Γκάλοπ: Μυστικά (και Ψέμματα)

Τετάρτη 12 Σεπτεμβρίου – και είναι νόμος: όσο πιο σκληρή, αυστηρή, περιοριστική και δεσμευτική είναι η απαγόρευση, τόσο πιο ανθούσα, ακριβή, περιζήτητη και εκτεταμένη είναι η μαύρη αγορά για το υπό απαγόρευση είδος. Συνέβαινε στην ποταπαγόρευση που απολαμβάνετε στα φιλμ νουάρ, συμβαίνει εξίσου και στην γκαλοποαπαγόρευση που απολαμβάνετε λάιβ αυτές τις μέρες.

Θα μπορούσε να είναι μαθηματικά προβλέψιμο, όταν ψηφίστηκε αυτός ο νομικός παραλογισμός με την εξυγιαντική πρόθεση. Τι λέει αυτός ο πρόσφατος νόμος για τις δημοσκοπήσεις; Ναι, μπορούν να διεξάγονται, μέχρι την τελευταία μέρα, μέχρι την τελευταία ώρα. Οι εταιρείες θα μπορούν να μετρούν, τα επιτελεία θα μπορούν να διαβάζουν τους αριθμούς, οι επιτελείς των μέσων ενημέρωσης επίσης, αλλά δεν θα κάνουν κιχ, δεν θα λένε λέξη, δεν θα διαρρέει τίποτα. Είναι σα να λες σε έναν αλκοολικό σε φάση αποτοξίνωσης ότι θα έχει ελεύθερη πρόσβαση στην κάβα, αλλά θα κοιτάζει μόνο τα ράφια και δεν θα πιει γουλιά.

Και φυσικά συνέβη το αναμενόμενο. Πάνω στην επιβεβλημένη σιωπή, ανθεί η φημολογία. Έχω, φυσικά, κι εγώ ένα σίγουρο, μου το είπε ένας δικός μου, κολλητός, αλλά με όρκισε να μην μου ξεφύγει ούτε φωνήεν. Το και το, σου λέω. Είναι από κυλιόμενη, από pre-exit-poll, είναι γκαραντί, το λένε τα κρυφά νούμερα, στο λέω επειδή σου έχω εμπιστοσύνη, αλλά δεν θα με δώσεις, εγώ δεν είπα τίποτα…

Πρόκειται βέβαια για έναν άθλιο ευτελισμό του δημόσιου βίου της χώρας. Πρώτα από όλα, γιατί εκείνοι που υποτίθεται πως εγγυώνται άκρα διαφάνεια και διεκδικούν αξιοπιστία ως αυριανοί κυβερνήτες της χώρας είναι ακριβώς εκείνοι που παίζουν το θλιβερό παιχνίδι της διαρροής και της ασύγγνωστης υστεροβουλίας. Το παιχνίδι της αναγνώρισης πως τίποτα δεν είναι αρκετά αδίστακτο μπροστά στην επιδίωξη της εξουσίας.

Δεύτερον, γιατί είναι εντελώς ανόητο να συζητάμε για δημοσκοπήσεις και σφυγμομετρήσεις δύο μέρες πριν από τις εκλογές. Δεν πρόκειται για δημοσιογραφικό ενδιαφέρον – και με αυτή την λογική είναι απαξιωτικό και για τους επαγγελματίες της ενημέρωσης. Η ιδέα είναι απλή: η τάση της νίκης παρασέρνει ένα ποοσοστό του εκλογικού σώματος, αυτό πρέπει να οδηγηθεί στη μία κατεύθυνση ή την άλλη. Η χειραφέτηση της ενημέρωσης περνάει προφανώς μέσα από την άρνηση, κάποια στιγμή, της συμμετοχής σε τόσο ορατά παίγνια.

Και, τρίτον, γιατί η ιδέα και μόνο της ύπαρξης αλλά μη δημοσιοποίησης μετρήσεων παραβιάζει κατάφωρα την αρχή της ισότητας. Στο μέτρο που η γνώση είναι δύναμη, ή η γνώση είναι κριτήριο, στο μέτρο δηλαδή που ισχύει ότι δικαιούται ο πολίτης να συμπεριλάβει στα κριτήριά του την εκτίμηση που θα έχει για το ποιος είναι πιθανότερο να κερδίσει στις εκλογές, είναι εντελώς παράλογο να επιτρέπουμε σε μικρές ομάδες πολιτών, και μάλιστα συγκροτημένων γύρω από ειδικές ενασχολήσεις, με ειδικό συμφέρον για το εκλογικό αποτέλεσμα, να επιτρέπουμε σε αυτούς λοιπόν να έχουν ένα πλεονέκτημα ενημέρωσης έναντι όλων των υπολοίπων. Εάν επρόκειτο να υπάρχει απαγόρευση, αυτή προφανώς θα αφορούσε τη διεξαγωγή μετρήσεων από ελληνικές τουλάχιστον εταιρείες, επί ποινή διαγραφής από τον σχετικό κατάλογο του ΕΣΡ.

Δεν ξέρω σε ποια έκταση θα αλλάξει η εκλογική νομοθεσία στο άμεσο μέλλον. Αλλά αυτή η ρύθμιση, αυτή η στρέβλωση, δεν μπορεί να ευτελίζει και στο μέλλον τη δουλειά μας και τους πόλους της, πολίτες, δημοσιογράφους και πολιτικούς.