Μεταρρύθμιση ή παζάρι;

Τετάρτη 28 Νοεμβρίου – και μετά από μία ημέρα απεργίας όλοι αισθανόμαστε καλύτερα. Οι εργαζόμενοι, πιο δυναμικοί, πιο ξεκούραστοι, πιο νέοι (θυμηθήκαμε τότε που…) και έτοιμοι για αποφασιστική διεκδίκηση του να μην αλλάξει απολύτως τίποτα μπροστά σε μια κυβέρνηση αποφασισμένη να προχωρήσει σε σχεδόν μηδενικές αλλαγές. Η σύγκρουση θα είναι μετωπική.

Και πρέπει να πω, χωρίς να θεωρηθεί τρομερή κατάχρηση του δικαιώματος δημοσίου λόγου και απεχθές δείγμα κορπορατισμού, ότι έτσι όπως έχουν τα πράγματα, με τους όρους που θέτει η κυβέρνηση το ζήτημα, δίκιο έχουν οι δημοσιογράφοι.

Γιατί η μεταρρύθμιση μπορεί να προχωρήσει μόνο στη βάση κινήσεων αρχής. Αντιθέτως, ο κ. Μαγγίνας επέλεξε (υποθέτω όχι μόνος του) μια εντελώς διαχειριστική προσέγγιση, την προσέγγιση του ελάχιστου πολιτικού κόστους. Ήπια μεταρρύθμιση. Όπως ήπια προσαρμογή. Ήπιο ασφαλιστικό. Σιγά μη σπάσει κανένα αυγό. Σιγά μη στενοχωρηθεί κανείς. Σιγά μη χάσουμε καμμία ψήφο.

Μην παρεξηγηθούμε. Ήπια μετάβαση είναι σωστή και απαραίτητη και κοινωνικά υπεύθυνη στάση. Η μετάβαση πρέπει να είναι αργή και να περιορίζει πράγματι στο ελάχιστο τους κοινωνικούς κραδασμούς. Αλλά η αφετηρία της μεταρρύθμισης και ο στόχος της δεν μπορεί να είναι «ήπιος» με πολιτικούς όρους. Μια μεσοβέζικη πρόταση στερείται από κάθε ηθική και κάθε ιδεολογική βάση.

Τι μας λέει, δηλαδή, ας πάρουμε εμάς τους δημοσιογράφους για παράδειγμα, ο κ. Μαγγίνας; Μας λέει πως οι κοινωνικοί πόροι δεν είναι καταρχήν κακό πράγμα. Θεωρεί θεμιτό να υπάρχουν. Αλλά του λείπουν κάτι λεφτά από αλλού. Και θέλει να του τα δώσουμε εμείς. Γιατί να του τα δώσουμε εμείς; Επειδή κάνει εκστρατεία ισότητας όλων των ασφαλισμένων; Όχι. Επειδή έτσι θα επέλθει ισορροπία και δικαιοσύνης στο σύστημα; Όχι. Επειδή μπορεί έτσι να δημιουργηθεί και ένα πρότυπο εξυγίανσης για άλλα ταμεία που διαχειρίστηκαν τα χρήματά τους με λιγότερο διαφανή και λιγότερο αποτελεσματικό τρόπο; Όχι. Θέλει να του τα δώσουμε επειδή εμείς έχουμε και το δικό του ταμείον είναι μείον. Έτσι, χωρίς κάποιο συγκεκριμένο λόγο. Κάτι σαν έκτακτη φορολογία, έκτακτη εισφορά που επέβαλλαν παλιότερα οι κυβερνήσεις όταν έπιανε πάτο ο δημόσιος κορβανάς και κόντευαν να μην έχουν να πληρώσουν μισθούς.

Πόσο; Δέκα τοις εκατό. Γιατί; Γιατί στην ουσία μας προτείνει ένα «ντηλ». Θεωρεί πως έχουμε ένα άδικο προνόμιο, αλλά δεν το λέει. Για να μην το πει, θέλει 10%. Το επιχείρημα δεν πάει μακριά και επιπλέον έχει κι ένα όνομα στην καθομιλουμένη. Σήμερα 10, αύριο είκοσι όταν θα αισθανθεί πιο ισχυρή μια κυβέρνηση, μεθαύριο 5 όταν θα έχουμε εμείς το πάνω χέρι. Αλλά αυτό είναι οθωμανικό αλισβερίσι, είναι παζάρι πολύ χαμηλών προσδοκιών και πολύ χαμηλής αυτοεκτίμησης και ασφαλώς δεν είναι ούτε κοινωνική δικαιοσύνη ούτε ασφαλιστική μεταρρύθμιση.

Οι δημοσιογράφοι, αν μη τι άλλο, δεν μπήκαν, όπως εύκολα θα μπορούσαν να κάνουν με το πενιχρό δέκα τοις εκατό, σε αυτό το αποκρουστικό νταραβέρι. Κινδυνεύουν έτσι να χάσουν περισσότερα. Αλλά όχι ακόμη το δικαίωμα να εκπροσωπούν την κοινωνία στο δημόσιο διάλογο.