Εική και ως έτυχεν...

Τρίτη 28 Νοεμβρίου – και τώρα που οι δημοσκοπήσεις αρχίζουν να καταγράφουν και τις πολιτικές συνέπειες, ας αναρωτηθεί κανείς για το νόημα που είχε για το ΠΑΣΟΚ η ανακίνηση του θέματος του άρθρου 16 σε αυτή τη συγκυρία. Το πολιτικό αποτέλεσμα δεν χρειάζεται να το συζητήσουμε, νομίζω ήταν επαρκώς αναμενόμενο και φυσικά θαύματα δεν συμβαίνουν στη χώρα των θαυμάτων.

Πρώτον, λοιπόν: το ΠΑΣΟΚ, όπως και η υπόλοιπη Ελλάδα, συζητάει εάν θέλουμε ή όχι ιδιωτικά πανεπιστήμια. Πρόκειται για χαρακτηριστικό δείγμα του παραλογισμού που μας καθιστά μια ευχάριστη χώρα για καλοκαιρινές διακοπές, αλλά κάνει να σφίγγουν τα πράγματα το χειμώνα. Κανείς δεν θυμάται πια ότι το θέμα δεν αφορά την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων – για αυτά μπορούμε να νομοθετήσουμε όποτε θέλουμε. Το θέμα αφορά εάν πρέπει μέσα από το Σύνταγμα να απαγορεύσουμε οτιδήποτε μη κρατικό. Εδώ υπάρχει μια υπόρρητη αναγνώριση. Ότι όλοι ξέρουμε πως εδώ είναι μπάτε σκύλοι αλέστε κι αν δεν το απαγορεύει το Σύνταγμα σύντομα θα δούμε το λαμογιστάν των ΚΕΚ, ΙΕΚ και τα ρέστα να αναρτά επιγραφή νέον με τον τίτλο University. Καλά, δεν υπάρχει άλλος τρόπος εκτός από το Σύνταγμα; Ασφαλώς υπάρχει. Αλλά έως τώρα δεν άκουσα καμμία σχετική πρόταση – πρέπει να πω ούτε από τους υπέρμαχους ούτε από τους αρνητές του άρθρου 16.

Δεύτερον: το δημοψήφισμα. Το έχει πει παλαιότερα ο Ντε Γκωλ – και το έχει κάνει με την Αλγερία. Τα δημοψηφίσματα τα κερδίζει όποιος γράφει την ερώτηση. Τι ακριβώς θα ρωτάει το δημοψήφισμα; Και την ερώτηση ποιος θα την γράψει; Κουλτούρα δημοψηφισμάτων δεν υπάρχει στην Ελλάδα και εύλογα αναρωτιέται κανείς εάν είναι η Παιδεία και μάλσιτα ένα πολύ περιορισμένο και συγκεκριμένο ζήτημά της το πεδίο για να την αποκτήσουμε.

Και τρίτον: η πρόταση του ΠΑΣΟΚ αποτέλεσμα ποιάς ακριβώς επεξεργασίας ήταν. Γνωρίζω μια σειρά προβληματισμών που έχουν δημόσια διατυπωθεί. Τις θέσεις του ΟΠΕΚ, τις θέσεις της Αριστεράς Σήμερα, την έκθεση του ΕΛΙΑΜΕΠ. Υπάρχει επίσης το ξεπουπουλισμένο από τη θεωρία του πολιτικού κόστους σχέδιο Βερέμη που συζητήθηκε σε αυτό που ήταν τελοσπάντων ο εθνικός διάλογος. Οι προτάσεις του ΠΑΣΟΚ από πού ακριβώς προήλθαν;

Όσο για την ψήφο στην αναθεώρηση, όχι μόνο για το άρθρο 16 αλλά για το σύνολο των αναθεωρητέων διατάξεων στοιχειώδης πολιτική λογική επιβάλλει όχι μόνο στο ΠΑΣΟΚ, όχι μόνο στην Αριστερά, αλλά στην κάθε αντιπολίτευση, σημερινή και μελλοντική, να επιφυλάσσει στον εαυτό της ή στην κυβέρνηση την εγγύηση της συναίνεσης μέσα από την αυξημένη πλειοψηφία για την τελική διατύπωση, ψηφίζοντας αρνητικά στο σύνολο. Οπότε μέχρι την επόμενη Βουλή έχουμε καιρό να συνεννοηθούμε, ή να συνεχίσουμε κατά μόνας, κατά κοινωνική ομάδα ή κατά κόμμα να διαπληκτιζόμαστε και να κάνουμε την Παιδεία πεδίο επίλυσης των κάθε είδους πολιτικών ή προσωπικών μας διαφορών.