Ακρίβεια - όχι για όλους...

Παρασκευή 7 Δεκεμβρίου – και η κυβέρνηση έχει διάφορα προβλήματα. Ολυμπιακή, ασφαλιστικό, ΟΤΕ – διάφορα… Και έχει και μια απειλή. Η απειλή είναι η ακρίβεια.

Γιατί όμως είναι τέτοιος πολιτικός εφιάλτης οι ανατιμήσεις ειδικά για αυτή την κυβέρνηση, ιδιαίτερα σε αυτή τη συγκυρία; Δεν είχαμε πληθωρισμό στο παρελθόν; Δεν έχουμε ζήσει σε αυτή τη χώρα τις ένδοξες εποχές της δραχμής, του υπερήφανου εθνικού μας νομίσματος, με πληθωρισμούς στο 32% και υποτιμήσεις κάθε τρεις και δύο; Ή τα ξεχάσαμε τόσο γρήγορα, εμείς που καταριόμαστε το ευρώ σε κάθε ευκαιρία για όλα τα δεινά που επεσώρευσε στον τόπο;

Δεν είναι αυτό. Αλλά οι συνθήκες κάτω από τις οποίες εκδηλώνεται το κύμα της ακρίβειας είναι πολιτικά πιεστικές. Πρώτον, γιατί οι αυξήσεις τιμών δεν καταγράφονται στα πάντα. Δεν ακριβαίνουν, ας πούμε, με τρελούς ρυθμούς τα είδη πολυτελείας, ή τα αυτοκίνητα, ούτε καν τα ακίνητα των ακριβών περιοχών. Δεν ακριβαίνουν ιδιαίτερα τα ταξίδια στο εξωτερικό, ή τα αεροπορικά εισιτήρια. Δεν είναι η χλιδή, ούτε η άνεση των ανώτερων μεσαίων στρωμάτων που γίνεται απλησίαστη. Αυτό που ανατιμάται είναι τα είδη πρώτης ανάγκης, τα βασικά αγαθά, εκείνα που συνθέτουν μεγάλο τμήμα της κατανάλωσης του φτωχότερου ανθρώπου, των λαΪκών τάξεων. Ακριβαίνουν τα τρόφιμα στο σούπερ μάρκετ, το ρεύμα, το πετρέλαιο, τα κοινόχρηστα. Οι πιο στοιχειώδεις ανάγκες της επιβίωσης, αυτές που επί τρεις δεκαετίες της μεταπολίτευσης θεωρούνταν δεδομένες και βελτιούμενες για τη συντριπτική πλειοψηφία, αν όχι την παμψηφία, των Ελλήνων, τώρα εξελίσσονται σε μια καθημερινή πρόκληση για όλο και περισσότερους πολίτες.

Ο δεύτερος λόγος είναι ότι η τάση αυτή εκδηλώνεται σε μια φάση υψηλής ανάπτυξης. Που σημαίνει ότι εισοδήματα στη χώρα δημιουργούνται. Δημιουργείται πλούτος, αλλά την ίδια στιγμή διευρύνεται η ανισότητα στην κατανομή του. Οι φτωχότεροι είναι εκείνοι που πιέζονται περισσότερο, οι ανατιμήσεις επηρεάζουν λιγότερο εκείνους που δεν θα είχαν και μεγάλο πρόβλημα να τις αντιμετωπίσουν. Το χάσμα γίνεται μεγαλύτερο. Και, κυρίως, το χάσμα δεν αφορά την ευκολία πρόσβασης στην πολυτελή κατανάλωση, δεν αφορά το επιπλέον και το καθ’υπερβολήν, αλλά τη βασική καθημερινή επιβίωση. Ταυτόχρονα, και εδώ το ευρώ δεν είναι αθώο του αίματος, όλο και μεγαλύτερα στρώματα μισθωτών πιέζονται προς τη βάση, και για πρώτη φορά αισθάνονται να έχουν προβλήματα επιβίωσης μάλλον παρά εξασφάλισης κοινωνικής ανόδου.

Με απλά λόγια. Πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια, χιλιάδες άνθρωποι πηγαίνουν για τα καθημερινά τους ψώνια και κοιτάζουν ή ρωτάνε «πόσο κάνει» για απλά, καθημερινά, αυτονόητα αγαθά. Η ίδια η ερώτηση είναι για τους ίδιους ένα ψυχολογικό σοκ. Και για την Ελλάδα το γεγονός ότι γίνεται τέτοια ερώτηση συνιστά μια νέα κοινωνική συνθήκη. Οι πολιτικές της επιπτώσεις είναι το μεγάλο ζήτημα και ο μεγάλος άγνωστος.