Ζήσε το μύθο σου στο Δημόσιο

Τρίτη 30 Οκτωβρίου – και αν θέλει κανείς να καταλάβει την παθολογία της ελληνικής πολιτικής, του ελληνικού κράτους, της ελληνικής κοινωνίας, αν θέλει να πέσει σε βαριά κατάθλιψη, που να προέρχεται όμως από την συνείδηση της πραγματικότητας, ας διαβάσει σήμερα το πρωτοσέλιδο θέμα του Ελεύθερου Τύπου.

Το περιγράφω συνοπτικά. Ποιο είναι σήμερα το όνειρο του Έλληνα έφηβου; Η πατρίδα – όπως ήταν ας πούμε στο Μακεδονικό Αγώνα; Η ελευθερία – όπως ήταν ας πούμε στην Αντίσταση ή στη χούντα; Η δημοκρατία – όπως ήταν ας πούμε στην ταραγμένη δεκαετία του 60; Η πρόοδος – όπως ήταν ας πούμε στη μεταπολίτευση; Ή έστω, έστω ονειρεύονται οι νέοι τρυφηλή ζωή, καλοπέραση και οικονομική πρόοδο και επαγγελματική άνοδο – όπως έγινε ας πούμε από τη δεκαετία του 80 και ύστερα;

Όχι. Δεν θέλουν κάτι καλύτερο. Δεν βλέπουν τη ζωή τους σαν άσκηση επιτυχίας. Δεν αναζητούν προκλήσεις. Οι νέοι δεν ελπίζουν, οι νέοι φοβούνται. Φοβούνται το αύριο. Θέλουν βόλεμα. Βόλεμα και περιχαράκωση. Βλέπουν μπροστά τους το χαντάκι, το κοινωνικό, επαγγελματικό και οικονομικό περιθώριο και το μόνο για το οποίο αγωνιούν είναι να μην είναι εκείνοι που θα πέσουν μέσα. Και το βόλεμα στην Ελλάδα έχει όνομα: οι νέοι θέλουν διορισμό. Θέλουν Δημόσιο.

Μπορούμε να αισθανόμαστε υπερήφανοι. Έχουμε εντελώς ευνουχίσει τις προσδοκίες μιας γενιάς. Χειρότερα: όχι τις προσδοκίες από εμάς, ή από την κοινωνία. Τις προσδοκίες από τον εαυτό της. Η νέα γενιά έχει υποστεί λοβοτομή ελπίδων. Ένας στους δέκα, διαβάζω, έστω και κατά μικρή υπερβολή, θέλει να γίνει αστυνομικός. Δεν είναι ήρωάς του ο Ηρακλής Πουαρώ, ούτε ο αστυνόμος Μπέκας. Δεν διαβάζει με μανία Πατρίσια Χάισμιθ και P.D. James. Δεν ονειρεύεται (στη λιγότερο παιδαριώδη από όσο φαίνεται στην ηθική της φράση) να «πιάσει τους κακούς». Δεν θέλει να εξαφανίσει το έγκλημα και να φέρει τους υπεύθυνους να λογοδοτήσουν στη δικαιοσύνη.

Όχι – και το ξέρουμε όλοι. Ο ήρως και το πρότυπο του νεαρού λυκειόπαιδα που δηλώνει τη Σχολή της Αστυνομίας στις πανελλήνιες είναι ο αγνός αστυνομικός της υπαίθρου, που αράζει όλη μέρα στο τμήμα και έχει και δυο χωραφάκια ελιές και πορτοκάλια και είναι και συνεταίρος με τον ξάδερφό του σε επιχείρηση εστίασης (για να μην πω νυχτερινής διασκέδασης), η οποία κατά σατανική σύμπτωση διαθέτει καλύτερη αστυνομική προστασία από τις άλλες στην ίδια περιοχή. Το πρότυπό του είναι ο αραχτός σωματοφύλακας, υποτίθεται, του βουλευτή που εκτελεί μεν συνήθως χρέη ορντινάντσας, αλλά έχει λίγη δουλειά και πολύ χρόνο και κάποια πρόσθετη αμοιβή και πουλάει και ύφος σε φίλους και γνωστούς καθότι έχει τα «κονέ» και ενίοτε πουλάει και τις γνωριμίες – αυτές κυριολεκτικώς και όχι μεταφορικά. Κάπως υποτιμητικό η ορντινάντσα, αλλά ζούμε σε δύσκολους καιρούς.

Ζούμε; Όχι. Ζούμε σε καιρούς πολύ πιο εύκολους από εκείνους που έθρεψαν τα όνειρα για προηγούμενες γενιές. Αλλά η γενική επικράτηση της λογικής του Δημοσίου, του βολέματος, της υποσκέλισης των αρίστων από τους πονηρούς και των ικανών από τους διασυνδεδεμένους έχει οδηγήσει (και γράφεται με αριθμούς πια) σε μια εντελώς παραλυτική για τη χώρα και εντελώς θλιβερή για τους νέους αντίληψη ζωής.

Υπάρχει λύση; Οι αντιλήψεις αργούν να αλλάξουν. Αλλά τουλάχιστον μπορούμε να κάνουμε κάτι για να μην καταδικάζουμε όσους δεν μπαίνουν στο συρμό του βολέματος, να κάνουμε κάτι για να έχουν τύχη όσοι δεν απορρίπτουν το στοιχειώδες ρίσκο της ζωής, αυτό που απαιτείται για να έχεις ένα όνειρο και να το κυνηγάς έστω στα 17 σου.