"Ντροπή" - μια πολιτική κατάσταση

Δευτέρα 21 Ιανουαρίου – και τι είναι σε αυτή τη ζωή πέντε εκατομμύρια ευρώ; Είναι ένα ποσό. Είναι οικονομίες, αποταμιεύσεις. Είναι το ύψος μιας συναλλαγής. Είναι ένα μηντιακό πυροτέχνημα. Είναι, εν τέλει, ένα σύμβολο.

Σε αυτή την παράδοξη και μοναδική υπόθεση Ζαχόπουλου έχουν συμβεί πραγματικά πάρα πολλά που θα μπορούσαν να έχουν συγκλονίσει την ελληνική κοινωνία. Δεν συμβαίνει άλλωστε κάθε μέρα να πηδούν υψηλόβαθμα πολιτικά στελέχη από το παράθυρο, δεν συμβαίνει κάθε μέρα να πέφτουν δικηγόροι στις ρόδες φορτηγών, δεν είναι ένα σύνηθες σκάνδαλο σαν όλα τα άλλα στα οποία έχουμε εθιστεί. Κι όμως. Αυτό που διαπιστώνω να έχει προκαλέσει το μεγαλύτερο σοκ στους πολίτες, τη μεγαλύτερη εντύπωση αλλά και τη μεγαλύτερη περίσκεψη, είναι ένα ποσό: τα περίφημα πέντε εκατομμύρια ευρώ.

Σε δραχμούλες είναι 1,7 δις. Τι έγινε; Εκτός από τη μπάλα, χάσαμε και το μέτρημα; Αυτή είναι η κοινή απορία των πολιτών. Ποιοι και πόσοι είναι αυτοί που κυκλοφορούν στην ίδια πόλη και την ίδια χώρα με όλους μας, ασκούν τα ίδια επαγγέλματα (αλλά πιθανόν με διαφορετικό τρόπο και διαφορετική αποτελεσματικότητα) ώστε να κινούνται σε εντελώς άλλες σφαίρες. Με ποια άνεση προφέρει κανείς τη φράση «πέντε εκατομμύρια ευρώ», με ποια άνεση πηγαίνει στην τράπεζα όπως όλοι οι άλλοι που περιμένουν στην ουρά για να πληρώσουν την κάρτα τους και λέει «θα ήθελα μια κατάθεση πέντε μύρια, μετρητά παρακαλώ…». Πόσο είναι εν τέλει το μαύρο χρήμα που κυκλοφορεί σε αυτή τη χώρα – γιατί άσπρο χρήμα νόμιμο, δεν μετακινείται σε μετρητά και σε σακκούλες. Δεν είναι το πρόσωπο, ούτε το ποσό. Είναι η αποκάλυψη του τι πραγματικά συμβαίνει κάτω από τα μάτια όλων – αρμόδιων και αναρμόδιων και δεν συγκινείται κανείς. Είναι η αποκάλυψη της πραγματικής αιτίας που η διαφθορά έχει διαχυθεί σε ολόκληρο τον ιστό της κοινωνίας, του κράτους, των μηχανισμών και διαλύει το σύστημα.

Δεν αμφισβητεί κανείς την επιχειρηματικότητα. Προφανώς η πρώτη σε κυκλοφορία εφημερίδα θα αποτιμάται και σε πέντε και σε 25 εκατομμύρια ευρώ. Είναι όμως άλλο οι αποτιμήσεις κι άλλο η άνεση, για να μην πω η αβελτηρία, με την οποία κινήσεις των 5 εκατομμυρίων ευρώ προφέρονται και παρουσιάζονται σαν αγοραπωλησίες πακέτων τσιγάρων.

Διερωτήθηκε άραγε κανείς πώς αισθάνθηκαν ακούγοντας αυτά τα ποσά που έχουν ξεφύγει οι απλοί πολίτες; Πώς αισθάνθηκαν οι εύποροι άνθρωποι – αυτοί που νόμιζαν πως ανήκουν στους μάλλον προνομιούχους; Πώς αισθάνθηκαν οι φτωχότεροι άνθρωποι – αυτοί που αγωνίζονται για να τα φέρουν βόλτα, αυτοί που ρωτάνε «πόσο κάνει» όχι για τα γκάτζετ της πολυτελούς διαβίωσης αλλά για τα αναγκαία της καθημερινότητας; Πώς αισθάνθηκαν οι πτυχιούχοι που δουλεύουν για 700 ευρώ, και εκείνοι που δεν έχουν δουλειά και περιμένουν να ζήσουν από το επίδομα του ΟΑΕΔ;

Εν τέλει, διερωτήθηκε η πολιτική ηγεσία της χώρας που ζει από μές αυτή την κρίση σε ποιο βαθμό τα ποσά διαβρώνουν τις αντιλήψεις και πόσο η αίσθηση του εξευτελισμού –του χρήματος και κυρίως της εργασίας και της αποτίμησής της- υπονομεύουν τη δική της θέση; Μετά απορεί γιατί οι πολίτες δηλώνουν ότι η υπόθεση Ζαχόπουλου δεν τους έχει προκαλέσει τόσο οργή ή θυμό, αλλά κυρίως «απογοήτευση» και –προπάντων- «ντροπή».

Ξεχασμένη λέξη, αλλά η αναβίωσή της μπορεί να έχει βαριά πολιτική επίπτωση.