Βρέχει φόρους

Πέμπτη 18 Οκτωβρίου – και εδώ είναι μια περίεργη χώρα. Σε αυτό το μέρος του κόσμου, η φιλελεύθερη κυβέρνηση ετοιμάζεται να βρέξει αλύπητα φόρους και η σοσιαλιστική αντιπολίτευση απορρίπτει την αύξηση της φορολογίας.

Αλλά οι φόροι δεν είναι όλοι ίδιοι. Ο κ. Αλογοσκούφης ετοιμάζεται και σχεδόν ανοιχτά αναγνωρίζει πλέον ότι η μόνη λύση για να κλείσει τον προϋπολογισμό του είναι η αύξηση του ΦΠΑ. Δύο μονάδες – περιμένουμε έστω να διευκρινιστεί εάν οι δύο μονάδες θα αφορούν όλους τους συντελεστές, εάν δηλαδή θα υπάρξει τέτοια αύξηση και στο χαμηλό συντελεστή του 9%, που θα επιβαρύνει σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα τα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα.

Γιατί επιμένει τόσο με το ΦΠΑ ο κ. Αλογοσκούφης; Δεν ξέρει πως θα έχει κόστος για την κυβέρνηση, που μόλις τις προάλλες, πριν από τις κάλπες, έλεγε πως «δεν είναι στις προθέσεις της»; Δεν ξέρει πως θα έχει και προσωπικό κόστος για τον ίδιο, όχι μόνο γιατί είπε την επίμαχη φράση, όχι μόνο γιατί έβαλε τον Πρωθυπουργό να την επαναλάβει, αλλά και γιατί τον καθιστά ευάλωτο σε κάθε είδους κριτική, είτε από εκείνους που τον έχουν στο στόχαστρο, είτε από τους άλλους που ψάχνουν ευκαιρία για να πάρουν τη σχετική απόστασή τους από την κυβέρνηση; Το ξέρει. Αλλά ο ΦΠΑ έχει μια διαφορά από τους άλλους φόρους. Είναι ο μόνος που, με κόπο, με δυσκολία, με προβλήματα για τη μη απόδοση, αλλά πάντως εισπράττεται. Είναι η μόνη βρύση που μπορεί να ανοίξει την κάνουλα και να δει από τον άλλο μήνα κιόλας το ρευστό να ρέει στο ταμείο του.

Ο κ. Αλογοσκούφης, για πρώτη φορά από όσο θυμάμαι, σκέφτεται τώρα και το επίδομα θέρμανσης. Σε λίγους, πιθανότατα μόνο στα βόρεια, όχι απλώς στους χαμηλοσυνταξιούχους, αλλά σε εκείνους που κινούνται στα όρια της φτώχειας ή κάτω από αυτά. Στις πιο γλίσχρες συντάξεις, στους πιο πενιχρούς μισθούς. Επίδομα στους απελπισμένους, δηλαδή, τους τόσο αδικημένους εισοδηματικά ώστε να είναι αμφίβολο εάν κι αυτό το επίδομα, όσο είναι κι όποτε είναι, θα μπορέσουν να το δώσουν για να ζεστάνουν το κοκκαλάκι τους. Επίδομα σε όσους απέχουν μόλις ένα βήμα από το περιθώριο, το χαρτοκούτι και (αν είχαμε ποτάμια) τη γέφυρα.

Γιατί, θα πείτε… Δεν είναι σωστές οι στοχευμένες επιδοτήσεις; Αφού έχουμε λίγα χρήματα, δεν πρέπει να πηγαίνουν σε εκείνους ακριβώς που τα έχουν περισσότερο ανάγκη; Σωστά. Αλλά είμαστε σε αυτή την κοινωνική φάση; Πήραμε απόφαση πως είμαστε κοινωνία των δύο τρίτων και για να έχουμε την ησυχία μας θα πρέπει να πέφτει και κανένα ψίχουλο στη χαμηλή μεριά του τραπεζιού; Δεν ήταν αυτή έως τώρα η λογική της ελληνικής κοινωνίας, πέρα από τα πολλά προβλήματα και τις στρεβλώσεις της.

Με γενικευμένους φόρους και στοχευμένες παροχές προφανώς αυτός που θα πληρώσει είναι η μεσαία τάξη. Η διεύρυνσή της ήταν το βασικό κοινωνικό φαινόμενο που έφτιαξε την Ελλάδα όπως την ξέρουμε και τη ζούμε σήμερα. Αυτή η τάξη δεν θα χρειαστεί πολιτική έκφραση; Εάν η κυβέρνηση τη βάλει στο φορολογικό της στόχαστρο και η αντιπολίτευση τη βγάλει από το πολιτικό της στόχαστρο, με μια αριστερή στροφή, ας πούμε, ποιος θα καλύψει αυτό το κενό που απεχθάνεται η φύση;