Η ώρα της κρίσεως

Τετάρτη 22 Οκτωβρίου – και είναι η μητέρα όλων των κοινοβουλευτικών μαχών, αυτή που αρχίζει απόψε στη Βουλή. Από τη φύση της, μια πρόταση παραπομπής υπουργών στην προανακριτική επιτροπή είναι κάτι σπάνιο. Ας μην ξεχνάμε, επειδή έχουμε φοβηθεί λόγω νωπής ακόμη εμπειρίας τη φράση, περί τίνος πρόκειται: είναι ένα βήμα, το τελευταίο βήμα, πριν από το Ειδικό Δικαστήριο. Στη σημερινή συγκυρία, η αναμέτρηση στη Βουλή μπορεί να γίνει ένα ορόσημο.

Εδώ που έχουν φτάσει τα πράγματα, δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια για ισοπαλία. Το βράδυ της Παρασκευής, θα υπάρχουν κερδισμένοι και χαμένοι. Με τις κινήσεις όλων των παικτών να ανεβάζουν το στοίχημα, κάποιος θα πληρώσει το λογαριασμό. Και ο λογαριασμός θα είναι βαρύς.

Σενάριο πρώτο: να χάσει η κυβέρνηση – αυτή άλλωστε είναι που βρίσκεται υπό ασφυκτική πολιτική πίεση. Σημαίνει, στη χειρότερη εκδοχή, να πάει σε ψηφοφορία για προανακριτική και να την δει να υπερψηφίζεται. Πρόκειται για σενάριο πολιτικής καταστροφής και γι’αυτό είναι φανερό ότι θα επιχειρηθεί να αποτραπεί ακόμη και με κόστος. Σε μια πιο ήπια εκδοχή, η κυβέρνηση θα μπορούσε να αποχωρήσει ή να μην εμφανιστεί στην ψηφοφορία. Εδώ πολλά θα κρίνει η αποψινή συζήτηση, το χτίσιμο της τακτικής της – σε τελική ανάλυση όμως, η κυβέρνηση αισθάνεται και η ίδια ότι ΠΡΕΠΕΙ να κερδίσει τουλάχιστον μία από τις δύο αναμετρήσεις στη Βουλή, ότι ο Κώστας Καραμανλής ΠΡΕΠΕΙ να βγει νικητής στην πρώτη από τις δύο συγκρούσεις του με το Γιώργο Παπανδρέου και μετά να αποφασίσει εάν θα προσέλθει στη δεύτερη.

Γιατί παίζονται τόσα πολλά για την κυβέρνηση; Για δύο λόγους. Πρώτον, επειδή αυτή τη φορά δεν είναι «αντάρτικο», δεν είναι μια αψιμαχία, αλλά μια συντεταγμένη πολιτική αντιπαράταξη. Και έρχεται στην κορύφωση της φθοράς της, γράφει το τέλος αυτού του πιο δύσκολου φθινοπώρου στη θητεία Καραμανλή, λίγο πριν από τις κρίσιμες μετρήσεις του Δεκεμβρίου. Στην ουσία, απόψε και μεθαύριο, η Βουλή κάνει τον πολιτικό λογαριασμό. Και βγάζει χρεώσεις και πιστώσεις.

Δεύτερον, επειδή εάν την χάσει, η κυβέρνηση θα δυσκολεύεται να πείσει πως μπορεί σε κάποια άλλη φάση, με κάποιους άλλους όρους να αντιστρέψει το κλίμα. Κυρίως, επειδή τότε δεν θα διαλέγει πια εκείνη τους όρους, επειδή θα αντιμετωπίζεται ως κυβέρνηση υπό προθεσμία (χωρίς κανείς να ξέρει εάν πραγματικά είναι), αλλά αυτό θα της δημιουργεί προβλήματα συνοχής στο εσωτερικό και ταυτόχρονα θα δίνει το πλεονέκτημα της ανοδικής φοράς στους αντιπάλους της. Το έχουμε ήδη δει να συμβαίνει: οι τελευταίες κινήσεις του ΠΑΣΟΚ σε τακτικό επίπεδο αποδίδουν, ενώ μπορεί κανείς με ασφάλεια να εκτιμήσει ότι οι ίδιες ακριβώς κινήσεις σε διαφορετικό κλίμα θα είχαν μικρότερη κοινωνική ανταπόκριση ή θα συναντούσαν εσωτερική κριτική.

Για το ΠΑΣΟΚ και την Αριστερά υπάρχουν αντίστοιχα, αν και λιγότερο οξυμμένα, ζητήματα. Μια επικράτηση του κ. Παπανδρέου σε κοινοβουλευτικό επίπεδο, μπορεί να σηματοδοτήσει την τελική ανατροπή της παλιότερης αρνητικής εικόνας του, διαδικασία που ήδη έχει ξεκινήσει όπως καταγράφουν οι μετρήσεις. Μια ανεπαρκής εμφάνιση μπορεί να ανατροφοδοτήσει αρνητικά στερεότυπα, ιδιαίτερα τώρα που ο κ. Καραμανλής είναι αφόρητα πιεσμένος.

Για το ΠΑΣΟΚ και τον κ. Παπανδρέου είναι μια σπάνια ευκαιρία για έναν ακόμη κρίσιμο λόγο: ότι μπορούν απόψε να δείξουν πως το κόμμα παραμένει και έχει δυναμική να παραμείνει έως τις κάλπες ο ηγετικός πόλος της κεντροαριστερής παράταξης. Δηλαδή, για να μην θεωρητικολογούμε, να καθορίσει τις σχέσεις του με την Αριστερά ανακτώντας την κοινωνική παραδοχή ότι αυτό είναι το όχημα εξουσίας.