Friday, February 15, 2008

Ανανέωση και διαχείριση

Παρασκευή 15 Φεβρουαρίου – και στις Ηνωμένες Πολιτείες ο Μπαράκ Ομπάμα πέρασε πρώτος στον αριθμό των εκλεκτόρων απέναντι στη σκληρή εκπρόσωπο του συστήματος Χίλαρυ Κλίντον. Στην Αθήνα, ο Αλέξης Τσίπρας είναι ο πρώτος πολιτικός αρχηγός που στη μέτρηση της MRB ξεπερνά σε δημοτικότητα τον Κώστα Καραμανλή – το κόμμα του οποίου έχει τριπλάσια δημοσκοπική επιρροή και μόλις το Σεπτέμβριο οκταπλάσια εκλογική επιρροή από το Συνασπισμό. Τι συμβαίνει;

Συμβαίνει ότι αναζητείται με τη μορφή έκρηξης δυσαρέσκειας μια διέξοδος από την ασφυκτική παρουσία του πολιτικού κατεστημένου. Και η απαλλαγή από την ασφυξία εστιάζεται στην αναζήτηση προσώπων-συμβόλων, προφανώς νέων και νεανικών προσώπων. Ο κ. Ομπάμα δεν έχει ένα πρόγραμμα ριζικά διαφορετικό από εκείνο της κας Κλίντον, ούτε εκφράζει μια διαφορετική πτέρυγα του Δημοκρατικού Κόμματος. Με ευρωπαϊκούς όρους, ο κ. Ομπάμα είναι μάλλον δεξιότερος από τη Χίλαρυ και ασφαλώς λιγότερο ευαίσθητος κοινωνικά από το Τζον Έντουαρντς. Αλλά οι απογοητευμένοι και οι καταπιεσμένοι σε αυτόν αναζητούν το ηχείο της κραυγής τους.

Ο κ. Τσίπρας δεν λέει κάτι διαφορετικό από τον κ. Αλαβάνο. Λένε ακριβώς, μα ακριβώς τα ίδια. Δεν ισχυρίζομαι ότι θα έπρεπε να πει κάτι διαφορετικό. Είναι, όμως, αξιοσημείωτο ότι λέγοντας ακριβώς τα ίδια πράγματα, έχει σημαντικά μεγαλύτερη απήχηση από ένα πολιτικό που απέδειξε ότι μπορεί να δώσει στίγμα ηγεσίας και να δρομολογήσει σημαντικές εξελίξεις στο χώρο του, να αξιοποιήσει τις πολιτικές ευκαιρίες και να παίξει σχεδόν ρόλο μείζονος αντιπολίτευσης με ελάχιστα θεσμικά μέσα. Γιατί λοιπόν έχει τους αριθμούς και τους πολίτες μαζί του ο κ. Τσίπρας; Γιατί η ταύτιση γίνεται πια περισσότερο με την εικόνα, το σύμβολο – παρά με το περιεχόμενο και το μήνυμα.

Απέναντι σε αυτά, υπάρχει εκδοχή λύσης για τους βασικούς φορείς του συστήματος, αυτούς που έχουν ταυτιστεί μέσα από την άσκηση της εξουσίας με το πολιτικό κατεστημένο, το «σύστημα»; Αν υπάρχει, νομίζω δεν μπορεί παρά να βρίσκεται στο πλαίσιο για το οποίο μίλησε (με ειδική προφανώς σύνδεση με τον πολιτικό χώρο του) χτες το βράδυ ο Κώστας Σημίτης. Με δυο λόγια: μια νέα πολιτική ατζέντα. Αντιγράφω μια φράση: «Πολιτική ηγεμονία έχει μια πολιτική παράταξη όταν ο λόγος της, οι απόψεις της, οι πρωτοβουλίες της αποτελούν κυρίαρχο θέμα στη δημόσια συζήτηση, διαμορφώνουν τις πεποιθήσεις και τις αντιδράσεις των πολιτών, τους εμπνέουν, τους κινητοποιούν, τους οδηγούν σε στράτευση και πολιτική συμμετοχή, καθορίζουν τις δράσεις και τις προσπάθειές τους για κοινωνικές μεταβολές. (…) Μπορεί το ψεύτικο πάθος και ο ξύλινος λόγος να γεννούν χειροκροτήματα, αλλά δύσκολα μεταστρέφουν παθητικούς ακροατές σε ενεργούς πολίτες που μάχονται για την άποψή τους».

