδεχομένως να είναι ένα πρώτο δείγμα ύπαρξης κάποιων -πρωτογενών- στοιχείων πολιτικής σε αυτή την αλλαγή του πολιτικού σκηνικού που βιώνουμε. Κι ακόμα κι αν είναι πολύ εύκολο να επαναπατριστούν οι απογοητευμένοι του ΠΑΣΟΚ (σοσιαλιστική συνιστώσα κατά τον κ. Αλαβάνο) στη δεξαμενή της Χ. Τρικούπη -πράγμα που δεν φαίνεται προς το παρόν-, δε νομίζω ότι είναι το ίδιο εύκολο να "φύγουν" από τη δεξαμενή της Κουμουνδούρου οι νέοι, που σύμφωνα με τους δημοσκόπους, συρρέουν κατά χιλιάδες να στηρίξουν το εγχείρημα των Αλαβάνου-Τσίπρα. Θα ήθελα το σχόλιό σας και ευχαριστώ εκ των προτέρων...
Καλό είναι να μην υποτιμούμε τις υφιστάμενες ειδικές συνθήκες που δίνουν στον ΣΥΡΙΖΑ ένα στρατηγικό πλεονέκτημα. Είναι η πεζή αναφορά του κ.Αλαβάνου στο προεκλογικό debate: "είδα κοπέλες απο την επαρχία να βάζουν μέσον βουλευτές για να δουλέψουν σε σούπερ μάρκετ "συχνά" ανασφάλιστες...". Δε ξέρετε πόσο κόσμο άγγιξε εκείνη τη στιγμή..Πολύ περισσότερο απο αυτόν που αγγίζουν οι σύντοφοι του ΚΚΕ όταν μιλάνε για ΝΑΤΟ,ΕΕ κλπ κλπ..
Συναναστρέφομαι καθημερινώς με συνομήλικους (mid 20's) και όλοι είναι απηυδισμένοι απο τις ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΕΣ εργασιακές συνθήκες (βλ.ιδιωτικό τομέα). Να το πω σε απλά ελληνικά: ΟΙ ΕΡΓΟΔΟΤΕΣ ΣΤΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ ΕΧΟΥΝ ΞΕΣΑΛΩΣΕΙ κ.Καρζή!!!!
Το ζήτημα της Μακεδονίας μας δεν φαντάζει δυσθεώρητα μεγαλύτερο απο αυτό της καθημερινότητας μας.Κάθε άλλο!
Και δεν είναι τα 700(?)€ που απασχολούν την πλειονότητα των νέων αλλά οι συνθήκες γύρω απο αυτή την "κατάκτηση" και η έλλειψη οιουδήποτε οράματος..(Να μην αναλύσουμε το θέμα της στρατιωτικής φυλακής-θητείας- εν έτι 2008)
Κι όμως..νομίζω πως δεν έχει γίνει ακόμη αντιληπτή η κατάσταση απο κανέναν παρά απο ελάχιστους!
Επειδή και τα δύο σχόλια είναι εξαιρετικά, απαντώ συνολικά σε ό,τι μπορώ να απαντήσω γιατί υπάρχουν ορισμένα σημεία (όπως, π.χ., εάν ο μεσαίος χώρος είναι αρκετός πια για την άνοδο στην εξουσία) για τα οποία δεν έχω καταλήξει.
Λοιπόν:
1. Είναι αλήθεια η συμπίεση των μεσοστρωμάτων.
2. Η ένταση των ανισοτήτων αποτελεί κεντρική πολιτική πρόκληση
3. Δεν έχει δοθεί απάντηση στο ζήτημα της μελλοντικής ανάπτυξης, που αφορά άμεσα τη δημιουργία πλούτου και την κατανομή του, με τη μορφή σχεδίου για τη χώρα.
4. Ο ΣΥΝ που μιλά για "κυβερνώσα αριστερά" θα πρέπει τώρα να παρουσιάσει σχέδιο διακυβέρνησης, έστω με τη μορφή συμμαχιών. Το λιγότερο, θα πρέπει να παρουσιάσει τις δικές του ελάχιστες απαιτήσεις για ένα κοινό πρόγραμμα της Αριστεράς ή Κεντροαριστεράς.
5. Έχει άλλη μια δυσκολία ο ΣΥΝ: όταν έχεις αντλήσει όλη σου τη δύναμη από δυσαρεστημένους του ΠΑΣΟΚ, πώς θα πεις ότι θα συγκυβερνήσεις με το ΠΑΣΟΚ που θα έχει απομείνει και είναι ο λόγος για τον οποίο οι άλλοι το εγκατέλειψαν; Τι θα είναι ο ΣΥΝ; Ένα "ηθικό ΣΔΟΕ" μιας συγκυβέρνησης με το ΠΑΣΟΚ;
6. Οι εργοδότες στον ιδιωτικό τομέα ΕΧΟΥΝ ΞΕΣΑΛΩΣΕΙ, το προσυπογράφω απολύτως. Και έχουν ξεσαλώσει διότι δεν υπάρχουν κανόνες του παιχνιδιού πουθενά. Ο καθένας ό,τι αρπάξει κι από όποιον αρπάξει.
7. Η γενιά των 700 ευρώ δεν θα βρει ΠΟΤΕ καλύτερες δουλειές και καλύτερες αμοιβές στην Ελλάδα. Η μόνη λύση είναι να μεγαλώσει γρήγορα και με υψηλούς ρυθμούς η εμβέλεια της ελληνικής οικονομίας. Κανείς συνδικαλιστής δεν θυμάμαι να μίλησε για αυτό.
8. Σε ό,τι αφορά τα μεσαία στρώματα, δεν υπάρχει ένα πρόβλημα πολιτικής αντιπροσώπευσης; Αλλά ακόμη κι αν έχετε δίκιο ότι δεν την χρειάζονται ή ότι δεν είναι τόσο μεγάλα ώστε να την χρειάζονται, πάλι δεν υπάρχει ένα ζήτημα κενού στο κέντρο του πολιτικού φάσματος, εφόσον μάλιστα φύγουμε απο τη φάση του δικομματισμού;
Πολύ τις χαιρόμαστε τις απαντήσεις σας - είναι περαιτέρω επεξεργασίες των σκέψεων που διατυπώνετε το πρωί.
Ο μεσαίος χώρος δεν ήταν ποτέ αρκετός για την άνοδο στην εξουσία. Πάντα υπήρχαν "συμμαχίες", "επάνω" ή "κάτω". Αν σκεφτείτε προς τα πίσω την πολιτική μας ιστορία, ίσως συμφωνήσετε. Τα περί κενού στο πολιτικό φάσμα και πολιτικής αντιπροσώπευσης του μεσαίου χώρου αποτελούν πάντως θέμα προς ανάλυση, από άλλες γραφίδες πέραν του κ. Λούλη...
Post a Comment