Ευρωπαϊκός αναπροσανατολισμός;

Δευτέρα 5 Μαϊου – και, επιστρέφοντας σε μια επικαιρότητα που μοιάζει πολύ με αυτή που είχαμε αφήσει πίσω, με το Σκοπιανό να ταλαιπωρείται από τον κ. Νίμιτς περισσότερο από ό,τι ο κ. Νίμιτς ταλαιπωρείται με το Σκοπιανό, με τον ΟΤΕ στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και με τις τιμές στα ράφια να αλλάζουν γρηγορότερα από ό,τι τα προϊόντα, και με την κυβέρνηση να προηγείται του ΠΑΣΟΚ, αρχίζει κανείς να σχηματίζει την εντύπωση πως η πραγματικότητα και η πολιτική της καταγραφή κινούνται σε δύο διαφορετικές σφαίρες: στη μία συμβαίνουν πράγματα, στην άλλη επικρατεί μια υπέροχη ακινησία.

Αλλά δεν είναι έτσι. Νομίζω πως αυτό το εορταστικό 15νθήμερο συνέβησαν δύο αξιοσημείωτες εξελίξεις. Η πρώτη είναι η ραγδαία επιδείνωση των ελληνοαμερικανικών σχέσεων, με αφορμή την υπογραφή της συμφωνίας για τον αγωγό Σάουθ Στρημ. Έχει κι αυτή δύο όψεις. Η μία είναι ότι οι Αμερικανοί έχουν δυσαρεστηθεί από την εμφανή υποχώρηση της επιρροής τους στη χώρα. Είναι εξίσου αλήθεια ότι έχουν κάνει πολύ λίγα πράγματα για να την ενισχύσουν ή να την αυξήσουν σε πολιτικό επίπεδο τα τελευταία χρόνια, ενώ ταυτόχρονα βρίσκονται σε φάση διεθνούς υποχώρησης της οικονομικής και επιχειρηματικής τους επιρροής. Το μόνο καλό με τους Αμερικανούς παλιότερα ήταν πως όταν έλεγαν μπίζνες εννοούσαν μπίζνες. Τώρα φαίνεται πως δεν μπορούν ούτε αυτό να κάνουν, ενώ οκτώ χρόνια πολιτικής των κυβερνήσεων Μπους τους έχουν καταστήσει πολύ λιγότερο αξιόπιστους από ό,τι ήταν στο παρελθόν. Η δεύτερη όψη αφορά τη συγκυρία. Η επιδείνωση δεν είναι και για δράματα – αλλά ασφαλώς θα μπορούσε να έρθει σε μια καλύτερη στιγμή από την ώρα της κρίσης για το Μακεδονικό. Όσο κι αν δεν μας ενθουσιάζει, ο μόνος παράγοντας που μπορεί να πιέσει σήμερα τα Σκόπια (αν το θελήσει, που μετά από πολλές παλινωδίες δεν το θέλησε όταν έπρεπε πριν από δύο μήνες) είναι ο Αμερικανικός.

Η άλλη ενδιαφέρουσα εξέλιξη αφορά τον ΟΤΕ. Όχι η πώληση αυτή καθεαυτή. Αλλά ο εταίρος. Γερμανοί, όπως Γερμανοί ήταν οι μνηστήρες και στη ΔΕΗ. Και πώς το βλέπει η κυβέρνηση. Ο Γιώργος Αλογοσκούφης, οικονομολόγος και υπουργός Οικονομίας, περιγράφει την επικείμενη συμφωνία με όρους που πηγαίνουν πέρα από το οικονομικό πεδίο. Είναι, λέει όταν συζητάει, όχι μια συνεργασία επιχειρήσεων, αλλά μια συνεργασία χωρών. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως έχει δίκιο. Ο ΟΤΕ δεν αποκτά στρατηγικό εταίρο μια οποιαδήποτε τηλεφωνική εταιρεία, αλλά μια εταιρεία ευρωπαϊκή και μάλιστα κρατική. Το ερώτημα, δηλαδή, είναι εάν πρόκειται για σύναψη στρατηγικής συμφωνίας μεταξύ του ΟΤΕ και της Ντόιτσε Τέλεκομ ή για στρατηγική συμφωνία μεταξύ της Αθήνας και του Βερολίνου, ενδεχομένως του Βερολίνου και του Παρισιού.

Λίγη υπομονή. Οι επόμενες προμήθειες στρατιωτικού υλικού θα μιλήσουν και αυτές είναι συνήθως φλύαρες. Σε κάθε περίπτωση, υπάρχουν δείγματα πως, μετά από τέσσερα χρόνια ευρωπαϊκής απουσίας, που συνέπεσαν με μια απουσία της Ευρώπης πρέπει να πει κανείς, η Ελλάδα ξανασκέφτεται τον προσανατολισμό της – περιμένοντας ασφαλώς και τις αμερικανικές εκλογές του Νοεμβρίου.