Ήταν μια φορά ένα βιβλίο

Τρίτη 11η Σεπτεμβρίου – nine eleven, δηλαδή, και επομένως η ημέρα το καλεί για λίγη ιστορία. Τι ιστορία; Μα 6ης Δημοτικού, φυσικά, αφού σε λίγη ώρα μη ρωτάς, μικρούλη μου, για ποιόν χτυπάει το κουδούνι, χτυπάει για σένα…

Λοιπόν, ο κ. Καραμάνος, γενικός γραμματέας του υπουργείου Παιδείας, το δήλωσε με κρυστάλλινη καθαρότητα: όλα τα βιβλία είναι έτοιμα προς διανομή ήδη σήμερα, εκλογές έχουμε δα κάνουμε μια προσπάθεια παραπάνω. Όλα εκτός από το βιβλίο Ιστορία της 6ης Δημοτικού, εκλογές έχουμε δα κάνουμε και μια ντρίμπλα παραπάνω. Γιατί;, ρώτησαν τον κ. Καραμάνο. Τους κοίταξε στα μάτια και τους είπε: μας καθυστέρησαν τα τυπογραφεία!

Καγχάσατε; Δεν είστε οι μόνοι. Ναι, το είπε στα σοβαρά ο άνθρωπος, ότι κόλλησε το άτιμο το βιβλίο στην εκτύπωση. Φταίει ο προμηθευτής χαρτιού, φταίει ο τυπογράφος, φταίει ο διορθωτής των δοκιμίων, φταίει ο βιβλιοδέτης, φταίνε οι μεταφορείς. Θέλαμε πολύ να μοιράσουμε το διορθωμένο –για την ακρίβεια: επισκευασμένο- βιβλίο, αλλά δεν τα καταφέραμε, τι κρίμα…

Προφανώς μας δουλεύει. Και μας δουλεύει γιατί δεν τολμά να πει μια αλήθεια, που στο κάτω-κάτω μάλλον θα τον συνέφερε. Ας την πούμε εμείς, λοιπόν, που δεν έχουμε την αγωνία της ψήφου και του σταυρού την Κυριακή. Συγκρατήστε τις αντιδράσεις σας, μην μας εντάξετε αμέσως στο Destroy Athens, αλλά ισχυρίζομαι ότι πολύ καλώς δεν μοιράζεται σήμερα στα σχολεία το επίμαχο βιβλίο. Και καλώς δεν μοιράζεται γιατί όλοι ξέρουμε ότι οι μαθητές μεν θα το έπαιρναν και θα το πέταγαν σε ένα ράφι του γραφείου τους, ενώ πολιτικοί κάθε είδους και ύφους, κάθε ποιότητας ή φυράματος, θα το ξεκοκκάλιζαν μέσα σε λίγες ώρες. Θα το ψείριζαν μέχρι το κόμμα, για να βρουν μια περίεργη λέξη που να έχει ξεμείνει από την αποστείρωση, μια φράση παρεξηγήσιμη ή με διπλή ανάγνωση, μια φωτογραφία που να προσβάλλει εσάς ή εμένα και τις προσωπικές μας μνήμες, κάτι τελοσπάντων το επίμεμπτο. Και αμέσως θα γινόταν το έλα να δεις. Θα έβγαιναν πύρινοι λόγοι στα μπαλκόνια, θα ξεσπούσαν εθνεγερτικές συζητήσεις στα κανάλια, θα έπαιρνε φωτιά η προεκλογική εκστρατεία, θα βλέπαμε συνθήματα, σημαίες, σποτ, πλακάτ, γκράφιτι και ό,τι άλλο φανταστεί αρρωστημένος νους. Θα περνούσαμε το υπόλοιπο ελάχιστο μιας ούτως ή άλλως ισχνής και αναιμικής, ανεπαρκούς και κολοβής προεκλογικής εκστρατείας να συζητάμε για το βιβλίο αντί για την ατζέντα αυτής της χώρας, που στριμώχνεται απελπισμένη σε μερικές μεσαίες παραγράφους των ομιλιών, αυτές που ποτέ δεν παίζουν στα κιου των καναλιών και των δελτίων.

Θα περίμενα, λοιπόν, αντί φθηνών δικαιολογιών μια ρητή δήλωση και μια συμφωνία. Αφού στο πρόσφατο παρελθόν κάναμε ως μη έδει ένα βιβλίο σχολικό θέμα εθνικό, αφού βάλαμε τα σχολικά βιβλία στην πιο πολιτικάντικη εκδοχή του δημόσιου διαλόγου, τουλάχιστον τώρα θα μπορούσαμε να πούμε από κοινού και με θάρρος πως ό,τι έγινε φορτίζει αυτό το βιβλίο με ένα πολιτικό βάρος που δεν έχει, ούτε έπρεπε να είχε ποτέ αποκτήσει. Από τη στιγμή, όμως, που βγήκε από τη σχολική, την εκπαιδευτική διαδικασία και έγινε τμήμα της πολιτικής διαδικασίας, το κακό έχει συντελεστεί. Η επιστροφή του, αναγκαία, δεν μπορεί να γίνει σε προεκλογικές συνθήκες. Πολιτική ευθύνη είναι ό,τι συνέβη, πολιτική υπευθυνότητα θα ήταν να δηλωθεί ρητά πως δεν θα μπορούσε ποτέ να επιτραπεί η επανάληψη όσων ζήσαμε, στις πλάτες των μαθητών και, φοβούμαι, στις πλάτες της Ιστορίας.

Αλλά αντ’αυτού μάθημα υποκρισίας. Το ότι δεν τολμάμε καν να πούμε το σωστό είναι άλλη μια υστέρηση μετά την αχαρακτήριστη αυτή καθυστέρηση του άθλιου τυπογράφου.