Αναμνήσεις από το μέλλον

Τετάρτη 25 Ιουλίου – και υπήρχε παλιά ένα βιβλίο επιστημονικής φαντασίας που είχε κάνει πάταγο. Θυμάμαι αμυδρά τον τίτλο του μόνο: «Αναμνήσεις από το Μέλλον». Αυτό ακριβώς ζούμε ετούτες τις μέρες του αφόρητου καύσωνα.

Έχουμε, νομίζω, μια εντελώς λάθος εικόνα για αυτό που μας συμβαίνει. Φέτος, λένε όλοι, λέμε όλοι, επικρατούν «ακραία καιρικά φαινόμενα». Δεν είναι καθόλου έτσι. Βεβαίως είναι ακραία τα καιρικά φαινόμενα εάν τα συγκρίνει κανείς με την παρελθούσα εμπειρία μας. Αλλά τι χρησιμότητα έχει στην πράξη μια τέτοια σύγκριση, πέρα από το να προσδιορίσουμε πότε επήλθε η μεγάλη αλλαγή; Καμμία.

Η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Και είναι πολύ χειρότερη. Η πραγματικότητα είναι ότι ΔΕΝ ζούμε ακραία καιρικά φαινόμενα. Ζούμε τη συνήθη κατάσταση. Όχι του παρελθόντος, αλλά του παρόντος και του μέλλοντος. Και θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε, για την ακρίβεια, να αναζητήσουμε τρόπους να επιβιώσουμε μέσα στα νέα δεδομένα του φυσικού μας περιβάλλοντος. Για να τα καταφέρουμε χρειάζεται να μην ξεχάσουμε ούτε για λίγο τίνος είναι η ευθύνη για τη μεγάλη αλλαγή στο κλίμα.

Μια εβδομάδα καύσωνα με 45 βαθμούς τον Ιούνιο στην Αθήνα δεν έχει ξαναγίνει. Δέκα μέρες ιουλιανά καύματα με πάνω από 40 βαθμούς δεν έχει ξαναγίνει. Ναι αλλά θα ξαναγίνει. Πολλές φορές τα επόμενα χρόνια. Είχαμε την καλύτερη πυροσβεστική – ναι αλλά για τα μέτρα του παρελθόντος. Αυτά απλώς δεν έχουν σχέση με τις ανάγκες και τις συνθήκες.

Και μέσα σε αυτά πρέπει να σκεφθούμε πόσο βιώσιμη είναι αντίδρασή μας όταν επιμένουμε σε ανακλαστικά παλαιάς κοπής. Προφανώς δεν μπορεί κανείς να ζητήσει να σταματήσει η εγκατάσταση κλιματιστικών. Θα συνεχιστεί – οι εκκλήσεις δεν έχουν νόημα, κανείς δεν πρόκειται να τα κλείσει 11 με 3, όταν έξω η Αθήνα είναι Σαχάρα.

Αλλά τι θα κάνουμε; Θα φτιάξουμε κι άλλα εργοστάσια, κι άλλα μεγαβάτ από πετρέλαιο και λιγνίτη, ή έστω φυσικό αέριο; Είναι τόσο τρομερό να απαιτήσει κανείς από τους πολίτες λίγη συναίσθηση, λίγη συμβολή, λίγη αυτοσυγκράτηση; Πρέπει να δουλεύουν δέκα κλιματιστικά, καίγοντας ρεύμα, επιβαρύνοντας το περιβάλλον, ώστε τα επόμενα χρόνια να χρειάζονται είκοσι κλιματιστικά και πάει λέγοντας μέχρι που δεν θα πηγαίνει άλλο για κανέναν; Είναι τρομερό να απαιτήσεις ένα στοιχειώδη περιορισμό της ενεργοβόρας συμπεριφοράς για πέντε ωρίτσες την ημέρα; Είναι ασύλληπτο ότι ο πολίτης, που θέλει να λέγεται τέτοιος, και έχει απαιτήσεις από το κράτος και την πολιτεία και τους γύρω, να μην επιδεικνύει οικολογικό συβαριτισμό;

Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η διοίκηση, ξέρουμε άλλωστε την ποιότητά της, δεν έχει κάνει αρκετά και θα χρειαστούν πολύ περισσότερα. Αλλά είναι πολύ επίκαιρη η παλιά φράση του προέδρου της χώρας που πρωταγωνίστησε στην καταστροφή του πλανήτη: μην ρωτάς μόνο τι μπορεί να κάνει το κράτος για το περιβάλλον. Ρώτα τι μπορείς να κάνεις εσύ... Έχουμε μπροστά μας πολλές-πολλές καυτές μέρες σαν τη σημερινή.