Πυρηνικά και ελληνικά

Πέμπτη 8 Μαϊου – και η συζήτηση για την πυρηνική ενέργεια είναι μια παγκόσμια συζήτηση. Το ερώτημα δεν είναι εάν πρόκειται για ήπια και ανανεώσιμη πηγή: αυτό το ξέρουμε και δεν είναι. Το ερώτημα δεν είναι ούτε εάν είναι οικονομικά συμφέρουσα: αυτό το ξέρουμε επίσης – είναι. Το ερώτημα αφορά κυρίως εάν η πυρηνική ενέργεια είναι η μόνη πραγματική από πλευράς απόδοσης εναλλακτική λύση για την κάλυψη των τεράστιων και συνεχώς αυξανόμενων αναγκών για παραγωγή (και κατανάλωση) ενέργειας σε παγκόσμια κλίμακα. Κι αν είμαστε ουσιαστικά υποχρεωμένοι να καταφύγουμε σε αυτήν γιατί παράγει μεν απόβλητα, που σε σημαντικό βαθμό δεν ξέρουμε πώς να τα διαχειριστούμε, που μολύνουν το περιβάλλον, και επιβαρύνει με την εκπομπή θερμότητας και το φαινόμενο του θερμοκηπίου, όμως τα πράγματα με το διοξείδιο του άνθρακα και τους άλλους ρύπους τους οποίους παράγει η καύση υδρογονανθράκων, δηλαδή κυρίως το πετρέλαιο, έχουν φτάσει σε τέτοιο ακραίο βαθμό ώστε πρέπει να κάνουμε κάτι αμέσως, και είμαστε αναγκασμένοι να εξετάσουμε ακόμη και λύσεις που κανονικά θα προτιμούσαμε να μην βάλουμε καν στο τραπέζι. Κι αν αυτές οι λύσεις είναι μία: η πυρηνική ενέργεια.

Αυτή είναι η παγκόσμια συζήτηση. Και έχει σημασία γιατί σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία οι ανάγκες αλλά και οι υποχρεώσεις αποκτούν όλο και περισσότερο αναγκαστική πλανητική κλίμακα. Με αυτή την έννοια, ασφαλώς μπορεί κανείς να συμμετέχει στον προβληματισμό. Αλλά για την Ελλάδα έχει κάποιο ουσιαστικό νόημα αυτή τη στιγμή;

Έχει. Για δύο λόγους. Ο πρώτος προφανής λόγος είναι γεωστρατηγικός και γεωοικονομικός. Όταν γειτονικές χώρες έχουν από χρόνια, όπως η Βουλγαρία με το περίφημο Κοζλοντούι, ή εξετάζουν όπως η Τουρκία και η Αλβανία την κατασκευή πυρηνικών εργοστασίων είναι ένα ζήτημα προς εξέταση εάν μια χώρα μπορεί να την απορρίψει – και πάντως όχι ασυζητητί.

Ο δεύτερος λόγος είναι πρακτικός – και νομίζω ότι βάζει τα όρια της συζήτησης. Η πυρηνική ενέργεια είναι ένα εξαιρετικά επίμαχο ζήτημα. Προκαλεί πάμπολλες αντιδράσεις σε θεωρητικό επίπεδο, πού να δεις τι έχει να γίνει μόλις σκεφθεί κάποιος να πει «και αν το φτιάξουμε, πού να το φτιάξουμε». Όπως είναι πολύ γνωστό, η χώρα έχει μεγάλη δυσκολία να διαχειριστεί όχι πυρηνικά αλλά κουζινικά απόβλητα. Πού θα καταλήξει η μαύρη σακούλα των σκουπιδιών; Το κράτος που δεν μπορεί να χωροθετήσει και να οριοθετήσει την πορεία της σακούλας με τα αποφάγια θα χωροθετήσει την κατάληξη πλουτωνίου; Πρόσφατα το 96,6% των Ελλήνων δήλωσαν ότι είναι υπέρ των μεταρρυθμίσεων. Αλλά γενικώς. Δεν υποστηρίζουν καμμία συγκεκριμένα, ιδιαίτερα όταν τους θίγει – ή θίγει άλλους. Θέλουμε μεταρρυθμίσεις που δεν θα θίγουν κανέναν. Αυτό απαντά και στο τι πυρηνική ενέργεια θέλουμε. Θέλουμε πυρηνικό εργοστάσιο χωρίς απόβλητα. Μέχρι να φτιαχτεί νομίζω ότι η συζήτηση γίνεται για χάρη της συζήτησης.