Μια ατζέντα. Δεν είναι απλώς το αίτημα μιας παράταξης, μιας πολιτικής μερίδας, ενός χώρου ή ενός κόμματος. Είναι αίτημα όλων όσοι με όλο και μεγαλύτερη δυσκολία πιστεύουν, διακινδυνεύοντας τη ρετσινιά του «ρεφορμισμού», ότι το σύστημα είναι προτιμότερο και απολύτως εφικτό να αναμορφωθεί παρά να ανατραπεί, να ανακαινιστεί παρά να αμφισβητηθεί δομικά, να λειτουργήσει παρά να συντριβεί. Και ότι από όσο καθυστερεί την ανακαίνιση, τόσο πιο δύσκολη θα γίνεται η αποτροπή της κατάρρευσης και η διατήρηση της πεποίθησης ότι η διαχείριση, η αποτελεσματική, χρηστή διαχείριση, με στόχους και φιλοδοξίες αλλά και με το μέτρο του εφικτού, μπορεί να μην έχει παρέλθει ως πολιτική αξία.

4 comments:

Anonymous said...

"The most dangerous moment for a bad government is when it begins to reform" - Alexis de Tocqueville.
Να περιμένουμε κραδασμού και πολιτικές εξελίξεις συνεπώς, είτε αποφασίσουν κάποιοι στα δύο μεγαλύτερα κόμματα να αναμορφώσουν το σύστημά τους είτε όχι. Όχι κι άσχημη προοπτική.

OnWine said...

Δεν θα πρέπει να απορείτε...
Η εικόνα κυριαρχεί σήμερα, και φοβάμαι ότι, σε εμάς τους έλληνες, κυριαρχούσε πάντα

Οσο ξιά την αναφορά σας στον Σημίτη, και μόνον αυτή μπορεί να σας ρίξει στο πυρ το εξώτερον. Δεν έχετε πληροφορηθεί ότι αποτελεί το "μίασμα" της σημερινής Ελλάδας?

Trifon Triantafillidis said...

Δυστυχώς ή ευτυχώς δεν έχει μόνο σημασία αυτό που οι πολίτες με την λογική τους σκέφτονται, εκτιμούν, κρίνουν.

Έχει σημασία και αυτό που ονειρεύονται και φαντασιώνουν.

Το ΠΑΣΟΚ ήταν ένα κόμμα που κατεξοχήν κέρδισε τον κόσμο στην σφαίρα της φαντασίωσης. Τώρα φαίνεται να συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο, χάνει κατά κράτος εντός έδρας.

Anonymous said...

Αγαπητέ Φοίβε,
πρώτα να συμφωνήσω για τον Ομπάμα. Το πρόγραμμα του είναι πιο συντηρητικό, ακόμη κι από της Χίλαρι. Αλλά, αυτό είναι δουλειά πρωτίστως των αμερικανών ψηφοφόρων να το αξιολογήσουν, αν και οι συνέπειες μιας πιθανής εκλογής του αφορούν όλους μας, καλώς ή κακώς.
Στα υπόλοιπα: Μετά την πτώση του "υπαρκτού", αυτό που συμβαίνει είναι ότι οι δημοκρατίες μοιάζει να πορεύονται προς την άβυσσο. Η "νίκη" ερμηνεύθηκε από το άρχον συγκρότημα στη Δύση, ως επιβεβαίωση της ανωτερότητας του συστήματος, αλλά "εισπράχθηκε" από τους λαούς ως ένα καπρίτσιο της Ιστορίας, με σκοπό να γυρίσει το ρολόϊ της εξέλιξης πίσω. Νομίζω, ότι από εδώ προκύπτει η δυσφορία που ως κυρίαρχο στοιχείο, επικαθαρίζει τα πράγματα. Δεν είναι ελληνικό φαινόμενο, απλώς εδώ λόγω της κραυγαλέας ανεπάρκειας του πολιτικού προσωπικού, και της απουσίας ισχυρής κοινωνίας των πολιτών,τα πράγματα μεγεθύνονται και φαίνονται αφόρητα. Ζούμε υπό ένα καθεστώς εκτεταμένης ανομίας, και για να θυμηθούμε τον Ντυρκέμ, η εκπαίδευση στην Ελλάδα δεν επιτρέπει στα άτομα να ξαναβρούν αξίες και να αισθανθούν πολίτες. Οσο, για τον κ. Σημίτη, όταν περπλανιέται στο πέλαγος του αυτονόητου, καλόν θα ήταν να κοιταξει αυτοκριτικά την περίοδο του, κι όχι μόνον να θαυμάζει τα... μεγάλα έργα. Γιατί, αν θέλουμε να σταθούμε κάποτε με ειλικρίνεια απέναντι του, θα πρέπει να πούμε ότι κυνηγώντας την ΟΝΕ, τους Ολυμπιακούς Αγώνες κ.λπ,άφησε πίσω του τον ερειπώνα της Παιδείας, προς δόξαν των καθηγητάδων με τα παχυλά ευρωπαϊκά προγράμματα, αλλά και ένα πολιτικό υποκείμενο-το ΠΑΣΟΚ-σε κατάσταση πλήρους σήψης και διάλυσης. Το Λάθος του Γ.Α.Παπανδρέου ήταν που αφού παρέλαβε την... παράγκα, δεν την διέλυσε.