Προσθήκη ρευστότητας

Τρίτη 29 Ιανουαρίου – και ο θάνατος του Αρχιεπισκόπου ήταν αναμενόμενος από τη στιγμή που διαγνώστηκε η ανίατη αρρώστια. Ο θάνατος, ιδιαίτερα για την Εκκλησία, τους πιστούς της και έναν Ιεράρχη, είναι μια στιγμή πλήρους εσωτερικότητας. Γι’αυτόν πιστεύουν οι πιστοί, γι’αυτόν υπάρχει η Εκκλησία, που δηλώνει ότι «όσοι βαφτίστηκαν στο Χριστό, έχουν βαφτιστεί στο θάνατό του» και έτσι έγιναν αδελφοί.

Υπάρχει, ωστόσο, αναγκαστικά και η εξωτερική πλευρά. Η Εκκλησία, με πρωτοβουλία, επιδίωξη και επιτυχή δράση του Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου, έγινε βασικός παράγοντας του κοινωνικού και δημόσιου βίου της χώρας. Θέλησε –και σε μεγάλο βαθμό κατάφερε- να έχει λόγο και ρόλο εκεί όπου οι προκάτοχοί του δεν είχαν θελήσει να αναμειχθούν «στα του κόσμου τούτου». Αναβάπτισε μια Εκκλησία κοινωνικώς δρώσα και την κατέστησε, έτσι, πόλο συσπείρωσης κοινωνικών δυνάμεων. Σε άλλους άρεσε, σε άλλους μας δεν άρεσε, όμως η Εκκλησία διεκδίκησε παρουσία και λόγο σε μια σειρά από ζητήματα που ξεκινούσαν από το θρήσκευμα και μέσα από αυτό έφταναν στην ιδέα για τη χώρα και από εκεί απευθείας στην άμεση επαφή με τους πολίτες και, επομένως, στην άσκηση επιρροής και σε πολιτικά ζητήματα (η εξωτερική πολιτική είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα).

Ο θάνατος Χριστόδουλου έρχεται σε μια ειδική συγκυρία. Μια συγκυρία ρευστότητας και ανασφάλειας για την ευρεία κοινωνία. Και, χωρίς να συνδέεται με αυτήν, προσθέτει στη ρευστότητα. Είναι φανερό πως η χώρα ζει μια φάση μετάβασης, που σημαδεύεται από εκτεταμένη ανασφάλεια για μεγάλα στρώματα του πληθυσμού. Είναι φανερό πως υπάρχει αναζήτηση για πραγματικούς ή φαντασιακούς πυλώνες και σημεία αναφοράς. Είναι φανερό πως η κατάσταση αυτή εκτείνεται σε όλα τα πεδία της κοινωνικής ζωής: αν λιγότερο στην οικονομία, ασφαλώς περισσότερο στην πολιτική με την απαξίωσή της και, συγχωρήστε με που θα υποθέσω τόσο σημαντικό το ρόλο τους, στα μέσα ενημέρωσης με την εκτεταμένη αμφισβήτησή τους από ένα σώμα ανθρώπων που επηρεάζουν πολύ περισσότερο και πολύ πιο στρεβλά από ό,τι θα έπρεπε και από ό,τι δικαιούνται.

Μέσα σε όλα αυτά, η ρευστότητα και στην Εκκλησία είναι άλλος ένας παράγοντας αποσταθεροποίησης περισσότερο στο κοινό αίσθημα των πολιτών, παρά στους ίδιους τους θεσμούς. Και γι’αυτό ήταν άριστη η απόφαση να γίνει σχετικά γρήγορα η εκλογή του διαδόχου του, χωρίς να εξαντληθούν τα περιθώρια που δίνει ο νόμος. Και γι’αυτό, φυσικά, έχει τόση σημασία εάν σε αυτή τη συγκυρία εάν η Εκκλησία θα επιλέξει μια μεταβατική λύση, ενός Ιεράρχη χαμηλών τόνων, για να αφομοιώσει ό,τι συνέβη επί Χριστόδουλου, ή θα προτιμήσει άλλη μια ρήξη με το παρελθόν της, αναδεικνύοντας Αρχιεπίσκοπο με ισχυρές απόψεις και επιδίωξη κοινωνικής προβολής τους.