Οι απογοητευμένοι επιστρέφουν - και ψηφίζουν!

Δευτέρα 9 Μαρτίου – και είναι λίγοι άνθρωποι, είναι μια μικρή κοινωνική ομάδα, αλλά είναι μια αλλαγή με μεγάλη σημασία. Οι πανεπιστημιακοί, η ακαδημαϊκή κοινότητα, δεν εκπροσωπούνται πια από την ομάδα των ακραίων συνδικαλιστών που πρωταγωνίστησαν στην άρνηση της μεταρρύθμισης του ελληνικού πανεπιστημίου, στην απόρριψη κάθε ιδέας για αλλαγές, στην υπεράσπιση των κεκτημένων με τον πιο κοντόφθαλμο και μικροπολιτικό τρόπο.

Η αλλαγή στην ΠΟΣΔΕΠ, το συνδικαλιστικό τους όργανο, έχει μεγάλη πρακτική και συμβολική σημασία. Πρώτα από όλα, γιατί αρχίζει σήμερα ένας διάλογος για την Παιδεία στον οποίο οι Πανεπιστημιακοί, οι κατεξοχήν ενδιαφερόμενοι, οι κατεξοχήν επιφορτισμένοι και γνωστικά εξοπλισμένοι για να συμμετάσχουν σε αυτόν δεν θα έπρεπε να είναι απόντες. Τώρα υπάρχει μια ευκαιρία.

Δεύτερον, γιατί ο τρόπος με τον οποίο διαμορφώθηκαν οι συσχετισμοί έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον. Ποιοι κέρδισαν ψήφους, έδρες και επιρροή, τη νέα ηγεσία; Όσοι δεν υποδαύλισαν τις καταλήψεις, όσοι δεν υποκίνησαν τις αντιδράσεις, όσοι αντιτάχθηκαν (όχι όσο σθεναρά θα χρειαζόταν, αλλά πάντως αντιτάχθηκαν) στη σύμπραξη των ανθρώπων του ελληνικού δημόσιου πανεπιστημίου στη διάλυσή του.

Και πώς συντελέστηκε η αλλαγή; Ήρθε μέσα από τη συμμετοχή. Αυτό που άλλαξε τα δεδομένα ήταν ότι άνθρωποι, μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας, που στο παρελθόν είχαν εγκαταλείψει κάθε ελπίδα και απείχαν, αυτή τη φορά αποφάσισαν πως δεν πάει άλλο για το Πανεπιστήμιο και ότι δεν τους αξίζει (στους ίδιους ως επιστήμονες και ακαδημαϊκούς) να εκπροσωπούνται από ανθρώπους που δεν ψήφισαν. Έτσι ένα πολύ μεγαλύτερο σώμα ψηφοφόρων πήγε στην κάλπη. Και μάθαμε ποιοι δεν πήγαιναν, και μάθαμε επίσης ότι οι φίλοι των μπαχαλάκηδων ή όσοι τους ανέχονταν ή οι αλλεργικοί στη μεταρρύθμιση δεν ήταν πλειοψηφία. Φαινόντουσαν πλειοψηφία.

Και, τέλος, η υπόθεση μοιάζει πολύ με πολιτικό εργαστήρι. Την αποφασιστική τροπή έδωσαν άνθρωποι που δεν έχουν ιδιαίτερη σύνδεση με τα κομματικά σχήματα, αντιθέτως μάλλον χαρακτηρίζονται από την άρνησή τους, απαυδισμένοι από τον κομματισμό και την επιρροή του στο Πανεπιστήμιο. Την πλειοψηφία συγκροτούν, πέρα από αυτούς, πανεπιστημιακοί ανεξάρτητοι και επίσης άλλοι που συνδέονται με το ΠΑΣΟΚ, με την ανανεωτική και μόνον πτέρυγα του Συνασπισμού (ο οποίος διχάστηκε πλήρως) αλλά και συντηρητικοί που προέρχονται από το κυβερνητικό στρατόπεδο. Τα σκληρά κομματικά ψηφοδέλτια αποδοκιμάστηκαν. Οι οριζόντιες συσπειρώσεις εκφράστηκαν. Οι ομαδοποιήσεις έγιναν πάνω στις απόψεις για τα ζητήματα του πανεπιστημίου και της μεταρρύθμισης και όχι πάνω στις κομματικές αναφορές.

Σαν να έπαιρνε, δηλαδή, κανείς απόφαση ότι (για το Πανεπιστήμιο και όχι μόνον) σημασία δεν έχουν οι ιδεολογικές αγκυλώσεις και οι κομματικές εντάξεις, αλλά η άποψη για το μέλλον και η συγκεκριμένη τοποθέτηση για την ανάγκη ή την απόρριψη της μεταρρύθμισης. Σαν να έπαιρνε, δηλαδή, κανείς απόφαση ότι το ζήτημα δεν ήταν η αυτοδυναμία και η μονοπώληση της (συνδικαλιστικής, αλλά γιατί μόνον…) εξουσίας, αλλά μια κοινή πορεία προς τη δύσκολη κατεύθυνση κι όχι την εύκολη ακινησία.

Χρειάζεται βέβαια για όλα αυτά μια ψήφος. Οι πανεπιστημιακοί έδειξαν, πάντως, πού βρίσκονται οι πραγματικές διαχωριστικές γραμμές.